REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie ograniczenia wynikają z zatrudniania pracownic w ciąży

Rafał Krawczyk

REKLAMA

Pracownic w ciąży nie można zatrudnić m.in. w porze nocnej, w godzinach nadliczbowych oraz przy pracach wzbronionych kobietom w ciąży. Ograniczenia te często dezorganizują pracodawcom pracę.

Ochrona zdrowia pracownicy ciężarnej wymusza dokonanie na pracodawcy zmian w rozkładzie czasu pracy takiej pracownicy niezależnie od tego, czy zgłasza ona do pracodawcy jakiekolwiek żądania lub prośby w tym zakresie. Pracodawca nie może bowiem zatrudniać pracownicy w ciąży przy dowolnych pracach i o każdej porze dnia.

Autopromocja

Nie wszystkie umowy terminowe z kobietami w ciąży przedłużane są do dnia porodu >>

Za naruszenie przepisów dotyczących konieczności zmian warunków pracy ciężarnych pracownic, pracodawcy lub osobom działającym w jego imieniu grozi grzywna w wysokości od 1 tys. do 30 tys. zł (art. 281 pkt 5 k.p.).

Zakaz pracy w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych oraz delegowania poza stałe miejsce pracy

Pracownicy w ciąży nie można zatrudniać w porze nocnej (art. 178 § 1 k.p.). Pora nocna obejmuje 8 godzin, które pracodawca ustala między godzinami 21.00 a 7.00 (art. 1517 § 1 k.p.). Po przedstawieniu pracodawcy zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego stan ciąży pracownicy, która jest zatrudniona w porze nocnej, pracodawca jest zobowiązany zmienić rozkład jej czasu pracy w sposób umożliwiający wykonywanie pracy poza porą nocną. Jeśli okaże się, że jest to niemożliwe lub niecelowe, pracodawca powinien przenieść ją na inne stanowisko niewymagające pracy w porze nocnej. W najgorszej sytuacji znajdują się pracodawcy, którzy z uwagi na formę prowadzonej działalności lub organizację czasu pracy nie mogą zastosować żadnego z tych rozwiązań. Alternatywą dla nich jest bowiem wyłącznie zwolnienie pracownicy z obowiązku świadczenia pracy przez okres ciąży (art. 1781 k.p.). Pracodawca nie ma natomiast możliwości rozwiązania z taką pracownicą umowy o pracę w drodze wypowiedzenia, ponieważ podlega ona przez okres ciąży, a następnie urlopu macierzyńskiego szczególnej ochronie przed zwolnieniem z pracy (art. 177 § 1 k.p.). W niektórych przypadkach zamiast całkowitego zwolnienia od obowiązku świadczenia pracy wystarczające może okazać się skrócenie czasu pracy ciężarnej do takiego wymiaru, aby nie musiała wykonywać pracy w porze nocnej, a w pozostałym zakresie zwolnienie jej z obowiązku świadczenia pracy.

PRZYKŁAD

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pracownica jest zatrudniona w barze czynnym w godz. od 15.00 do 24.00 na pełny etat. Pracodawca nie ma możliwości zmiany rozkładu jej czasu pracy na taki, który będzie w całości obejmował godziny dzienne. Pora nocna jest ustalona w firmie między godz. 22.00 a 6.00. Pracodawca może jednak skrócić czas pracy pracownicy do godz. między 15.00 a 22.00 i w pozostałym zakresie zwolnić ją od obowiązku świadczenia pracy z prawem do wynagrodzenia.

Pracownicy w ciąży nie można również zatrudniać w godzinach nadliczbowych (art. 178 § 1 k.p.). Zakaz ten jest bezwzględny i nawet gdy pracownica wyraża zgodę, to nie można jej zatrudnić w nadgodzinach.

WAŻNE!

Pracownicy w ciąży nie można zatrudniać w godzinach nadliczbowych nawet za jej zgodą.


Kolejne ograniczenia dla pracodawców zatrudniających ciężarne pracownice wiążą się z zakazem delegowania ich poza stałe miejsce pracy. W tym jednak przypadku zakaz ten nie jest bezwzględny i może zostać uchylony, jeśli pracownica wyrazi zgodę na delegowanie (art. 178 § 1 k.p.). Należy przyjąć, że pracownica może zostać delegowana w podróż służbową, jeżeli wyrazi zgodę na dany konkretny wyjazd służbowy. Wymogu tego nie spełni złożenie ogólnej zgody na wszystkie wyjazdy służbowe przypadające w okresie ciąży. Pracodawca powinien również uzyskać od pracownicy zgodę na wyjazd, jeżeli odbywa ona podróż w obrębie tej samej miejscowości, w której pracuje, jeżeli jest to połączone z dłuższym lub niedogodnym dojazdem.

Prace wzbronione kobietom w ciąży

Obowiązek przeniesienia do innej pracy lub, w przypadku braku takiej możliwości, zwolnienia od świadczenia pracy dotyczy również pracodawców, którzy zatrudniają pracownicę w ciąży lub karmiącą dziecko przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia, które są wzbronione dla takiej pracownicy (art. 179 k.p.). Wykaz tych prac został określony na podstawie art. 176 Kodeksu pracy przez Radę Ministrów w załączniku do rozporządzenia z 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet. Wyżej wskazane obowiązki istnieją niezależnie od stopnia narażenia na czynniki szkodliwe dla zdrowia lub niebezpieczne.

Czy jeśli pracownica zajdzie w ciążę w czasie, o który skrócono jej okres wypowiedzenia, należy ją przyjąć do pracy >>

W przypadku pozostałych prac wymienionych w rozporządzeniu (wzbronionych pracownicom w ciąży w razie przekroczenia określonego w wykazie stopnia narażenia na czynniki szkodliwe dla zdrowia lub niebezpieczne) pracodawca w pierwszej kolejności powinien dostosować warunki pracy do wymagań określonych w tych przepisach lub ograniczyć czas pracy ciężarnej w taki sposób, aby wyeliminować zagrożenia dla jej zdrowia lub bezpieczeństwa. Jeśli dokonanie powyższych zmian jest niemożliwe, pracodawca powinien powierzyć wykonywanie pracownicy innej pracy lub zwolnić ją z obowiązku świadczenia pracy (art. 179 § 2 k.p.).

Identyczne obowiązki ciążą na pracodawcy wtedy, gdy przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania dotychczasowej pracy przez pracownicę w ciąży lub karmiącą dziecko piersią wynikają z orzeczenia lekarskiego (art. 179 § 3 k.p.).

Ograniczenia w stosowaniu niektórych systemów czasu pracy

Kobiet ciężarnych nie można zatrudniać bez ich zgody w przerywanym systemie czasu pracy (art. 139 w zw. z art. 178 § 1 k.p.).

WAŻNE!

Pracownice w ciąży można zatrudniać w przerywanym systemie czasu pracy tylko za ich zgodą.

Czas pracy pracownic w ciąży nie może przekraczać 8 godzin na dobę w przypadku:

  • systemu równoważnego czasu pracy,
  • systemu pracy w ruchu ciągłym,
  • systemu weekendowego oraz
  • systemu skróconego tygodnia pracy.

Stosowanie tych systemów czasu pracy dla pracownic w ciąży jest więc mocno ograniczone. Najczęściej po przepracowaniu przez pracownicę 8 godzin pracy w takim systemie czasu pracy pracodawca musi zwolnić ją z obowiązku świadczenia pracy. Pracownice w ciąży pracujące w wymienionych systemach czasu pracy zachowują prawo do wynagrodzenia za czas nieprzepracowany w związku ze zmniejszeniem z tego powodu ich wymiaru czasu pracy (art. 148 k.p.).


Rekompensata dla pracownic w ciąży

Zmiana rozkładu czasu pracy, skrócenie go czy powierzenie innej pracy pracownicy w ciąży nie jest równoznaczne ze zmianą warunków pracy określonych w umowie o pracę, która powodowałaby konieczność dokonania wypowiedzenia zmieniającego.

Zwolnienie dyscyplinarne kobiety w ciąży >>

Pracodawca, który przenosi pracownicę będącą w ciąży na inne stanowisko, lub zmienia jej rozkład czasu pracy albo skraca jej czas pracy czy z braku wymienionych możliwości zwalnia ją z obowiązku świadczenia pracy, nie może liczyć na to, że w związku z mniejszym lub innym zakresem obowiązków zaoszczędzi na wynagrodzeniu pracownicy.

WAŻNE!

Związane z ciążą zmiany warunków pracy nie mogą prowadzić do obniżenia wynagrodzenia pracownicy.

Skutkuje to tym, że zmiana warunków pracy na dotychczas zajmowanym stanowisku pracy, skrócenie czasu pracy lub przeniesienie pracownicy do innej pracy, które powoduje obniżenie wynagrodzenia, stwarza obowiązek wypłacenia pracownicy dodatku wyrównawczego (art. 179 § 4 k.p.). Dodatek wyrównawczy nie dotyczy jednak okresu, w którym ciężarna pracownica pobierała zasiłek chorobowy (wyrok Sądu Najwyższego z 6 stycznia 1995 r., I PRN 118/94, OSNP 1995/11/134).

Pracownica zwolniona z obowiązku świadczenia pracy zachowuje prawo do wynagrodzenia otrzymywanego dotychczas (art. 179 § 5 k.p.). Oblicza się je jak wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy.

PRZYKŁAD

Pracownica jest zatrudniona w czterobrygadowej organizacji czasu pracy. Po przedstawieniu pracodawcy zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego, że jest w ciąży, powinna zostać przeniesiona do pracy jednozmianowej ze względu na zakaz zatrudniania w porze nocnej. Jednocześnie przeniesienie to, jako przeniesienie do innej pracy, uzasadnia wypłatę dodatku wyrównawczego w razie obniżenia wynagrodzenia tej pracownicy, chociażby rodzaj wykonywanej przez nią pracy pozostał niezmieniony. Tak uznał Sąd Najwyższy w uchwale z 15 marca 1979 r. (V PZP 13/78, OSNCP 1979/6/110).

Podstawa prawna:

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Kim jest technik sterylizacji medycznej?

    Jakie trzeba mieć wykształcenie, żeby zostać technikiem sterylizacji medycznej? Jakie czynności wykonuje technik sterylizacji medycznej? To główne pytania, które się pojawiają. Niektórzy pytają też: dlaczego ten zawód został wpisany na listę zawodów medycznych - odpowiedź jest prosta jest to zawód wymagający specjalistycznych kwalifikacji. Technicy muszą mieć szczególne prawa ale i obowiązki. Muszą też ponosić odpowiedzialność z powodu swoich błędów medycznych. W gruncie rzeczy, gdyby nie technicy i nienależyta dezynfekcja i sterylizacja wyrobów medycznych - wielu pacjentów byłoby narażonych na choroby zakaźne - zagrażające życiu i zdrowiu. 

    Praca w Święta Wielkanocne

    Kiedy wypadają Święta Wielkanocne 2024? Praca w Poniedziałek Wielkanocny i Niedzielę Wielkanocną - czy przysługuje za to dodatek? Czy za pracę w Wielkanoc (w niedzielę oraz święto) przysługuje rekompensata?

    Światowy Dzień Świadomości Autyzmu

    Dzień 2 kwietnia to Światowy Dzień Świadomości Autyzmu. Został on ustanowiony w 2008 r. Jego celem jest propagowanie wiedzy na temat autyzmu i budowanie wrażliwości społecznej w tym zakresie. Wiele osób neuroróżnorodnych wciąż spotyka się z trudnościami w znalezieniu odpowiedniego dla siebie miejsca pracy. Kiedy dojdzie już do zatrudnienia ważne jest to jak pracodawcy i współpracownicy traktują osoby z autyzmem. 

    Komunikat ZUS: 29 marca 2024 r. kontakt z ZUS będzie możliwy tylko przez Platformę Usług Elektronicznych - PUE ZUS

    W Wielki Piątek, 29 marca 2024 r., wszystkie placówki ZUS będą zamknięte. W tym dniu czynna będzie jedynie Platforma Usług Elektronicznych (PUE ZUS).

    REKLAMA

    BHP: Bony, talony, kupony zamiast posiłku profilaktycznego. Kiedy i komu przysługują, kto wydaje

    Pracownicy zatrudnieni w warunkach szczególnie uciążliwych mają prawo do posiłków profilaktycznych. Zamiast posiłku w formie dania gorącego pracodawca może im przekazać bony, talony, kupony i inne dowody uprawniające do otrzymania produktów spożywczych lub posiłku.

    Profilaktyk - czy ten zawód medyczny ochroni nas przed kolejną epidemią?

    Profilaktyk - czy ten zawód medyczny ochroni nas przed kolejną epidemią? Profilaktyk będzie się zajmował oceną sytuacji zdrowotnej i społecznej populacji, jej potrzeb, określaniem priorytetów jak i opracowywaniem danych epidemiologicznych. Trzeba wiedzieć, że od dnia 26 marca obowiązują nowe zawody medyczne, takie jak: profilaktyk, asystentka stomatologiczna, elektroradiolog, higienistka stomatologiczna, instruktor terapii uzależnień, opiekun medyczny, optometrysta, ortoptystka, podiatra, protetyk słuchu, technik farmaceutyczny, technik masażysta, technik ortopeda, technik sterylizacji medycznej, terapeuta zajęciowy.

    Terapeuta zajęciowy - nowość, szczególnie dla niepełnosprawnych

    Terapeuta zajęciowy, często pracuje z osobami wykluczonymi społecznie (chorymi, niepełnosprawnymi, starszymi, bezrobotnymi). Często wykorzystuje różnorodne metody aktywności życiowej pacjentów, stara się przeciwdziałać powstawaniu przewlekłego stanu chorobowego lub trwałego kalectwa oraz wspierać podopiecznego w przystosowaniu do życia w społeczności szpitalnej i pozaszpitalnej. Głównymi zadaniem terapeuty zajęciowego jest dobór odpowiednich form terapii, dostosowanych do stanu zdrowia, potrzeb, zainteresowań i możliwości podopiecznego. Trzeba wiedzieć, że to nowy zawód medyczny.

    Dożywotnie świadczenie honorowe: Co miesiąc dodatkowe 6246,13 zł od ZUS

    Świadczenie honorowe to dodatkowe pieniądze od ZUS dla osób, które ukończyły 100 lat życia. Od 1 marca 2024 r. kwota świadczenia honorowego dla nowych stulatków wynosi 6246,13 zł brutto.

    REKLAMA

    Rada Ochrony Pracy: Marszałek Sejmu Szymon Hołownia wręczył akty powołania członkom Rady

    27 marca 2024 r. Szymon Hołownia, marszałek Sejmu RP, powołał nową Radę Ochrony Pracy. Akty powołania na nową kadencję odebrało 25 członków Rady.

    10000 zł brutto – ile to netto?

    10000 zł brutto wynagrodzenia - ile to netto? Umowa o pracę zawiera wynagrodzenie brutto, od którego należy odjąć składki ZUS, składkę zdrowotną i zaliczkę na podatek. Pozostaje wynagrodzenie netto. Oblicz za pomocą kalkulatora, ile na rękę z 10000 zł brutto otrzyma pracownik.

    REKLAMA