Czy odchodzący na emeryturę pracownik ma prawo do odprawy uzupełniającej

Krystyna B. pracowała w Centrali Techniczno-Handlowej Elektroniki „Unitra-Serwis” w B. do 1990 r., kiedy przeszła na rentę inwalidzką. Otrzymała odprawę rentową w kwocie 2-krotności ówczesnego najniższego wynagrodzenia za pracę, zgodnie z obowiązującym w „Unitrze” regulaminem wynagradzania. Po pewnym czasie Krystyna B. została ponownie zatrudniona. Jej ostatnim pracodawcą była jedna ze spółek założona przez Polski Związek Motorowy.

Autopromocja

W grudniu 2006 r. Krystyna B. i jej pracodawca rozwiązali umowę o pracę za porozumieniem stron w związku z przejściem pracownicy na emeryturę. Wiedząc o wypłaconej w 1990 r. odprawie rentowej pracodawca Krystyny B. odmówił wypłaty odprawy emerytalnej – pracownica zażądała bowiem wypłacenia odprawy uzupełniającej, wskazując, że poprzednia odprawa wynosiła zaledwie dwukrotność najniższego wynagrodzenia w 1990 r., a obecnie obowiązujące przepisy Kodeksu pracy nakazują wypłatę odprawy w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia (art. 92¹ k.p.). Ponadto obowiązujące w spółce przepisy płacowe przewidywały jeszcze wyższą niż kodeksowa odprawę – 300 proc. płacy zasadniczej, zwiększonej dodatkowo o 5 proc. płacy za każdy rok pracy w PZMot.

Wyrok SN: Nauczyciel akademicki nie ma prawa do zasiłku chorobowego >>

Sprawa trafiła do sądu. W I instancji zasądzono na rzecz Krystyny B. 3600 zł. Była pracownica złożyła jednak apelację – w pozwie żądała bowiem wypłaty odprawy uzupełniającej w kwocie prawie 18300 zł. Również pozwana spółka złożyła apelację, wnosząc o oddalenie powództwa w całości.

Autopromocja

Webinarium: Rozliczanie czasu pracy w praktyce: podróż służbowa, bankiet, szkolenie

Termin: 13 maja 2024 r.

Sprawdź

Sąd II instancji zadał Sądowi Najwyższemu następujące pytanie prawne: „Czy nabycie przez pracownicę prawa do odprawy rentowej i pobranie tej odprawy u jednego pracodawcy wyłącza możliwość nabycia przez tę pracownicę prawa do odprawy uzupełniającej w związku z przejściem przez nią u innego pracodawcy na emeryturę, w sytuacji, w której obowiązujące u tych pracodawców akty prawa wewnątrzzakładowego (regulamin wynagradzania i porozumienie płacowe) przewidują odmienne zasady obliczania odpraw”?

Odszkodowania dla pracownika - za dyskryminację i nieprawidłowe zwolnienie >>

Sąd Najwyższy stwierdził, że w takich przypadkach odprawa uzupełniająca nie należy się. Podkreślił w uzasadnieniu, iż Kodeks pracy w art. 92¹ reguluje prawo do jednej odprawy emerytalno-rentowej. Jest to więc jedno świadczenie. Nabycie prawa (lub wypłata) odprawy rentowej wyklucza nabycie prawa do odprawy emerytalnej.

Ponadto nie jest możliwe nabycie prawa do odprawy uzupełniającej – w obecnych warunkach nie jest możliwe ustalenie jednolitych zasad „waloryzacji” czy przeliczania odpraw. Odprawy mogą być uregulowane w zupełnie odmienny sposób u różnych pracodawców. Nie da się więc ustalić wartości pierwszej odprawy w stosunku do potencjalnej drugiej.

Koncepcja „odprawy uzupełniającej” nie ma też oparcia w przepisach prawa – Kodeks pracy nie zna takiego świadczenia. Artykuł 92¹ § 2 k.p. stanowi wyraźnie, że pracownik, który otrzymał odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa. Skoro nie może nabyć prawa do drugiej odprawy w całości, to tym bardziej nie może żądać wypłaty części takiej odprawy jako uzupełniającego świadczenia.

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź