REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Płatny urlop wypoczynkowy a umowy cywilnoprawne

Zielona Linia
Centrum Informacyjno-Konsultacyjne Służb Zatrudnienia
Płatny urlop wypoczynkowy a umowy cywilnoprawne
Płatny urlop wypoczynkowy a umowy cywilnoprawne
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Kodeks pracy gwarantuje każdemu pracownikowi prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego. Jednak realia rynku pracy pokazują, że to, co powinno być normą, nierzadko bywa przywilejem dostępnym dla nielicznych. Co zrobić, gdy pracodawca nie chce udzielić należnego urlopu?

Pojęcie urlopu pochodzi prawdopodobnie z niemieckiego „Urlaub”. Średniowieczni rycerze pytali swych władców lennych o pozwolenie na „Urlaub”, aby zaciągnąć się do bitwy.

Autopromocja

Dziś urlop to czas wolny od świadczenia pracy przez pracownika, przewidziany przepisami prawa. Zależnie od rodzaju urlopu, pracownik może dostawać w okresie urlopu wynagrodzenie lub nie. Jak stanowi Kodeks pracy, pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Jest to jedno z podstawowych praw pracowniczych. Płatny urlop wydaje się być standardem gwarantowanym nam przez Kodeks pracy, a także przez Konstytucję RP. Okazuje się jednak, że to, co dla jednych jest oczywistością, dla innych pozostaje… w sferze marzeń.

Kto może tylko pomarzyć o urlopie?

Zatrudnieni na podstawie umów o pracę urlop mają gwarantowany, przynajmniej w teorii. Bardzo często się zdarza, że pracodawcy niezbyt chętnie na ten urlop ich wysyłają, a jeśli już wysyłają, to w niedogodnym dla pracownika terminie. Tego szczęścia nie mają osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych: umów-zleceń czy np. umów o dzieło. Umowy cywilnoprawne mają to do siebie, że mogą być konstruowane w dowolny sposób. Kwestie te reguluje Kodeks cywilny. W praktyce oznacza to, iż osoby wykonujące pracę na podstawie tego typu umów nie są chronione przez Kodeks pracy, który gwarantuje m.in. prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego, macierzyńskiego, zwolnienia lekarskiego.

Sytuacja na rynku pracy wielokrotnie jednak zmusza wiele osób do podejmowania każdego rodzaju pracy, bez względu na formę umowy. Zatrudnieni na podstawie umów-zleceń niejednokrotnie spędzają w pracy osiem godzin pod nadzorem pracodawcy, podobnie jak ich koledzy na etatach, mają takie same obowiązki, ale nie przywileje.

– Pracuję tak ciężko jak koledzy na etacie, a nie mam żadnych przywilejów – mówi Adam, pracownik agencji reklamowej z Białegostoku. – O emeryturze jeszcze nie myślę, ale gdy widzę, jak latem połowa firmy znika na płatne wakacje, to mam ochotę rzucić to wszystko.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wybrać mniejsze zło

Wykonywanie pracy na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, a także w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej umowy. W takiej sytuacji można zwrócić się do sądu pracy, by orzekł, że zawarta umowa to umowa o pracę, a nie umowa cywilnoprawna. Wielu pracownikom jednak zależy na jakiejkolwiek pracy, bez względu na rodzaj umowy, dlatego nie upominają się o swoje prawa. Efekt? Spędzają całe dnie w pracy, a o urlopie mogą tylko pomarzyć.

Tymczasem zregenerowanie sił po intensywnej pracy jest jednym z warunków efektywności pracownika. Osoba przemęczona fizycznie i psychicznie to niezbyt dobry materiał na pracownika. Taka polityka zatrudnienia może w konsekwencji przynieść firmie więcej szkody niż pożytku. Ponieważ są to umowy cywilnoprawne, Kodeks pracy nie ma do nich zastosowania, a co za tym idzie osobom pracującym na ich podstawie nie przysługuje płatny urlop, w razie choroby nie otrzymają wynagrodzenia, nie będzie im również przysługiwał płatny urlop macierzyński.

Okazuje się jednak, że osoba, która opłaca składki chorobowe może pójść na zwolnienie lekarskie, a w wypadku urodzenia dziecka otrzymać zasiłek macierzyński, nawet jeżeli pracuje na podstawie umowy-zlecenia. Dla pracujących na umowę-zlecenie ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne i można się do niego zgłosić w każdej chwili. Wystarczy złożyć wniosek w kadrach. Teoretycznie nic też nie stoi na przeszkodzie, aby umówić się ze zleceniodawcą na przerwę w pracy (bezpłatną albo płatną). Długość przerwy oraz to, czy będzie płatna, czy nie, zależy od ustaleń ze zleceniodawcą. Nie istnieje jednak przepis nakładający na zleceniodawcę obowiązek udzielania dni wolnych.

Urlop na papierze

Pracownicy etatowi zatem mogą się czuć pod tym względem bardziej bezpieczni. W praktyce okazuje się jednak, że i oni miewają problemy z wyegzekwowaniem swojego prawa do urlopu:

– Mój pracodawca nie chce mi dać 2-tygodniowego urlopu. Wcześniej nie brałem nigdy urlopu, gdy teraz chciałem trochę odpocząć (10 dni roboczych, a 14 licząc wszystkie), to nie wyraził zgody na tak długą nieobecność. Nie chcę wchodzić w konflikt, ale co ja mam zrobić, aby udać się na zaplanowany urlop? – żali się jeden z użytkowników forum poświęconego poradom prawnym.

Grzywna za umowę cywilnoprawną

Nie jest to niestety przypadek odosobniony. Na forum rozgorzała dyskusja: prawnik radzi, by upominać się o swoje prawa, użytkownicy forum – by siedzieć cicho i poczekać na sprzyjający moment, w innym wypadku – jak twierdzą – szef zwolni taką osobę przy najbliższej okazji pod byle pretekstem. Kodeks pracy stanowi, że na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części. W takim jednak przypadku co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych. Teoretycznie więc pracownik ma prawo wykorzystać cały przysługujący urlop w jednej części. Przyjęło się jednak, że wolne dzieli się na części.

Urlopy powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów. Plan urlopów ustala pracodawca, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. Rzeczywistość często nie pozostawia złudzeń. Trudno upominać się o swoje prawa, gdy ma się wiele zobowiązań, w tym finansowych. W praktyce pracownik nie podpisuje się na liście obecności, wypełnia wniosek urlopowy, jednak codziennie stawia się w pracy. Na papierze wszystko jest w porządku.

Dlaczego osoba pracująca na zlecenie nie jest pracownikiem?

W takim wypadku też nie można skorzystać z wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, który należy się w wypadku, gdy powodem niewykorzystania urlopu jest odejście z pracy (m.in. w przypadku rozwiązania umowy na czas nieokreślony lub określony, zwolnienia dyscyplinarnego), czyli gdy pracownik nie ma możliwości skorzystania z urlopu.

Koło ratunkowe

Jeśli szef nie chce przyjąć do wiadomości, że urlop pracownikowi się po prostu należy, albo udziela go w mniejszym wymiarze, pozostaje skarga do Państwowej Inspekcji Pracy. Inspektorzy sprawdzą, czy pracodawca rzeczywiście łamie prawo. Jeśli okaże się, że tak, najpierw dostanie upomnienie, a jeżeli to nie pomoże, będzie ukarany grzywną. Sprawę można także oddać do sądu. W takim przypadku pracodawcy grożą nawet 2 lata więzienia za złośliwe naruszanie praw pracowniczych.

Agnieszka Jastrzębska (Zielona Linia)

19524 - infolinia urzędu pracy
www.zielonalinia.gov.pl

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Przygotuj się na ograniczenia w handlu w Wielką Sobotę. Sklepy będą pracować krócej!

    Wielkanoc tuż, tuż, więc nic dziwnego, że sklepy są oblężone. W Wielki Piątek wiele z nich przedłużyło godziny handlu. Warto zrobić wcześniej zakupy, bowiem w sobotę handel będzie ograniczony. W jakich godzinach sklepy będą handlować w Wielką Sobotę?

    ZUS: 1431 zł odszkodowania za każdy procent uszczerbku na zdrowiu. Od 1 kwietnia 2024 r. nowe kwoty odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej

    Od 1 kwietnia 2024 r. obowiązują nowe, wyższe kwoty odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Lekarz orzecznik może przyznać 1431 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

    Czy 14 kwietnia 2024 to niedziela handlowa?

    Czy 14 kwietnia 2024 to niedziela handlowa? Czy przed weekendem majowym jest niedziela handlowa? Jak wypadają niedziele handlowe w kwietniu?

    Czy 7 kwietnia 2024 to niedziela handlowa?

    Czy 7 kwietnia 2024 to niedziela handlowa? Czy w kwietniu 2024 jest niedziela handlowa? Jakie kary za pracę w dni niehandlowe?

    REKLAMA

    ZUS odpowiada: Czy po 1 kwietnia składać wniosek o ponowne przeliczenie emerytury [nowe tablice GUS]?

    Od 1 kwietnia, przy obliczaniu przyszłych emerytur, ZUS skorzysta z nowej tablicy dalszego trwania życia GUS, co sprawi, że emerytura osoby w wieku 60 lat będzie niższa o 3,7 proc., a osoby w wieku 65 lat – o 4,1 proc. niż obliczona na podstawie poprzedniej tablicy – poinformował rzecznik ZUS Paweł Żebrowski.

    Dodatki funkcyjne w sądach

    Dodatki funkcyjne w sądach - trwają prace nad przepisami. Mają się zmienić zasady wynagradzania sędziów pełniących funkcje rzeczników dyscyplinarnych. Proponowane zmiany mają charakter przekrojowy, dotyczą modyfikacji wysokości dodatków funkcyjnych przysługujących Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Sędziów Sądów Powszechnych, Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego działającemu przy sądach apelacyjnych, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego działającemu przy sądach okręgowych oraz Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Ministra Sprawiedliwości, i służą dostosowaniu wysokości dodatków do rzeczywistego obciążenia zadaniami związanymi z pełnieniem tych funkcji. 

    Jak zarządzać zespołem? Liderem nie trzeba się urodzić. Liczy się cel i chęć współpracy z innymi

    Osoby zarządzające zespołem mają kluczowe znaczenie dla firmy. Prawie co czwarty pracownik chciałby, by jego przełożony częściej go doceniał. Blisko połowa jest gotowa odejść z pracy z powodu szefa.

    Odmienne poglądy polityczne pracownika a dyskryminacja

    Zbliżają się wybory samorządowe. W wielu miejscach, w tym w pracy, trwają rozmowy, spory i wymiana myśli politycznych co do programów i kandydatów. Trzeba jednak wiedzieć, że pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, m.in. bez względu na przekonania polityczne. Nie można więc ponosić negatywnych konsekwencji w miejscu pracy, szczególnie jeżeli ma się odmienne poglądy od pracodawcy. Nawet jeżeli jest się zatrudnionym w jednotach samorządu terytorialnego, gdzie niestety często ma miejsce rotacja pracowników ze względu na tzw. układy polityczne - powinna obowiązywać zasada wolności słowa i własnych poglądów politycznych.

    REKLAMA

    Urlop bezpłatny - zastanów się czy chcesz iść, możesz być wytypowany do zwolnienia

    Urlop bezpłatny - zastanów się czy chcesz iść, możesz być wytypowany do zwolnienia. Dal pracodawcy liczy się dyspozycyjność pracownika. Wytypowanie do zwolnienia pracownika, przebywającego na długotrwałym urlopie bezpłatnym i korzystającego w tym czasie z innego źródła utrzymania, stanowi obiektywne i racjonalne kryterium doboru do wypowiedzenia umowy o pracę, co nie świadczy o charakterze dyskryminacyjnym zwolnienia. Zgodne z zasadami współżycia społecznego jest przyjęcie przez pracodawcę jako kryterium doboru pracowników do zwolnienia ich dyspozycyjności, rozumianej jako możliwość liczenia na obecność pracownika w pracy, w czasie na nią przeznaczonym, gdy przeciwieństwem tak rozumianej dyspozycyjności są częste absencje pracownika, spowodowane złym stanem zdrowia, jak również inne przypadki usprawiedliwionej nieobecności.

    Elektroradiolog - kim jest i co robi?

    Elektroradiolog to nowy zawód medyczny. Wielu idąc na tzw. prześwietlenie, tj. n. badanie w pracowniach rentgenowskich RTG - nie zdaje sobie sprawy, że jest to wymagający zawód, który wiąże się z pracą w szkodliwych i trudnych warunkach dla zdrowia tego pracownika - ze względu na promieniowanie. Praca przy wykonywaniu badań z zakresu diagnostyki obrazowej (rentgenografia, rentgenoskopia, radiologia stomatologiczna, mammografia, densytometria rentgenowska, tomografia komputerowa) jest wymagająca.

    REKLAMA