Tematy - Potrącenia z wynagrodzenia, Orzecznictwo SN

Kwota wolna od potrąceń w 2024 roku – ile wynosi? Tabela zawiera dokładne wyliczenia kwoty wolnej od potrąceń z wynagrodzenia za pracę, także z kosztami uzyskania przychodów, PIT-2 i PPK. Jak potrącenia obowiązkowe (alimenty, zaliczki, kary) i potrącenia dobrowolne obniżają wynagrodzenie pracownika?

Potrącenia z wynagrodzenia i zasiłku czekają zmiany już od 25 marca 2024 r. Egzekucja z wynagrodzenia za pracę i zasiłku chorobowego będzie uproszczona. Jeden przelew pracodawcy wystarczy. Sprawdź, co się zmienia.

Potrącenie z wynagrodzenia niepewnej należności pracodawcy - czy w takiej sytuacji możliwa jest zgoda pracownika? Jaka jest wolna od potrąceń kwota przy potrąceniu dobrowolnym? W jakiej formie potrącenie z wynagrodzenia?

Czy komornik może wejść na pensję? Może ale w określonych granicach zależnych od rodzaju umowy oraz tytułu wykonawczego. Jakie są kwoty wolne od potrąceń?

Potrącenia mogą być obowiązkowe i dobrowolne. Jakie są zasady dokonywania potrąceń dobrowolnych z wynagrodzenia za pracę?

Kwota wolna od potrąceń w 2022 roku - ile wynosi? Tabela przedstawia wysokość potrąceń z wynagrodzenia pracownika w przypadku alimentów, zaliczek pieniężnych, kar pieniężnych i innych należności.

Nielegalne zatrudnianie dłużników alimentacyjnych to brak umowy lub wypłata wynagrodzenia wyższego niż wynikającego z umowy. Jaka kara grozi pracodawcy? Do jakiej wysokości można dokonać potrącenia alimentów z wynagrodzenia?

Kwota wolna od zajęcia komorniczego w 2021 r. wzrosła o 200 zł brutto. Ile wynosi netto? Czy komornik może potrącić premię uznaniową? Co w przypadku pracy na część etatu? Czy kwota wolna od egzekucji komorniczej dotyczy również zlecenia?

Instytucja ustawowego potracenia wierzytelności jest często używana w branży budowlanej. W praktyce obserwujemy kilka powtarzających się błędów związanych z potrąceniem, których można uniknąć.

10 czerwca 2020 r. zmarł pracownik, który pracował u nas 11 lat. Do praw majątkowych po nim uprawniona jest małżonka oraz jedno dziecko w wieku 13 lat. Należną im kwotę po zmarłym pracowniku stanowi wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca, dodatek stażowy 15% wynagrodzenia oraz ekwiwalent za urlop wypoczynkowy, łącznie jest to 9465,80 zł. Pracownik miał potrącenia komornicze niealimentacyjne, z których zostało jeszcze do spłaty 1700 zł. Jak rozliczyć prawa majątkowe po zmarłym? Czy należy dokonać potrącenia? - pyta Czytelniczka z Otwocka.

Potrącenia z wynagrodzenia ulegają zmianom. Tarcza Antykryzysowa 3.0 wprowadza podwyższenie kwoty wolnej od potrąceń o 25% na każdego członka rodziny w przypadku, gdy pracownikowi zostało obniżone wynagrodzenie lub członek rodziny pracownika utracił źródło dochodu.

Z odpowiedzialności za bezpieczeństwo w procesie pracy nie zwalnia pracodawcy niedopełnienie lub naruszenie obowiązków z zakresu bhp przez jego pracowników, którzy nie sprawowali właściwego nadzoru nad wykonywaniem pracy przez poszkodowanego pracownika (wyrok Sądu Najwyższego z 10 października 2019 r., I PK 137/18).

Od 1 stycznia 2020 r. ustawowa płaca minimalna wzrosła do poziomu 2600 zł brutto. Spowodowało to wzrost kwot wolnych od potrąceń. Przy ich ustalaniu należy brać pod uwagę dodatkowo rodzaj dokonywanego potrącenia, finansowane z pensji składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, parametry podatkowe i ulgi stosowane przy rozliczaniu listy płac, a także wpłaty na pracownicze plany kapitałowe, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania.

Osoby urodzone po 1948 roku mogą starać o rekompensatę za pracę przed monitorem kineskopowym. Praca ta zakwalifikowana została jako praca w szczególnych warunkach (sygnatura akt - III UK 150/18).

Sankcje dla pracodawcy, który nie potwierdza na piśmie umowy o pracę przed dopuszczeniem pracownika do pracy, będą wyższe od 1 grudnia 2020 r. Ponadto od 1 stycznia 2019 r. potrąceniu na spłatę należności alimentacyjnych podlega 50% kwoty diety z tytułu podróży służbowych.

Zasady dokonywania potrąceń z wynagrodzenia za pracę i innych wierzytelności są inne - wynikają one z różnych przepisów prawa i ich stosowanie jest odrębne. Co pracodawca powinien zrobić w razie zawiadomienia przez komornika o zajęciu innych wierzytelności pracownika? Zobacz wzór odpowiedzi na zawiadomienie komornika.

Wpłaty finansowane przez uczestnika PPK, co do zasady, są obliczane i pobierane w terminie wypłaty wynagrodzenia przez podmiot zatrudniający. Jak zatem prawidłowo dokonywać potrąceń z wynagrodzenia? Sprawdź kwoty wolne od potrąceń w 2019 r. uwzględniające 2% składkę podstawową na PPK finansowaną przez pracownika i zatrudnienie w pełnym wymiarze czasu pracy.

Ciężkie naruszenie obowiązków przez pracodawcę może stanowić podstawę do rozwiązania umowy o pracę przez pracownika bez wypowiedzenia. Niemniej jednak pojęcie ciężkiego naruszenia obowiązków ma charakter raczej nieprecyzyjny i ogólny, w związku z tym generuje wiele pytań i wątpliwości, które rozstrzyga ogólna praktyka oraz orzecznictwo sądów.

Nowe przepisy m.in. rozszerzają odpowiedzialność materialną pracodawcy za zatrudnianie dłużników alimentacyjnych „na czarno”, ograniczona zostanie także możliwość ukrywania dochodów w kosztach podróży służbowej. Ponadto, ustawa przewiduje zacieśnienie współpracy różnych instytucji w celu zapewnienia lepszej ściągalności alimentów. Projekt jest na etapie opiniowania.

W większości przypadków Kodeks pracy nie precyzuje jakie mogą być powody zwolnienia, a zgodnie z Kodeksem pracy, każdy pracodawca zobowiązany jest wskazać konkretną podstawę rozwiązania umowy. Poniżej przedstawione orzecznictwo Sądu Najwyższego z ostatnich lat rozstrzyga wątpliwe kwestie dotyczące przyczyn zwolnienia pracownika.

Pracodawcy RP negatywnie ocenili projekt ustawy zakłądający solidarną odpowiedzialność pracodawcy za zobowiązania alimentacyjne pracowników, których zatrudnił "na czarno".

W sytuacji, gdy pracodawca w sposób nieuczciwy będzie wypłacał wynagrodzenie wyższe niż wynikające z zawartej umowy o pracę, poniesie solidarną odpowiedzialność za zobowiązania alimentacyjne. Takie rozwiązania przewiduje rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy skuteczności egzekucji świadczeń alimentacyjnych.

Kwota wolna od zajęcia komorniczego w 2018 roku wynosi w przypadku umowy o pracę 1530 zł. Sprawdź, ile komornik może potrącić z emerytury, a ile z umów cywilnoprawnych.

Przy dokonywaniu potrąceń z wynagrodzeń pracodawca musi bezwzględnie stosować się do regulacji wskazanych w Kodeksie pracy. Jaka jest wysokość kwot wolnych dla pracowników pełnoetatowych obowiązujących przy potrąceniach dobrowolnych w 2018 r.? Czy można dokonać potrącenia z wynagrodzenia minimalnego za zgodą pracownika?

W związku ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia w 2018 r., zmienią się kwoty wolne od potrąceń. Ustalając kwotę wolną od potrąceń uwzględniać należy nie tylko ustawową płacę minimalną, ale także rodzaj potrącenia, wymiar etatu, koszty uzyskania przychodu. Jaka jest wysokość kwot wolnych od potrąceń w 2018 r. dla pracowników pełnoetatowych?

ZUS ma prawo kwestionować wysokość składek na ubezpieczenie społeczne, jeżeli uzna, że firmy świadomie zawyżają zarobki pracowników w celu wyłudzenia przez nich zasiłku chorobowego - tak orzekł Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 29 listopada 2017 r.

Rozwiązanie umowy o pracę w trybie art. 52 § 1 kodeksu pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika ograniczone jest terminem jednego miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy. W przypadku wypowiedzenia umowy o pracę, kodeks pracy nie przewiduje wprost żadnego ograniczenia czasowego odnoszonego do przyczyny wypowiedzenia (daty jej wystąpienia, czy dowiedzenia się o niej przez pracodawcę). Czy w związku z tym pracodawca może bez jakichkolwiek ograniczeń powoływać się na przyczynę wypowiedzenia niezależnie od okresu, który upłynął od jej wystąpienia, czy też dowiedzenia się o tej przyczynie przez pracodawcę?

Czy wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podlega pracowniczym ubezpieczeniom społecznym? Czy wspólnicy mogą zatrudniać osoby współpracujące?

Zgodnie z art. 11(2) kodeksu pracy, pracownicy mają równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków; dotyczy to w szczególności równego traktowania mężczyzn i kobiet w zatrudnieniu. Art. 11(3) kodeksu pracy stanowi z kolei, iż jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, bezpośrednia lub pośrednia, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy - jest niedopuszczalna.

Zgodnie z art. 18(3b) § 1 kodeksu pracy za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu uważa się różnicowanie przez pracodawcę sytuacji pracownika z jednej lub kilku przyczyn dyskryminacyjnych określonych w przepisach kodeksu pracy, którego skutkiem jest w szczególności rozwiązanie stosunku pracy, chyba że pracodawca udowodni, że kierował się obiektywnymi powodami. Jak wobec tego pracodawca powinien dokonywać rozwiązania umowy o pracę z przyczyn organizacyjnych, w sytuacji gdy następuje likwidacja jednego lub kilku spośród większej liczby jednakowych stanowisk i konieczne jest dokonanie wyboru pracowników do zwolnienia, aby nie naruszyć zasady równego traktowania w zatrudnieniu?

Zgodnie z art. 94(3)§2 kodeksu pracy, mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. W orzecznictwie Sądu Najwyższego można znaleźć przykłady takich działań lub zachowań, które w okolicznościach danej sprawy zostały uznane za mobbing. Znajomość tych przykładów jest bez wątpienia pomocna dla pracodawcy w celu ustalenia jakim konkretnie działaniom lub zachowaniom należy zapobiegać, a także dla pracownika w celu dokonania wstępnej przedsądowej oceny, czy miał lub ma miejsce mobbing.

Zgodnie z art. 94(3) § 2 kodeksu pracy, mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. W orzecznictwie Sądu Najwyższego można znaleźć przykłady takich działań lub zachowań, które w okolicznościach danej sprawy nie zostały uznane za mobbing. Znajomość tych przykładów jest bez wątpienia pomocna w szczególności dla pracownika w celu dokonania wstępnej przedsądowej oceny, czy miał lub ma miejsce mobbing, a w związku z tym oceny potencjalnych szans ewentualnych roszczeń dotyczących mobbingu.

Każdy pracodawca może znaleźć się w sytuacji, w której otrzyma sądowy, z którego wynikać będzie zobowiązanie do wypłacania całości lub części wynagrodzenie za pracę należnego pracownikowi do rąk jego małżonka. Nie jest to zajęcie komornicze i nie mają tutaj zastosowania zasady prowadzenia egzekucji z wynagrodzenia za pracę określone w Kodeksie pracy.

Zgodnie z art. 94(3) § 2 kodeksu pracy, mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. Definicja ta wydaje się na pierwszy rzut oka dość skomplikowana, co więc należy wykazać w postępowaniu sądowym, aby sąd uznał, iż doszło do mobbingu?

Zgodnie z art. 94(3) § 2 kodeksu pracy, mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. Kiedy można więc uznać, iż dane działania lub zachowania były uporczywe i długotrwałe?

Możliwość wcześniejszego rozwiązania umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy ma oczywiście bardzo istotne praktyczne znaczenie dla ochrony interesów gospodarczych pracodawcy oraz interesów ekonomicznych pracownika. Czy i na jakich warunkach można więc wcześniej niż to założono w podpisanej umowie (ustalając okres obowiązywania zakazu konkurencji) rozwiązać umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy? Jedną z możliwych do zastosowania instytucji jest instytucja wypowiedzenia umowy.

Pracodawca ma obowiązek zamieszczenia w świadectwie pracy informacji o zajęciu wynagrodzenia. Co wpisać w świadectwie pracy o zajęciu komorniczym, które nie było realizowane? Poniżej przykładowy zapis w świadectwie pracy dotyczący informacji o zajęciu komorniczym.

Zgodnie z art. 101(2) § 2 kodeksu pracy zakaz konkurencji przestaje obowiązywać przed upływem terminu wskazanego w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy w szczególności w razie ustania przyczyn uzasadniających taki zakaz. Co to oznacza w praktyce dla pracodawcy i dla pracownika?

Zgodnie z art. 101(2) § 1 kodeksu pracy umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy może być zawarta z pracownikiem mającym dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Czy w związku z tym pracodawca może skutecznie kwestionować taką umowę i wynikający z niej obowiązek zapłaty odszkodowania pracownikowi twierdząc, iż zawierając umowę był w błędzie w zakresie posiadania przez pracownika dostępu do szczególnie ważnych informacji?

Zgodnie z art. 101(2) § 1 kodeksu pracy umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy może być zawarta z pracownikiem mającym dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Kto i co decyduje o tym, czy pracownik ma dostęp do szczególnie ważnych informacji? Czy pracownik może skutecznie kwestionować zakaz konkurencji twierdząc, iż nie posiadał dostępu do szczególnie ważnych informacji?

Umowa o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy oraz umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, które zawierane są pomiędzy pracodawcą i pracownikiem (zgodnie z definicjami tych pojęć zawartymi odpowiednio w art. 3 i art. 2 kodeksu pracy) uregulowane są przepisami kodeksu pracy. Natomiast zakaz konkurencji w przypadku świadczenia usług na podstawie umów cywilnych o świadczenie usług (art. 750 kodeksu cywilnego), do których stosuje się przepisy kodeksu cywilnego o umowie zlecenia, nie jest uregulowany przepisami kodeksu cywilnego. Ustalenie zakazu konkurencji przez strony takiej umowy cywilnej zarówno na okres jej trwania, jak na okres po jej zakończeniu jest jednak możliwe zgodnie z zasadą swobody umów (art. 353(1) kodeksu cywilnego).

Sposób obliczania odszkodowania z tytułu umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy ma bez wątpienia bardzo istotne znaczenie praktyczne zarówno dla byłego pracodawcy zobowiązanego do wypłaty takiego odszkodowania, jak i dla byłego pracownika, który powstrzymuje się od działalności konkurencyjnej po ustaniu stosunku pracy, albowiem różnice w wysokości takiego odszkodowania przy przyjęciu różnych sposobów jego obliczania mogą być bardzo znaczące.

Czy zleceniobiorcom można potrącić z wynagrodzenia pewne kwoty za spóźnienia do pracy albo za używanie odzieży roboczej? Jakie konsekwencje poniesiemy, jeśli w związku z takim potrąceniem zleceniobiorca nie otrzyma faktycznie kwoty wynagrodzenia wynikającego z minimalnej stawki godzinowej?

Od 1 stycznia 2017 r. obowiązują nowe kwoty wolne od potrąceń stosowane do wynagrodzeń pracowników dłużników. Są one konsekwencją podwyższenia wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę do 2000 zł. Ponadto 1 marca i 1 lipca 2017 r. wejdą w życie przepisy zmieniające zasady potrącania z zasiłków przysługujących pracownikom i zleceniobiorcom, polegające na zwiększeniu kwoty wolnej od potrąceń.

Wysokość potrąceń zależna jest od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, które od 1 stycznia 2017 r. wynosi 2000 zł brutto. Ile wyniosą kwoty wolne od potrąceń w 2017 roku?

Dnia 1 stycznia 2017 r. wejdą w życie przepisy o płacy minimalnej dla umów zlecenia. Czy w związku z tym, minimalne wynagrodzenie zleceniobiorcy będzie podlegać od 1 stycznia 2017 r. ochronie przed potrąceniami?

Świadczenie rehabilitacyjne, tak jak zasiłek chorobowy, podlega egzekucji w razie roszczeń alimentacyjnych. Potrącenia z zasiłków/świadczenia rehabilitacyjnego dokonuje ZUS lub pracodawca. Przedstawiamy jak krok po kroku dokonać potrąceń ze świadczenia rehabilitacyjnego.

Nowe przepisy ustawy o emeryturach i rentach z funduszu ubezpieczeń społecznych regulują, że 75 proc. kwoty najniższych emerytur ma być wolne od potrąceń. Przewiduje się, że zmiany wejdą w życie w 2017 r. Najniższa emerytura w 2017 r. ma wynosić 1 tys. zł.

Przepisy Kodeksu pracy regulują sytuacje, w których pracodawca może dokonywać potrąceń z wynagrodzeń bez zgody pracownika. Jakie należności może potrącić pracodawca oraz w jakiej wysokości?

Sąd może orzec potrącenie od 10% do 25% wynagrodzenia za pracę w stosunku miesięcznym na cele społeczne. Czy pracodawca ma obowiązek dokonywać takich potrąceń? Czy potrąceń należy dokonywać od kwoty netto czy brutto?

Potrącenia z wynagrodzenia, Orzecznictwo SN

Kwota wolna od potrąceń 2024 - tabela

Potrącenia z wynagrodzenia i zasiłków – zmiany od 25 marca 2024 r.

Potrącenie z wynagrodzenia za zgodą pracownika - czy zawsze możliwe?

Potrącenia z wynagrodzenia [limity, kolejność, dopuszczalność]

Potrącenia dobrowolne z wynagrodzenia - zasady

Kwota wolna od potrąceń w 2022 roku

Kara za nielegalne zatrudnianie dłużników alimentacyjnych

Kwota wolna od zajęcia komorniczego 2021

Przedsiębiorco, sprawdź jak prawidłowo dokonać potrącenia wierzytelności

Jak należy rozliczyć prawa majątkowe ze stosunku pracy zmarłego pracownika?

Potrącenia z wynagrodzenia w Tarczy Antykryzysowej 3.0 – podwyższenie kwoty wolnej od potrąceń

Postępowanie pracownika naruszające zasady bhp i sprzeczne z poleceniem pracodawcy nie wyklucza współodpowiedzialności pracodawcy za wypadek przy pracy

Potrącenia z wynagrodzenia w 2020 r. - jak ustalić kwotę wolną

Rekompensata za pracę przed monitorem kineskopowym

Nowe obowiązki pracodawców zatrudniających dłużników alimentacyjnych 2019/2020

Zawiadomienie komornika o zajęciu wynagrodzenia i innych wierzytelności pracownika

PPK 2019 - jak dokonać potrąceń z wynagrodzenia po przystąpieniu do PPK

Ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków przez pracodawcę

Potrącenia alimentacyjne z wynagrodzenia – ważne zmiany od 2019 r.

Przyczyny zwolnienia pracownika w orzecznictwie

Egzekwowanie alimentów od pracodawców - opinia

Pracodawca poniesie odpowiedzialność za zaległości alimentacyjne

Ile można potrącić z: wynagrodzenia, emerytury, umowy zlecenia w 2018 r.

Potrącenia z wynagrodzenia za pracę w 2018 r.

Kwoty wolne od potrąceń - zestawienie w 2018 r.

ZUS ma prawo sprawdzać wysokość wynagrodzenia

Czy istnieje termin dla dokonania wypowiedzenia umowy o pracę?

Wspólnik spółki z o.o. a składki ZUS

Dyskryminacja a tzw. "zwykłe" nierówne traktowanie w zatrudnieniu

Zwolnienie pracownika z przyczyn organizacyjnych a dyskryminacja

Działania lub zachowania grożące uznaniem za mobbing

Działania lub zachowania niebędące mobbingiem

Nakaz wypłaty wynagrodzenia za pracę do rąk drugiego małżonka

Przesłanki mobbingu

Mobbing – uporczywość i długotrwałość nękania

Wypowiedzenie klauzuli konkurencyjnej

Zapis w świadectwie pracy dotyczący informacji o zajęciu komorniczym

Ustanie przyczyn uzasadniających zakaz konkurencji

Błąd pracodawcy przy wyborze pracownika do objęcia klauzulą konkurencyjną

Dostęp do szczególnie ważnych informacji a klauzula konkurencyjna

Zakaz konkurencji w umowach cywilnych o świadczenie usług

Wysokość odszkodowania z tytułu umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy

Potrącenia z wynagrodzenia zleceniobiorcy a minimalna stawka godzinowa

Jak dokonywać potrąceń z wynagrodzeń i zasiłków w 2017 r.?

Kwoty wolne od potrąceń w 2017 r.

Umowa zlecenie 2017 a ochrona przed potrąceniami

Jak dokonywać potrąceń ze świadczenia rehabilitacyjnego

Kwota wolna od egzekucji i potrąceń z emerytury w 2017 r.

Potrącenia z pensji bez zgody pracownika - wysokość, kwota wolna od potrąceń

Potrącenia z wynagrodzenia na podstawie wyroku sądowego