Tematy - Orzecznictwo SN, Kary porządkowe

Pracownik może zostać ukarany przez pracodawcę karą porządkową, w tym karą pieniężną. Wystarczy jednak drobne uchybienie procedury przez pracodawcę, żeby kara została uchylona. Możliwe jest także nałożenie grzywny na pracodawcę.

Upomnienie, nagana, kara pieniężna. Za co można dać pracownikowi karę porządkową w 2024? Jak zastosować karę? Ile wynosi kara pieniężna? Jak pracownik może odwołać się od kary?

Jakie kary porządkowe z Kodeksu pracy można wymienić? Prawo pracy uznaje karę upomnienia, naganę i karę pieniężną. Kiedy i jak się je stosuje?

Z odpowiedzialności za bezpieczeństwo w procesie pracy nie zwalnia pracodawcy niedopełnienie lub naruszenie obowiązków z zakresu bhp przez jego pracowników, którzy nie sprawowali właściwego nadzoru nad wykonywaniem pracy przez poszkodowanego pracownika (wyrok Sądu Najwyższego z 10 października 2019 r., I PK 137/18).

Skierowania na badania lekarskie i orzeczenia lekarskie dotyczące tych badań mogą być przechowywane w części A, B lub C akt osobowych, w zależności od ich rodzaju. Także dokumentacja związana z odpowiedzialnością porządkową pracownika nie zawsze musi być przechowywana w części D jego akt osobowych.

Osoby urodzone po 1948 roku mogą starać o rekompensatę za pracę przed monitorem kineskopowym. Praca ta zakwalifikowana została jako praca w szczególnych warunkach (sygnatura akt - III UK 150/18).

Ciężkie naruszenie obowiązków przez pracodawcę może stanowić podstawę do rozwiązania umowy o pracę przez pracownika bez wypowiedzenia. Niemniej jednak pojęcie ciężkiego naruszenia obowiązków ma charakter raczej nieprecyzyjny i ogólny, w związku z tym generuje wiele pytań i wątpliwości, które rozstrzyga ogólna praktyka oraz orzecznictwo sądów.

W większości przypadków Kodeks pracy nie precyzuje jakie mogą być powody zwolnienia, a zgodnie z Kodeksem pracy, każdy pracodawca zobowiązany jest wskazać konkretną podstawę rozwiązania umowy. Poniżej przedstawione orzecznictwo Sądu Najwyższego z ostatnich lat rozstrzyga wątpliwe kwestie dotyczące przyczyn zwolnienia pracownika.

ZUS ma prawo kwestionować wysokość składek na ubezpieczenie społeczne, jeżeli uzna, że firmy świadomie zawyżają zarobki pracowników w celu wyłudzenia przez nich zasiłku chorobowego - tak orzekł Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 29 listopada 2017 r.

Pracownik ma obowiązek przestrzegać ustalonej organizacji i porządku w pracy. Za naruszenie ciążących na nim obowiązków ponosi określone prawem konsekwencje. Przysługuje mu jednak prawo do obrony.

Kodeks pracy stanowi, że w razie, gdy pracownik nie będzie przestrzegał ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy, pracodawca może zastosować wobec pracownika kary porządkowe: upomnienia lub nagany.

Rozwiązanie umowy o pracę w trybie art. 52 § 1 kodeksu pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika ograniczone jest terminem jednego miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy. W przypadku wypowiedzenia umowy o pracę, kodeks pracy nie przewiduje wprost żadnego ograniczenia czasowego odnoszonego do przyczyny wypowiedzenia (daty jej wystąpienia, czy dowiedzenia się o niej przez pracodawcę). Czy w związku z tym pracodawca może bez jakichkolwiek ograniczeń powoływać się na przyczynę wypowiedzenia niezależnie od okresu, który upłynął od jej wystąpienia, czy też dowiedzenia się o tej przyczynie przez pracodawcę?

Czy wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podlega pracowniczym ubezpieczeniom społecznym? Czy wspólnicy mogą zatrudniać osoby współpracujące?

Zgodnie z art. 11(2) kodeksu pracy, pracownicy mają równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków; dotyczy to w szczególności równego traktowania mężczyzn i kobiet w zatrudnieniu. Art. 11(3) kodeksu pracy stanowi z kolei, iż jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, bezpośrednia lub pośrednia, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy - jest niedopuszczalna.

Zgodnie z art. 18(3b) § 1 kodeksu pracy za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu uważa się różnicowanie przez pracodawcę sytuacji pracownika z jednej lub kilku przyczyn dyskryminacyjnych określonych w przepisach kodeksu pracy, którego skutkiem jest w szczególności rozwiązanie stosunku pracy, chyba że pracodawca udowodni, że kierował się obiektywnymi powodami. Jak wobec tego pracodawca powinien dokonywać rozwiązania umowy o pracę z przyczyn organizacyjnych, w sytuacji gdy następuje likwidacja jednego lub kilku spośród większej liczby jednakowych stanowisk i konieczne jest dokonanie wyboru pracowników do zwolnienia, aby nie naruszyć zasady równego traktowania w zatrudnieniu?

Zgodnie z art. 94(3)§2 kodeksu pracy, mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. W orzecznictwie Sądu Najwyższego można znaleźć przykłady takich działań lub zachowań, które w okolicznościach danej sprawy zostały uznane za mobbing. Znajomość tych przykładów jest bez wątpienia pomocna dla pracodawcy w celu ustalenia jakim konkretnie działaniom lub zachowaniom należy zapobiegać, a także dla pracownika w celu dokonania wstępnej przedsądowej oceny, czy miał lub ma miejsce mobbing.

Zgodnie z art. 94(3) § 2 kodeksu pracy, mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. W orzecznictwie Sądu Najwyższego można znaleźć przykłady takich działań lub zachowań, które w okolicznościach danej sprawy nie zostały uznane za mobbing. Znajomość tych przykładów jest bez wątpienia pomocna w szczególności dla pracownika w celu dokonania wstępnej przedsądowej oceny, czy miał lub ma miejsce mobbing, a w związku z tym oceny potencjalnych szans ewentualnych roszczeń dotyczących mobbingu.

Zgodnie z art. 94(3) § 2 kodeksu pracy, mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. Definicja ta wydaje się na pierwszy rzut oka dość skomplikowana, co więc należy wykazać w postępowaniu sądowym, aby sąd uznał, iż doszło do mobbingu?

Zgodnie z art. 94(3) § 2 kodeksu pracy, mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. Kiedy można więc uznać, iż dane działania lub zachowania były uporczywe i długotrwałe?

Możliwość wcześniejszego rozwiązania umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy ma oczywiście bardzo istotne praktyczne znaczenie dla ochrony interesów gospodarczych pracodawcy oraz interesów ekonomicznych pracownika. Czy i na jakich warunkach można więc wcześniej niż to założono w podpisanej umowie (ustalając okres obowiązywania zakazu konkurencji) rozwiązać umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy? Jedną z możliwych do zastosowania instytucji jest instytucja wypowiedzenia umowy.

Zgodnie z art. 101(2) § 2 kodeksu pracy zakaz konkurencji przestaje obowiązywać przed upływem terminu wskazanego w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy w szczególności w razie ustania przyczyn uzasadniających taki zakaz. Co to oznacza w praktyce dla pracodawcy i dla pracownika?

Zgodnie z art. 101(2) § 1 kodeksu pracy umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy może być zawarta z pracownikiem mającym dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Czy w związku z tym pracodawca może skutecznie kwestionować taką umowę i wynikający z niej obowiązek zapłaty odszkodowania pracownikowi twierdząc, iż zawierając umowę był w błędzie w zakresie posiadania przez pracownika dostępu do szczególnie ważnych informacji?

Zgodnie z art. 101(2) § 1 kodeksu pracy umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy może być zawarta z pracownikiem mającym dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Kto i co decyduje o tym, czy pracownik ma dostęp do szczególnie ważnych informacji? Czy pracownik może skutecznie kwestionować zakaz konkurencji twierdząc, iż nie posiadał dostępu do szczególnie ważnych informacji?

Umowa o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy oraz umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, które zawierane są pomiędzy pracodawcą i pracownikiem (zgodnie z definicjami tych pojęć zawartymi odpowiednio w art. 3 i art. 2 kodeksu pracy) uregulowane są przepisami kodeksu pracy. Natomiast zakaz konkurencji w przypadku świadczenia usług na podstawie umów cywilnych o świadczenie usług (art. 750 kodeksu cywilnego), do których stosuje się przepisy kodeksu cywilnego o umowie zlecenia, nie jest uregulowany przepisami kodeksu cywilnego. Ustalenie zakazu konkurencji przez strony takiej umowy cywilnej zarówno na okres jej trwania, jak na okres po jej zakończeniu jest jednak możliwe zgodnie z zasadą swobody umów (art. 353(1) kodeksu cywilnego).

Sposób obliczania odszkodowania z tytułu umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy ma bez wątpienia bardzo istotne znaczenie praktyczne zarówno dla byłego pracodawcy zobowiązanego do wypłaty takiego odszkodowania, jak i dla byłego pracownika, który powstrzymuje się od działalności konkurencyjnej po ustaniu stosunku pracy, albowiem różnice w wysokości takiego odszkodowania przy przyjęciu różnych sposobów jego obliczania mogą być bardzo znaczące.

W jakim zakresie sąd pracy może orzekać w sprawie o uchylenie kary porządkowej? Czy może karę tę zmienić?

Przepisy Kodeksu pracy szczegółowo regulują kwestie stosowania kar porządkowych wobec pracowników. Jakie są granice czasowe, w jakich może być zgodnie z prawem nałożona kara porządkowa?

Odpowiedzialność porządkowa pracowników uregulowana w art. 108 Kodeksu pracy, w ramach której pracodawcy przysługuje prawo do stosowania kar porządkowych, stanowi jeden z instrumentów umożliwiających podmiotowi zatrudniającemu realizację uprawnień kierowniczych w stosunku pracy. Osoba odpowiedzialna za stan bezpieczeństwa i higieny pracy albo kieruje pracownikami lub innymi osobami fizycznymi, która nie przestrzega przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, podlega karze grzywny od 1 tys. do 30 tys. zł.

Przepisy Kodeksu pracy wyznaczają dwie granice czasowe, w których jest możliwe ukaranie pracownika za przewinienie. Co w przypadku, gdy pracodawca nałoży karę porządkową po terminie?

W razie naruszenia przez pracownika obowiązków pracowniczych lub dyscypliny pracy pracodawca może nałożyć karę porządkową. Czy pracodawca może nałożyć karę na pracownika, który przebywa na urlopie wypoczynkowym lub bezpłatnym?

Pracownik może wnieść sprzeciw od zastosowanej wobec niego kary porządkowej. Musi jednak zachować przy tym odpowiedni termin. Pracodawca może odrzucić bądź uwzględnić sprzeciw pracownika.

Zgodnie z Kodeksem pracy karę porządkową można usunąć z akt pracownika dopiero po upływie roku nienagannej pracy pracownika. Czy możliwe jest wcześniejsze usunięcie kary porządkowej z akt osobowych pracownika?

Pracownik zawierając umowę o pracę zobowiązuje się do sumiennego i starannego świadczenia pracy, stosowania się do poleceń przełożonych, wykonywania ciążących na nim obowiązków i dbania o dobro zakładu pracy. Podstawowe obowiązki pracownika zostały wskazane w Kodeksie pracy. Za niewypełnianie lub niewłaściwe wypełnianie obowiązków pracownik może ponieść odpowiedzialność porządkową, a nawet może zostać zwolniony dyscyplinarnie.

Pracodawca zarządził, aby pracownicy znajdowali się w miejscu pracy 10 minut przed godziną rozpoczęcia pracy. Czy niestawienie się w pracy przed czasem może być przyczyną nałożenia na pracownika kary porządkowej?

Zgodnie z Uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2014 r. (I PZP 2/14) za pracę w ramach pełnienia dyżuru medycznego dopełniającego czas pracy lekarza do obowiązującej go przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy przysługuje jedynie dodatek w wysokości określonej przez odpowiednio stosowane przepisy art. 150 1 § 1-3 k.p.

Czym się różni kara pieniężna od innych kar porządkowych? Kiedy która jest stosowana?

Jaki wpływ na wysokość wynagrodzenia pracownika ma nałożenie na niego kary porządkowej? Czy pracodawca może tytułem kary porządkowej nie wypłacić pracownikowi wcale wynagrodzenia?

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy pracodawca może ukarać pracownika trzema rodzajami kar porządkowych: upomnieniem, naganą lub karą pieniężną. Pracodawca za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności może nałożyć na pracownika karę pieniężną w wysokości do jednodniowego wynagrodzenia. Natomiast w przypadku opuszczenia części dnia pracy stosuje się karę pieniężną do wysokości wynagrodzenia przypadającego za tę część dnia.

Pracodawca za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności może nałożyć na pracownika karę pieniężną w wysokości do jednodniowego wynagrodzenia. Natomiast w przypadku opuszczenia części dnia pracy stosuje się karę pieniężną do wysokości wynagrodzenia przypadającego za tę część dnia.

Zastosowanie wobec pracownika kary porządkowej musi przebiegać z uwzględnieniem odpowiedniej procedury przewidzianej w Kodeksie pracy. Jej naruszenie uprawnia pracownika do żądania uchylenia kary.

Za nieprzestrzeganie ustalonego porządku pracy na pracownika może być nałożona kara porządkowa. Informację na ten temat pracodawca umieszcza w aktach osobowych pracownika. Wpis usuwa się z akt po roku nienagannej pracy.

Wręczyliśmy pracownikowi karę upomnienia za opuszczenie stanowiska pracy bez wiedzy przełożonego. Pracownik odwołał się od kary i w tej sytuacji postanowiliśmy zamienić upomnienie na tzw. uwagę służbową jako łagodniejszą karę. Czy tę uwagę służbową można przechowywać w aktach osobowych pracownika i kiedy ewentualnie ją usunąć?

Niedochowanie przez pracownika terminu do zaskarżenia czynności prawnej pracodawcy skutkującej rozwiązaniem umowy o pracę zawsze prowadzi do oddalenia powództwa, bez względu na to, czy rozwiązanie umowy o pracę było zgodne z prawem lub uzasadnione.

Obowiązek pracodawcy szanowania dóbr osobistych pracownika obejmuje także zapobieganie i przeciwdziałanie naruszaniu tych dóbr przez innych podległych mu pracowników. Z tego względu tolerowanie takich naruszeń stanowi przyczynienie się pracodawcy do wynikającej z nich szkody, uzasadniające jego własną odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną z winy jego organu.

Nagana pisemna udzielona pracownikowi przez pracodawcę nie jest częstą formą karania za przewinienia zawodowe. Należy jednak pamiętać, że każdy pracodawca może stosować wobec swoich pracowników kary porządkowe za naruszenie porządku w pracy, których katalog określa art. 108 kodeksu pracy (dalej k.p.).

Przepisy Kodeksu cywilnego stosuje się do stosunku pracy wówczas, gdy mamy do czynienia z luką w prawie pracy, tj. gdy dany stan faktyczny nie mieści się w żadnej z hipotez norm prawnych.

Brak pisemnej zgody pracownika na wykonywanie dodatkowych obowiązków bez podwyżki wiąże się z możliwością powództwa sądowego o ustalenie wysokości dodatkowego wynagrodzenia.

Samorządowiec, który osiągnął wiek emerytalny w czasie, kiedy pobierał zasiłek chorobowy po wadliwym rozwiązaniu umowy o pracę, ma prawo do odprawy emerytalnej - stwierdził Sąd Najwyższy.

Orzecznictwo SN, Kary porządkowe

Kary porządkowe. Pracownik może się skutecznie bronić przed nałożeniem kary pieniężnej, nagany i upomnienia!

Upomnienie, nagana, kara pieniężna. Za co można dać pracownikowi karę porządkową w 2024, krok po kroku

Kary porządkowe z Kodeksu pracy

Postępowanie pracownika naruszające zasady bhp i sprzeczne z poleceniem pracodawcy nie wyklucza współodpowiedzialności pracodawcy za wypadek przy pracy

Gdzie przechowywać dokumentację związaną z badaniami lekarskimi i karami porządkowymi

Rekompensata za pracę przed monitorem kineskopowym

Ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków przez pracodawcę

Przyczyny zwolnienia pracownika w orzecznictwie

ZUS ma prawo sprawdzać wysokość wynagrodzenia

Odpowiedzialność porządkowa pracowników - prawo do obrony pracownika

Dyscyplinowanie pracowników

Czy istnieje termin dla dokonania wypowiedzenia umowy o pracę?

Wspólnik spółki z o.o. a składki ZUS

Dyskryminacja a tzw. "zwykłe" nierówne traktowanie w zatrudnieniu

Zwolnienie pracownika z przyczyn organizacyjnych a dyskryminacja

Działania lub zachowania grożące uznaniem za mobbing

Działania lub zachowania niebędące mobbingiem

Przesłanki mobbingu

Mobbing – uporczywość i długotrwałość nękania

Wypowiedzenie klauzuli konkurencyjnej

Ustanie przyczyn uzasadniających zakaz konkurencji

Błąd pracodawcy przy wyborze pracownika do objęcia klauzulą konkurencyjną

Dostęp do szczególnie ważnych informacji a klauzula konkurencyjna

Zakaz konkurencji w umowach cywilnych o świadczenie usług

Wysokość odszkodowania z tytułu umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy

Zmiana kary porządkowej przez sąd

Tryb udzielania kar porządkowych

Stosowanie odpowiedzialności porządkowej wobec pracowników zajmujących stanowiska kierownicze

W jakim terminie można nałożyć karę porządkową?

Kara porządkowa na urlopie wypoczynkowym lub bezpłatnym

Sprzeciw od kary porządkowej - termin

Wcześniejsze usunięcie kary porządkowej z akt osobowych pracownika

Podstawowe obowiązki pracownika w prawie pracy

Niestawienie się w pracy przed czasem a kara porządkowa

Dodatek za dyżur medyczny - uchwała SN

Różnice pomiędzy karą pieniężną a innymi karami porządkowymi

Wpływ kary porządkowej na wynagrodzenie pracownika

Jak karać pracownika karą pieniężną

Jak wysoka może być kara pieniężna

W jaki sposób zgodnie z prawem ukarać pracownika

Zastosowanie wobec pracownika kary porządkowej

Czy można ukarać pracownika tzw. uwagą służbową

Skutki spóźnionego odwołania pracownika od wypowiedzenia umowy o pracę

Odpowiedzialność pracodawcy za krzywdę wyrządzoną pracownikowi przez innego pracownika

Nagana dla pracownika z wpisem do akt

Kiedy można zastosować przepisy Kodeksu cywilnego w prawie pracy

Dodatkowe obowiązki pracownika a wysokość wynagrodzenia

Czy dopuszczalna jest zmiana trybu odwołania od kary porządkowej

Prawo do emerytury po wadliwym zwolnieniu z pracy

Członek zarządu spółki reprezentantem w sprawie o zaległe składki ZUS