REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wpływ dyżuru na odpoczynek pracownika

Ewa Drzewiecka

REKLAMA

Kodeks pracy zawiera minimum uprawnień pracowniczych dotyczących dyżuru. Warto wiedzieć, że układ zbiorowy pracy, regulamin pracy lub wynagradzania, a nawet umowa o pracę mogą korzystniej ukształtować te uprawnienia dla pracowników.

Czas pełnienia dyżuru nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynku, o którym mowa w art. 132 i 133 k.p., czyli prawa do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego i 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku obejmującego odpoczynek dobowy w każdym tygodniu (art. 1515 § 2 k.p.). Prawo do odpoczynku dotyczy zarówno dyżuru połączonego ze świadczeniem pracy, jak i bez wykonywania pracy czy dyżuru pod telefonem. A zatem przepis ten określa granice czasowe dyżuru.

Autopromocja

Wpływ dyżuru na organizację pracy >>

Dyżur w zależności od rodzaju systemu czasu pracy, w jakim pracownik jest zatrudniony, będzie w różny sposób ograniczony czasowo. W takim razie w systemie podstawowego czasu pracy na pełnienie dyżuru pozostaje tylko 5 godzin.

Przykład

Pracownik świadczy pracę od poniedziałku do piątku od 9.00 do 17.00. Pracodawca może mu polecić pełnienie dyżuru jedynie do godziny 22.00.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W zwykłym systemie równoważnego czasu pracy dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy maksymalnie do 12 godzin. Zwiększanie liczby godzin zwykłej pracy oznacza równocześnie skracanie dopuszczalnego dyżuru.

Przykład

Pracownik wykonuje pracę w danym dniu przez 12 godzin zgodnie z jego rozkładem czasu pracy. W związku z tym pozostaje mu 1 godzina na dyżur, co wynika z następujących obliczeń: 24 godz. – 12 (liczba godzin pracy) – 11 (liczba godzin dobowego odpoczynku) = 1 godz.

Dyżur przy minimum 12 godzinach pracy

Inne zasady polecania dyżuru dotyczą tych systemów, w których dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy powyżej 12 godzin (art. 136 i 137 k.p.). W systemach tych pracownikowi przysługuje bezpośrednio po każdym okresie wykonywania pracy w przedłużonym dobowym wymiarze czasu pracy odpoczynek przez czas odpowiadający co najmniej liczbie przepracowanych godzin. Jeżeli dobowy wymiar wynosi mniej niż 11 godzin, pracownikowi należy zapewnić 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku, gdyż jest to minimum przyjęte w Kodeksie pracy. Ponadto zapewnienie odpoczynku po pracy w przedłużonych dobowych wymiarach czasu pracy nie może naruszać prawa pracownika do nieprzerwanego odpoczynku tygodniowego, o którym mowa w art. 133 k.p.

Wynagrodzenie za czas dyżuru >>

Przykład

Pracownik ochrony na wtorek ma wyznaczoną pracę od godziny 8.00 do 24.00 (16 godzin). W związku z tym okres odpoczynku powinien przypadać dla niego w środę od godz. 0.00 do 16.00 (również 16 godzin). Pracodawca nie może więc wyznaczyć mu dyżuru wcześniej niż w środę od godziny 16.00.

Przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób oraz w zakładowej straży pożarnej lub służbie ratowniczej dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 24 godzin. Oznacza to przedłużenie okresu odpoczynku do 24 godzin. Dopiero po jego zakończeniu pracownikowi można powierzyć pełnienie dyżuru.


Natomiast w systemie czasu pracy w ruchu ciągłym obowiązują podstawowe zasady udzielania odpoczynku i podobne udzielania dyżuru. Po pierwsze, oznacza to, że w każdej dobie konieczne jest zapewnienie 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku (art. 132 k.p.). Maksymalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy w tym systemie to 12 godzin. Wówczas dyżur może trwać maksymalnie 1 godzinę. Po drugie, w każdym tygodniu konieczne jest zapewnienie 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku (art. 133 § 1 k.p.), który może przypadać w innym dniu niż niedziela (art. 133 § 4 k.p.).

WAŻNE!

W razie zmiany pory wykonywania pracy przez pracownika w związku z jego przejściem na inną zmianę (zgodnie z ustalonym rozkładem czasu pracy) tygodniowy nieprzerwany odpoczynek może obejmować mniejszą liczbę godzin, jednak nie może być krótszy niż 24 godziny (art. 133 § 2 k.p.).

Elastyczne systemy pracy a możliwość pełnienia dyżuru

Dyżur może być pełniony także w systemie zadaniowego czasu pracy. Zatrudnianie pracowników w tym systemie nie oznacza, że pracodawca nie może zobowiązać pracownika do stawiania się w siedzibie firmy w określonych dniach i godzinach. A zatem może powierzyć mu pełnienie dyżuru. Jeżeli podczas takiego dyżuru dojdzie do wykonywania pracy, pracownikowi należy zapłacić za tę pracę.

Kiedy można zastosować równoważny system czasu pracy >>

Praca w systemie pracy weekendowej (art. 144 k.p.) i systemie skróconego tygodnia pracy (art. 143 k.p.) nie wyklucza możliwości pełnienia przez pracownika dyżuru. Przykładowo, pracownik pracujący od poniedziałku do środy może w czwartki i piątki pełnić dyżur. Należy przy tym pamiętać o stosowaniu ogólnych zasad zagwarantowania odpoczynku dobowego i tygodniowego. Jeśli chodzi o odpoczynek tygodniowy, to jego zapewnienie w tych systemach jest ułatwione ze względu na mniejszą liczbę dni pracy w tygodniu. Natomiast pełnienie dyżuru może być ograniczone ze względu na konieczność zapewnienia 11-godzinnego odpoczynku dobowego przy możliwości przedłużenia dobowego wymiaru czasu pracy do 12 godzin. Przy maksymalnym przedłużeniu dyżur może trwać wyłącznie 1 godzinę.

Dyżur pracowników zarządzających zakładem pracy

Obowiązek zagwarantowania nieprzerwanego odpoczynku dobowego i tygodniowego w sytuacji pełnienia dyżuru nie odnosi się do pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy (art. 1515 § 4 k.p.). Wynika to z innych zasad w zakresie odpoczynku tych pracowników. W przypadku gdy pracodawca nie zapewni minimalnego odpoczynku dobowego pracownikowi zarządzającemu w imieniu pracodawcy zakładem pracy (art. 128 § 2 pkt 2 k.p.), to takiemu pracownikowi przysługuje równoważny okres odpoczynku w okresie rozliczeniowym (art. 132 § 3 k.p.). Oznacza to, że godziny brakujące do pełnego 11-godzinnego okresu pracodawca może zapewnić pracownikom w późniejszym terminie, byleby nie wykraczał poza ten okres rozliczeniowy, w którym pracodawca nie mógł zapewnić pełnego okresu nieprzerwanego odpoczynku dobowego.

Dyżur zakładowy w prawie wspólnotowym >>

Ponadto pracownikom zarządzającym w imieniu pracodawcy zakładem pracy nie przysługuje żadna rekompensata z tytułu pełnienia dyżuru (art. 1515 § 4 k.p.). A zatem pracownikom zarządzającym w imieniu pracodawcy zakładem pracy za czas dyżuru, bez względu na miejsce jego pełnienia (np. w zakładzie pracy), nie przysługuje ani czas wolny, ani wynagrodzenie.

Podstawa prawna:

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Czy 14 kwietnia 2024 to niedziela handlowa?

    Czy 14 kwietnia 2024 to niedziela handlowa? Czy przed weekendem majowym jest niedziela handlowa? Jak wypadają niedziele handlowe w kwietniu?

    Czy 7 kwietnia 2024 to niedziela handlowa?

    Czy 7 kwietnia 2024 to niedziela handlowa? Czy w kwietniu 2024 jest niedziela handlowa? Jakie kary za pracę w dni niehandlowe?

    ZUS odpowiada: Czy po 1 kwietnia składać wniosek o ponowne przeliczenie emerytury [nowe tablice GUS]?

    Od 1 kwietnia, przy obliczaniu przyszłych emerytur, ZUS skorzysta z nowej tablicy dalszego trwania życia GUS, co sprawi, że emerytura osoby w wieku 60 lat będzie niższa o 3,7 proc., a osoby w wieku 65 lat – o 4,1 proc. niż obliczona na podstawie poprzedniej tablicy – poinformował rzecznik ZUS Paweł Żebrowski.

    Dodatki funkcyjne w sądach

    Dodatki funkcyjne w sądach - trwają prace nad przepisami. Mają się zmienić zasady wynagradzania sędziów pełniących funkcje rzeczników dyscyplinarnych. Proponowane zmiany mają charakter przekrojowy, dotyczą modyfikacji wysokości dodatków funkcyjnych przysługujących Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Sędziów Sądów Powszechnych, Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego działającemu przy sądach apelacyjnych, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego działającemu przy sądach okręgowych oraz Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Ministra Sprawiedliwości, i służą dostosowaniu wysokości dodatków do rzeczywistego obciążenia zadaniami związanymi z pełnieniem tych funkcji. 

    REKLAMA

    Jak zarządzać zespołem? Liderem nie trzeba się urodzić. Liczy się cel i chęć współpracy z innymi

    Osoby zarządzające zespołem mają kluczowe znaczenie dla firmy. Prawie co czwarty pracownik chciałby, by jego przełożony częściej go doceniał. Blisko połowa jest gotowa odejść z pracy z powodu szefa.

    Odmienne poglądy polityczne pracownika a dyskryminacja

    Zbliżają się wybory samorządowe. W wielu miejscach, w tym w pracy, trwają rozmowy, spory i wymiana myśli politycznych co do programów i kandydatów. Trzeba jednak wiedzieć, że pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, m.in. bez względu na przekonania polityczne. Nie można więc ponosić negatywnych konsekwencji w miejscu pracy, szczególnie jeżeli ma się odmienne poglądy od pracodawcy. Nawet jeżeli jest się zatrudnionym w jednotach samorządu terytorialnego, gdzie niestety często ma miejsce rotacja pracowników ze względu na tzw. układy polityczne - powinna obowiązywać zasada wolności słowa i własnych poglądów politycznych.

    Urlop bezpłatny - zastanów się czy chcesz iść, możesz być wytypowany do zwolnienia

    Urlop bezpłatny - zastanów się czy chcesz iść, możesz być wytypowany do zwolnienia. Dal pracodawcy liczy się dyspozycyjność pracownika. Wytypowanie do zwolnienia pracownika, przebywającego na długotrwałym urlopie bezpłatnym i korzystającego w tym czasie z innego źródła utrzymania, stanowi obiektywne i racjonalne kryterium doboru do wypowiedzenia umowy o pracę, co nie świadczy o charakterze dyskryminacyjnym zwolnienia. Zgodne z zasadami współżycia społecznego jest przyjęcie przez pracodawcę jako kryterium doboru pracowników do zwolnienia ich dyspozycyjności, rozumianej jako możliwość liczenia na obecność pracownika w pracy, w czasie na nią przeznaczonym, gdy przeciwieństwem tak rozumianej dyspozycyjności są częste absencje pracownika, spowodowane złym stanem zdrowia, jak również inne przypadki usprawiedliwionej nieobecności.

    Elektroradiolog - kim jest i co robi?

    Elektroradiolog to nowy zawód medyczny. Wielu idąc na tzw. prześwietlenie, tj. n. badanie w pracowniach rentgenowskich RTG - nie zdaje sobie sprawy, że jest to wymagający zawód, który wiąże się z pracą w szkodliwych i trudnych warunkach dla zdrowia tego pracownika - ze względu na promieniowanie. Praca przy wykonywaniu badań z zakresu diagnostyki obrazowej (rentgenografia, rentgenoskopia, radiologia stomatologiczna, mammografia, densytometria rentgenowska, tomografia komputerowa) jest wymagająca.

    REKLAMA

    Kim jest technik sterylizacji medycznej?

    Jakie trzeba mieć wykształcenie, żeby zostać technikiem sterylizacji medycznej? Jakie czynności wykonuje technik sterylizacji medycznej? To główne pytania, które się pojawiają. Niektórzy pytają też: dlaczego ten zawód został wpisany na listę zawodów medycznych - odpowiedź jest prosta jest to zawód wymagający specjalistycznych kwalifikacji. Technicy muszą mieć szczególne prawa ale i obowiązki. Muszą też ponosić odpowiedzialność z powodu swoich błędów medycznych. W gruncie rzeczy, gdyby nie technicy i nienależyta dezynfekcja i sterylizacja wyrobów medycznych - wielu pacjentów byłoby narażonych na choroby zakaźne - zagrażające życiu i zdrowiu. 

    Praca w Święta Wielkanocne

    Kiedy wypadają Święta Wielkanocne 2024? Praca w Poniedziałek Wielkanocny i Niedzielę Wielkanocną - czy przysługuje za to dodatek? Czy za pracę w Wielkanoc (w niedzielę oraz święto) przysługuje rekompensata?

    REKLAMA