Kontrola inspekcji pracy, Uprawnienia pracodawcy

Jesteśmy firmą zajmującą się produkcją spożywczą. Z tego względu chcemy wprowadzić zakaz noszenia biżuterii w pracy nie tylko w magazynach oraz halach produkcyjnych, ale także w biurze, które nie znajduje się na terenie hali czy magazynu. Czy możemy wydać taki zakaz? Czy będzie to zgodne z przepisami bhp? - pyta Czytelnik z Łowicza.

Na temat kontroli dotyczących legalności zatrudnienia prowadzonych przez Państwową Inspekcję Pracy wypowiedział się dla agencji Newseria Biznes Dariusz Górski, dyrektor Departamentu Legalności Zatrudnienia w Głównym Inspektoracie Pracy.

Weryfikacja szczepień pracowników powoli staje się rzeczywistością. Do Sejmu wpłynął projekt ustawy, która dopuszcza żądanie pracodawcy przedstawienia negatywnego testu na covid przez pracownika albo wykazania, że jest ozdrowieńcem lub osoba zaszczepioną.

Kontrole PIP na małych budowach zostały wzmożone w 2021 r. Z danych statystycznych wynika, że to właśnie na małych budowach jest najwięcej wypadków przy pracy. Jakie są wyniki kontroli PIP?

PIP zapowiedziało dodatkowe kontrole w połowie sierpnia 2020 r. Wszystko to w trosce o bezpieczeństwo pracowników, gdyż sytuacja epidemiczna wciąż jest poważna. Kontrolerzy badają czy stosowane są wytyczne sanitarne i obowiązujące obostrzenia.

Wybuch epidemii koronawirusa SARS-CoV-2 (wywołującego chorobę COVID-19) w Polsce oraz związane z nim zmiany w organizacji pracy i życia codziennego stanowią duże wyzwanie dla pracodawców. Konieczne stało się przeorganizowanie działalności wielu zakładów pracy, a część z nich musiała całkowicie wstrzymać działalność. Zostało to spowodowane przede wszystkim wprowadzonymi przez władze publiczne zakazami wykonywania niektórych rodzajów działalności, np. kin, galerii handlowych, sklepów wielkopowierzchniowych. Już teraz możemy przypuszczać, że wraz z upływem czasu kolejni przedsiębiorcy zostaną zmuszeni do ograniczenia lub wstrzymania działalności. Taki scenariusz jest możliwy w szczególności w przypadku długotrwałego braku zamówień lub dostaw niezbędnych materiałów, jak również w razie objęcia pracowników kwarantanną. Obowiązujące przepisy przewidują kilka rozwiązań, które mogą pomóc pracodawcom w przeorganizowaniu pracy i zmniejszeniu kosztów związanych z zatrudnieniem.

Pracownicy podlegają odpowiedzialności porządkowej m.in. za nieprzestrzeganie ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy [vide art. 108 k.p.].

Bardzo często pracownicy zadają pytanie, czy mają obowiązek poinformować pracodawcę o posiadaniu stopnia niepełnosprawności. Odpowiedź na to pytanie zależy od tego, czy dany pracownik chce skorzystać z uprawnień przyznanym przez przepisy prawa osobom niepełnosprawnym.

Przeważająca część doktryny prawa pracy oraz orzecznictwa stoi na stanowisku, iż pracownik nie ma prawa odmówić zastosowania się do polecenia pracodawcy o pracy w godzinach nadliczbowych. Nie dotyczy to jednak pewnych grup pracowników np. kobiet w ciąży lub pracowników niepełnosprawnych.

Państwowa Inspekcja Pracy przedstawiła program działania na lata 2016-2018. Inspektorzy będą w szczególności sprawdzać prawidłowość zawierania umów cywilnoprawnych oraz przestrzeganie znowelizowanych przepisów o umowach terminowych, które wejdą w życie 22 lutego 2016 roku.

W III kwartałach 2015 r. Państwowa Inspekcja Pracy przeprowadziła łącznie 2071 kontroli, z których wydano ponad 8 tys. decyzji. W prawie 2 tys. kontroli stwierdzono bezpośrednie zagrożenia dla życia lub zdrowia pracujących.

Zgodnie z przepisami prawa powszechnie obowiązującego pracodawca może uruchomić procedurę badania trzeźwości pracownika wyłącznie w razie uzasadnionego podejrzenia znajdowania się przez pracownika w stanie nietrzeźwości. Gdy pracownik odmówi badania, a jednocześnie jego zachowanie obiektywnie nie będzie rodzić uzasadnionych wątpliwości, że znajduje się pod wpływem alkoholu pracodawca nie będzie miał zatem środków do „przymuszenia” pracownika do poddania się badaniu.

Badanie trzeźwości pracownika może odbyć się za żądanie pracodawcy albo pracownika. Nie budzi wątpliwości, że badanie może być wykonane przez Policję czy Straż Miejską. Problemy pojawiają się przy wykonywaniu badania trzeźwości przez pracodawcę.

Pracodawcy, których firmy ucierpiały na skutek nałożenia na Polskę rosyjskiego embarga oraz pracodawcy, którym brakuje funduszy na szkolenia dla pracowników mogą skorzystać z finansowego wsparcia. Jednak ze względu na niewiedzę przedsiębiorców o dostępnych środkach zainteresowanie pomocą jest niewielkie.

Państwowa Inspekcja Pracy postuluje za zniesieniem ograniczeń kontroli pracodawców. Nowe Prawo działalności gospodarczej jest realizacją postanowień expose premier Ewy Kopacz.

Projekt nowelizacji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przewiduje m.in. brak konieczności zawiadamiania o zamiarze dokonania kontroli przez PIP. Konfederacja Lewiatan zdecydowanie krytykuje ten pomysł.

Obecnie coraz więcej osób decyduje się na pracę poza miejscem zamieszkania. Niektórzy pracodawcy decydują się na zapewnienie swoim pracownikom nieodpłatnego dowozu do miejsca pracy. Czy pracodawcy mają taki obowiązek i czy dowóz do pracy stanowi dla pracowników dodatkowy przychód podlegający opodatkowaniu?

Kontrola PIP i PIS może spotkać każdą firmę. Większość pracodawców przewiduje możliwość skontrolowania ich przez Państwową Inspekcję Pracy, a Państwową Inspekcję Sanitarną kojarzą jedynie ze szpitalami czy stołówkami. To podstawowy błąd, gdyż PIS tak samo dociekliwie sprawdza przestrzeganie przepisów BHP jak PIP. Co warto wiedzieć o kontrolach w firmach?

Zdarza się, że pracodawcy montują w zakładach pracy urządzenia będące czytnikami linii papilarnych. Mają one na celu kontrolę czasu pracy pracowników przez pracodawcę. Czy przetwarzanie danych biometrycznych przez pracodawcę jest zgodne z prawem?

Zwolnienie pracownika przebywającego na zwolnieniu lekarskim jest możliwe. Co do zasady pracownik przebywający na zwolnieniu lekarskim jest jednak chroniony przed zwolnieniem. Pracodawca może jednak zwolnić pracownika przebywającego na zwolnieniu jeśli dopuści się on ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych. Granice ochrony kończą się również w przypadku długotrwałej nieobecności pracownika w pracy bez jego winy.

Kontrola PIP ma na celu zbadanie przestrzegania przepisów prawa pracy u pracodawców (przedsiębiorców), w szczególności przepisów bhp. Pracodawca ma natomiast obowiązek współdziałania z inspekcją pracy w trakcie kontroli. Jakie uprawnienia przysługują inspektorowi i jakie obowiązki ciążą na pracodawcy?

Kiedy możliwe jest rozwiązanie umowy o pracę z chorym pracownikiem? Pracownik niezdolny do pracy z powodu choroby jest chroniony przed zwolnieniem. Długość okresu ochronnego jest jednak ściśle określona i po jego upływie pracodawca może rozwiązać z pracownikiem umowę, nawet jeżeli jest on nadal niezdolny do pracy.

Pracodawca ma prawo odsunąć pracownika od pełnionych obowiązków, jeśli ma uzasadnione podejrzenie stanu nietrzeźwości zatrudnionego. Pracownik, niezgadzający się z decyzją pracodawcy, może poprosić o zbadanie jego stanu trzeźwości, np. alkomatem znajdującym się w zakładzie pracy.

Organów, które mogą kontrolować przedsiębiorcę, jak również pracodawcę, jest wiele. Należą do nich m.in. Państwowa Inspekcja Pracy i Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ogólne zasady przeprowadzania tych kontroli zostały zawarte w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej.

W związku z trudnościami ekonomicznymi na rynku pracy można zaobserwować tendencję firm do rozwiązywania układów zbiorowych pracy. Pracodawca, podejmując taką próbę, powinien liczyć się ze skutkami, jakie się z tym wiążą.