REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dyskryminacja w rekrutacji

Maciej Chakowski

REKLAMA

Zakaz dyskryminacji obejmuje ochroną nie tylko pracowników w rozumieniu Kodeksu pracy, ale również kandydatów do pracy. Pracodawcy przeprowadzający procesy rekrutacyjne powinni szczególnie uważać na naruszenie zasady równych szans w zatrudnieniu.

Pracodawca jest zobowiązany do równego traktowania kandydatów do pracy i niedyskryminowania ich m.in. ze względu na płeć, wiek, wyznanie, niepełnosprawność (art. 183a k.p.). W przypadku naruszenia tego zakazu będzie on musiał wypłacić dyskryminowanej osobie odszkodowanie w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Kodeks pracy nie określa w tym przypadku maksymalnej wysokości takiego odszkodowania. Jego wysokość zostanie ustalona stosownie do okoliczności całej sprawy przez sąd pracy.

Autopromocja

Zdecydowanie bardziej opłacalne dla pracodawcy będzie właściwe i zgodne z prawem przygotowanie procesu rekrutacyjnego tak, aby nie można było przypisać mu działań dyskryminacyjnych wobec kandydatów do pracy. Szczególnie ciekawy może się tutaj okazać wyrok z 24 marca 2000 r., w którym Sąd Najwyższy stwierdził, że „kandydat do pracy zgłaszający się na ofertę pracodawcy dyskryminującą ze względu na płeć, który nie został zatrudniony, może dochodzić odszkodowania w granicach tzw. ujemnego interesu (culpa in contrahendo) na podstawie przepisów o czynach niedozwolonych (art. 415 k.c.)”.

Sposoby sprawdzania wiarygodności kandydatów podczas rekrutacji >>

Niewłaściwe oferty zatrudnienia

Po stwierdzeniu zapotrzebowania na określone stanowisko pracodawca zwykle przystępuje do zamieszczenia w mediach (najczęściej prasie lub internecie) ogłoszenia o poszukiwaniu pracownika. Ważne z punktu widzenia zakazu dyskryminacji w rekrutacji jest właściwe sformułowanie takiego ogłoszenia. Nie jest dopuszczalne zawarcie w ofercie pracy elementów wskazujących na preferowaną płeć, wiek czy też pełnosprawność kandydata, chyba że pracodawca może w sposób obiektywny udowodnić, że na danym stanowisku może pracować np. tylko i wyłącznie kobieta.

Przykład

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Możliwe jest wprowadzenie wymogu zatrudnienia tylko i wyłącznie kobiet na stanowisku kelnerki, jeżeli takie rozwiązanie jest zgodne z ogólną strategią restauracji pragnącej wykreować wśród klientów jakiś konkretny wizerunek.

Należy podkreślić, że ciężarem udowodnienia, iż dyskryminacja w procesie rekrutacji nie miała miejsca, jest obciążony pracodawca, a kandydat musi jedynie uprawdopodobnić, że miała ona miejsce (art. 183b k.p.). Dlatego też pracodawca powinien zwracać szczególną uwagę na treść zamieszczanych w jego imieniu ogłoszeń o pracy, ponieważ udowodnienie, że obiektywne przesłanki uniemożliwiają zatrudnienie kandydata na danym stanowisku może okazać się niezwykle trudne lub niemożliwe.

Znajomość języka obcego jako warunek zatrudnienia >>


Szczególny problem może wystąpić w przypadku poszukiwania do pracy osób, których zawody nie mają męskiego lub żeńskiego odpowiednika w języku polskim.

Przykład

Jeżeli firma poszukuje pracownika, który jest z zawodu inżynierem (brak jest żeńskiego odpowiednika nazwy tego zawodu), ogłoszenie powinno być sformułowane w następujący sposób: „Poszukuję pracownika na stanowisko inżyniera produkcji”. W tym przypadku nie może zajść podejrzenie przemycenia treści dyskryminującej kobiety inżynierów, ponieważ wskazujemy na nazwę stanowiska, a nie na płeć poszukiwanego pracownika.

Pracodawcy, tworząc oferty pracy, powinni również dbać, żeby nie było treści dyskryminujących, np. ze względu na wiek czy płeć, w zdjęciach ilustrujących ogłoszenie o pracy. Nie można przykładowo prezentować na takich zdjęciach środowiska pracy złożonego tylko i wyłącznie z młodych osób, podczas gdy w treści ogłoszenia nie jest wskazane żadne wiekowe ograniczenie.

WAŻNE!

Nie tylko treść, ale również wydźwięk całego ogłoszenia nie może mieć charakteru dyskryminującego.

Testy psychologiczne w rekrutacji

Odpowiednie stosowanie testów psychologicznych w procesie rekrutacji nie może stanowić przeszkody dla kandydatów jednej płci. Oczywiście mowa tutaj o sytuacji, w której pracodawca nie może w sposób obiektywny uzasadnić takiej, a nie innej konstrukcji wykorzystanego w rekrutacji testu. Testy nie mogą służyć „wychwyceniu” informacji, np. o sytuacji rodzinnej czy preferencjach seksualnych kandydata, których pracodawca nie mógł uzyskać, zadając pytania w rozmowie kwalifikacyjnej.

WAŻNE!

Pracodawca musi uzyskać pisemną zgodę kandydata do pracy na przeprowadzenie testów psychologicznych w celach rekrutacyjnych.

Przyszły pracownik musi być dokładnie poinformowany, jakie jego cechy i umiejętności mają zostać sprawdzone przez badanie psychologiczne. Należy podkreślić, że oświadczenie o zgodzie na przeprowadzenie takich testów kandydat musi własnoręcznie podpisać i opatrzyć datą dzienną.

Skuteczność oceny w procesie rekrutacji >>


Rozmowy kwalifikacyjne

Na tym etapie rekrutacji pracodawca jest najbardziej narażony na oskarżenie o działania dyskryminujące. Rozmowa kwalifikacyjna ma być dla pracodawcy źródłem wielu ważnych informacji o kandydacie do pracy. Jednak pewnych pytań osoba rekrutująca nie może zadać.

Obecnie wielu pracodawców ma już świadomość, że pytania, takie jak: „czy ma Pani zamiar mieć dzieci w ciągu najbliższych 3 lat?”, są z punktu widzenia zakazu dyskryminowania ze względu na płeć niedopuszczalne. Jednak osoby rekrutujące podejmują próbę uzyskania tego typu informacji w sposób pośredni podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Bardzo często stosuje się, tzw. pytanie zaczepne, np. „co Pani sądzi o dzieciach?”. Pozornie mogłoby się wydawać, że taki sposób uzyskania zakazanej informacji jest zgodny z prawem, ponieważ nie pytamy o plany bądź sytuację rodzinną kandydatki, a jedynie jej ogólny stosunek do dzieci. Jednak poza szczególnymi przypadkami rekrutowania kobiet na stanowiska związane z opieką nad dziećmi (gdzie taka informacja jest z obiektywnych przyczyn potrzebna), takie pytania są próbą obejścia prawa.

Jeśli chodzi o zagadnienia natury dowodowej, należy podkreślić, że polskie sądy coraz częściej dopuszczają w procesie dowody z nagrań audio czy wideo. Dlatego też pracodawcy powinni zwrócić szczególną uwagę na to, jakie pytania zadają osoby rekrutujące potencjalnych pracowników. Ważne jest stworzenie dokładnego planu rozmowy kwalifikacyjnej na długo przed jej rozpoczęciem i właściwe jej udokumentowanie do celów dowodowych.

Należy podkreślić, że powyżej wymienione zasady uzyskiwania od kandydata informacji w procesie rekrutacji dotyczą również tworzenia kwestionariuszy osobowych.

W jaki sposób zrekrutować najlepszego pracownika >>

Zgodnie z prawem pracodawca, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, może żądać od kandydata:

  • wypełnionego kwestionariusza osobowego,
  • świadectwa pracy,
  • dokumentów potwierdzających kwalifikacje zawodowe,
  • orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku,
  • innych dokumentów, jeżeli obowiązek ich przedłożenia wynika z odrębnych przepisów, np. zaświadczenia o niekaralności.

Podstawa prawna:

Orzecznictwo:

  • wyrok SN z 24 marca 2000 r. (I PKN 314/99, OSNP 2001/15/480).
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Dożywotnie świadczenie honorowe: Co miesiąc dodatkowe 6246,13 zł od ZUS

    Świadczenie honorowe to dodatkowe pieniądze od ZUS dla osób, które ukończyły 100 lat życia. Od 1 marca 2024 r. kwota świadczenia honorowego dla nowych stulatków wynosi 6246,13 zł brutto.

    Rada Ochrony Pracy: Marszałek Sejmu Szymon Hołownia wręczył akty powołania członkom Rady

    27 marca 2024 r. Szymon Hołownia, marszałek Sejmu RP, powołał nową Radę Ochrony Pracy. Akty powołania na nową kadencję odebrało 25 członków Rady.

    10000 zł brutto – ile to netto?

    10000 zł brutto wynagrodzenia - ile to netto? Umowa o pracę zawiera wynagrodzenie brutto, od którego należy odjąć składki ZUS, składkę zdrowotną i zaliczkę na podatek. Pozostaje wynagrodzenie netto. Oblicz za pomocą kalkulatora, ile na rękę z 10000 zł brutto otrzyma pracownik.

    Wybierasz się do urzędu, ZUS-u , czy na pocztę w Wielki Piątek? Lepiej sprawdź, które placówki są czynne

    Wielki Piątek nie jest dniem wolnym od pracy, ale nie wszystkie urzędy będą otwarte. Niektóre urzędy marszałkowskie i gminne będą zamknięte, a inne skrócą godziny pracy do 13:00.

    REKLAMA

    Pracownicy chcą zmienić pracodawcę - raport z rynku pracy

    Aż 45% pracowników w Polsce chce zmienić pracodawcę - taka informacja wynika z raportu "Barometr Rynku Pracy".

    Urlop bezpłatny a zapis do PPK

    Urlop bezpłatny - jak wpływa na zapis do PPK? Okazuje się, że nie każda nieobecność w pracy przeszkadza w „zapisaniu” do PPK. Kiedy urlop bezpłatny opóźni zapis do PPK?

    Emerytury niższe od kwietnia 2024 r. - kiedy przejść na emeryturę?

    Emerytury będą niższe od 1 kwietnia 2024 r. - od tego dnia obowiązuje nowa tablica średniego dalszego trwania życia z GUS. Kiedy przejść na emeryturę? Którą tablicę ZUS bierze pod uwagę - z momentu złożenia wniosku o emeryturę czy osiągnięcia wieku emerytalnego?

    Social media zmieniają mózgi ich użytkowników. Zmniejszają zdolność koncentracji. Ale można odwrócić ten proces. Jak?

    Z każdym rokiem nasza zdolność koncentracji spada – alarmują eksperci od psychologii i kognitywistyki. W ciągu ostatniej dekady średni czas skupienia przeciętnego człowieka obniżył się o 28 sekund. Winny jest internet, a zwłaszcza social media. Da się to jednak odwrócić – zauważają specjaliści z platformy Preply. 

    REKLAMA

    Nowoczesne zarządzanie ludźmi. Jak skutecznie improwizować w zwinnym zespole?

    Improwizacja w pracy zazwyczaj kojarzy się dość pejoratywnie - strategie, plany, systemy, zasady działania i współdziałania wydają się nie dawać przestrzeni na spontaniczność. Z drugiej strony „Agile” jawi się jako remedium na sztywność i konieczność dostosowania się do zmian otoczenia czy też reagowania na to, co nieprzewidywalne. Gdzie znaleźć złoty środek? Jak w regułach i zasadach stworzyć przestrzeń na samoorganizację, kreatywność i inicjatywę?

    To nie jest prima aprilis: Od 1 kwietnia 2024 r. ZUS obliczy niższe emerytury

    Od 1 kwietnia 2024 r. zaczną obowiązywać nowe tablice średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn. Na ich podstawie będą przyznawane emerytury zgłoszone od 1 kwietnia bieżącego roku do 31 marca 2025 r.

    REKLAMA