Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego a urlop wypoczynkowy

Podstawa wymiaru zasiłku a urlop wypoczynkowy

Na wysokość podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, opiekuńczego czy wypadkowego wpływają nieobecności poprzedzające chorobę. Często w takich przypadkach należy uzupełnić wynagrodzenie. Jedną z przyczyn nieobecności pracownika w pracy może być urlop wypoczynkowy. Jednak przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego okres urlopu wypoczynkowego należy traktować jak dni przepracowane.

Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego i zasiłków z ubezpieczenia społecznego należy ustalać z uwzględnieniem wynagrodzenia pracownika osiągniętego za 12 miesięcy poprzedzających miesiąc powstania niezdolności do pracy. Jedynie gdy okres zatrudnienia jest krótszy niż 12 miesięcy, podstawą wymiaru tych świadczeń jest wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia (art. 36 ust. 1 i 2 ustawy zasiłkowej).

Wynagrodzenie, o którym mowa, to przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz ubezpieczenie chorobowe, finansowanych ze środków pracownika (w łącznej wysokości 13,71%, jeżeli pracownik nie przekroczył rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe).

Produkt polecany przez redakcję: Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń

Składniki, które należy uwzględnić w podstawie wymiaru zasiłku

W podstawie wymiaru nie należy zatem uwzględniać składników wynagrodzenia wypłacanych niezależnie od okresów absencji chorobowej (np. premii, nagród i dodatków niepomniejszanych za czas choroby). Do podstawy wymiaru nie należy również wliczać różnego rodzaju świadczeń, od których wprawdzie została opłacona składka na ubezpieczenie chorobowe, ale są przyznawane niezależnie od oceny pracy pracownika, na których przyznanie i wypłatę nie ma wpływu okres pobierania zasiłku (np. finansowany przez pracodawcę przychód z tytułu szczepienia przeciwko grypie, przychód z tytułu udostępnienia pracownikowi lokalu mieszkalnego).

Zadaj pytanie na FORUM

Wynagrodzenie za urlop w podstawie wymiaru zasiłku

Do celów zasiłkowych na równi z dniami, w których pracownik świadczył pracę, traktuje się dni urlopu wypoczynkowego oraz inne dni nieobecności w pracy (z wyjątkiem absencji chorobowej), za które pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. W związku z tym wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy należy traktować do celów zasiłkowych na równi z wynagrodzeniem za pracę i uwzględniać je w podstawie wymiaru świadczeń za czas niezdolności do pracy. Jeśli w danym miesiącu pracownik otrzymał wynagrodzenie za pracę i wynagrodzenie za czas urlopu, podstawą wymiaru zasiłku jest suma tych wynagrodzeń.

Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (w tym chorobowe) nie stanowią świadczenia urlopowe wypłacane zgodnie z ustawą o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, jak również wszelkie dopłaty do wypoczynku pracownika finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zfśs. Automatycznie wyklucza to możliwość uwzględnienia ich w podstawie wymiaru zasiłku.

Ustalanie podstawy wymiaru zasiłku - 4 najczęstsze błędy w praktyce

Jeżeli pracodawca dofinansuje wypoczynek pracownika ze środków obrotowych firmy, kwota tego dofinansowania stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Jednak i w tym przypadku, mimo naliczenia składki na ubezpieczenie chorobowe od kwoty dofinansowania, nie należy jej uwzględniać w podstawie wymiaru zasiłków. Licząc podstawę wymiaru zasiłku chorobowego należy pominąć te składniki wynagrodzenia, które są przyznawane niezależnie od oceny pracy pracownika, na których przyznanie i wypłatę nie ma wpływu okres pobierania zasiłku (gdy pracownik otrzymuje dany składnik wynagrodzenia mimo pobierania zasiłku).

Urlop wypoczynkowy do celów ustalania podstawy wymiaru zasiłku traktuje się jak dni pracy.

Podstawa wymiaru zasiłku a premie z przesuniętym terminem płatności

Uzupełnienie wynagrodzenia za miesiąc, w którym pracownik był na urlopie

Jeżeli w okresie, z którego jest ustalana podstawa wymiaru zasiłku, pracownik nie przepracował pełnych miesięcy z powodów usprawiedliwionych i w związku z tym otrzymał niższe wynagrodzenie za pracę, zgodnie z art. 38 ust. 2 ustawy zasiłkowej należy:

• przyjąć uzupełnioną wysokość wynagrodzenia – jeśli przepracował w danym miesiącu co najmniej połowę obowiązującego go czasu pracy,
• pominąć dany miesiąc w obliczeniach – jeśli przepracował w tym miesiącu mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy.

W przypadku gdy pracownik w okresie, z którego ustalana jest podstawa wymiaru zasiłku, w każdym miesiącu przepracował mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy, należy uzupełnić wynagrodzenie za wszystkie te miesiące.

Składniki wynagrodzenia wpływające na podstawę wymiaru zasiłku

Składniki nieuwzględniane w podstawie zasiłku	Składniki uwzględniane w podstawie zasiłku
	w kwocie faktycznie wypłaconej Autopromocja Zatrudnianie cudzoziemców. Procedury i rozliczenia Sprawdź	po uzupełnieniu
● przychody, od których nie jest należna składka na ubezpieczenie chorobowe, ● składniki wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania zasiłku zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego zasiłku (art. 41 ust. 1 ustawy zasiłkowej), ● składniki wynagrodzenia, które w myśl umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, przysługują tylko do określonego terminu – nie uwzględnia się ich w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego należnego za okres po tym terminie (art. 41 ust. 3 ustawy zasiłkowej), ● składniki wynagrodzenia, których wypłaty zaprzestano na podstawie układu zbiorowego pracy lub przepisów o wynagradzaniu (art. 41 ust. 3 ustawy zasiłkowej), ● wartość pieniężna świadczeń przysługujących za czas niezdolności do pracy (np. wartość kart abonamentowych prywatnej opieki medycznej)	● dodatki, premie, nagrody pomniejszane za okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy w inny sposób niż proporcjonalny, ● wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, ● dodatek za pracę w porze nocnej, ● wynagrodzenie za czas dyżuru, ● dodatek za pracę w warunkach uciążliwych, przysługujący za każdą przepracowaną godzinę w takich warunkach	● wynagrodzenie zasadnicze, ● dodatki, premie, nagrody pomniejszane za okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy w sposób proporcjonalny, ● premia obliczana jako procent od wynagrodzenia uzyskanego za czas faktycznie przepracowany, ● prowizja obliczana od wygenerowanego obrotu (przez pracownika, a nie przez zespół)

Wyłączenie umowy zlecenia z podstawy wymiaru zasiłku

W odniesieniu do takich składników wynagrodzenia, jak m.in. wynagrodzenie za godziny nadliczbowe czy dodatek za pracę w porze nocnej, należy kierować się zasadą, zgodnie z którą jeżeli składniki wynagrodzenia nie przysługują pracownikowi za wszystkie dni w miesiącu albo przysługują za pracę poza obowiązującym czasem pracy, składniki te uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku w faktycznej wysokości, bez uzupełniania.

Uzupełnienie składników wynagrodzenia

Uzupełnienie składników wynagrodzenia zależy od tego, czy uzupełniamy składnik stały czy zmienny.

Uzupełnienie wynagrodzenia stałego (stała płaca miesięczna, stawka godzinowa) polega na przyjęciu do podstawy wymiaru zasiłku wynagrodzenia miesięcznego określonego w umowie o pracę lub w innym akcie, na podstawie którego powstał stosunek pracy.

Inaczej należy uzupełniać wynagrodzenie o charakterze zmiennym, tj. akordowe, prowizyjne, a także zmienne premie – jeśli są proporcjonalnie pomniejszane za okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy (premie pomniejszane w sposób inny niż proporcjonalny, np. procentowo, nie podlegają uzupełnieniu). Aby uzupełnić wynagrodzenie zmienne, należy:

• podzielić wynagrodzenie osiągnięte przez pracownika za przepracowane dni robocze przez liczbę dni przepracowanych i pomnożyć wynik (z zaokrągleniem do dwóch miejsc po przecinku) przez liczbę dni, które pracownik miał obowiązek przepracować w tym miesiącu – jeżeli przepracował choćby 1 dzień,
• przyjąć kwotę zmiennych składników wynagrodzenia w przeciętnej miesięcznej wysokości wypłaconej za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku, pracownikom zatrudnionym na takim samym lub podobnym stanowisku pracy u pracodawcy, u którego przysługuje zasiłek – jeżeli pracownik nie osiągnął żadnego wynagrodzenia.

Jeżeli pracownik otrzymuje zarówno wynagrodzenie stałe, jak i zmienne (tzw. mieszane), to wynagrodzenie za dany miesiąc należy uzupełniać odpowiednio, tj. wynagrodzenie stałe metodą właściwą dla uzupełniania wynagrodzenia stałego, natomiast wynagrodzenie zmienne metodą właściwą dla wynagrodzenia zmiennego.

Podstawa dobrowolnej składki chorobowej w 2015 r.

Pracownik zatrudniony w równoważnym systemie czasu pracy w 1-miesięcznym okresie rozliczeniowym w maju 2015 r. był chory. Otrzymuje wynagrodzenie godzinowe oraz dodatek za pracę w porze nocnej, premię zadaniową pomniejszaną proporcjonalnie za okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy (za czas choroby, urlopu wypoczynkowego, okolicznościowego itp.), a czasami również wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych.

W październiku 2014 r. (z którego wynagrodzenie wchodzi do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego należnego za maj 2015 r.) pracownik powinien przepracować 16 dni, tj. 184 godziny (14 dni po 12 godzin i 2 dni po 8 godzin), a przepracował 14 dni, tj. 164 godziny (13 dni x 12 godzin + 1 dzień x 8 godzin = 164 godziny) w nominalnym czasie pracy.

Ponadto otrzymał wynagrodzenie chorobowe za 4 dni kalendarzowe (2 dni robocze, tj. 20 godzin). Stawka godzinowa tego pracownika wynosiła w październiku 12,40 zł. Pracownik otrzymał za październik 2014 r.:

• wynagrodzenie za pracę wynikające ze stawki godzinowej: 12,40 zł x 164 godz. = 2033,60 zł (po pomniejszeniu o składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika: 1754,79 zł),
• premię zadaniową pomniejszoną proporcjonalnie za okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy: 523 zł (po pomniejszeniu o składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika: 451,30 zł),
• wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych oraz za pracę w porze nocnej w łącznej wysokości: 381,92 zł (po pomniejszeniu o składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika: 329,56 zł).

Wynagrodzenie należy uzupełnić, łącząc dwie metody uzupełniania: wynagrodzenie stałe określone stawką godzinową należy uzupełnić, stosując metodę właściwą dla uzupełniania wynagrodzenia stałego, natomiast premię zadaniową pomniejszaną proporcjonalnie za czas niezdolności do pracy należy uzupełnić, stosując metodę właściwą dla wynagrodzenia zmiennego:

• wynagrodzenie za pracę:

12,40 zł (stawka godzinowa) x 184 godz. (liczba godzin nominalnych do przepracowania w październiku) = 2281,60 zł (po pomniejszeniu o składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika: 1968,79 zł),

● premia zadaniowa:

451,30 zł : 14 (dni przepracowane) = 32,24 zł,

32,24 zł x 16 (dni wynikające z obowiązku pracy) = 515,84 zł.

Uzupełnione wynagrodzenie za październik poprzedniego roku, stanowiące podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego: 1968,79 zł (wynagrodzenie stałe po uzupełnieniu) + 515,84 zł (premia po uzupełnieniu) + 329,56 zł (wynagrodzenie za godziny nadliczbowe i nocne – przyjmowane bez uzupełnienia w kwocie faktycznie wypłaconej) = 2814,19 zł.

Wątpliwości powstają w sytuacji, gdy pracownik otrzymuje jednocześnie wynagrodzenie stałe i zmienne, które jest proporcjonalnie zmniejszane za czas niezdolności do pracy (np. jest wynagradzany stawką godzinową i otrzymuje premię lub prowizję), a w miesiącu, który wymaga uzupełnienia, dodatkowo otrzymał wynagrodzenie za urlop. Przepisy ustawy zasiłkowej nie określają bowiem zasad uzupełniania wynagrodzenia w takiej sytuacji. Prawidłowe jest jednak stosowanie do całości wynagrodzenia, w tym także do składników stałych, zasad uzupełniania obowiązujących dla składników zmiennych.

W podstawie wymiaru zasiłku nie należy uwzględniać świadczeń wypłaconych z zfśs, gdyż są one zwolnione ze składek i na ich przyznanie nie ma wpływu okres pobierania zasiłku.

Dalsza część artykułu >>>