REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przedawnienie w prawie pracy i ubezpieczeniach

Przedawnienie w prawie pracy i ubezpieczeniach/Fot. Fotolia
Przedawnienie w prawie pracy i ubezpieczeniach/Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Terminy przedawnienia określone w Kodeksie pracy mają charakter bezwzględnie obowiązujący i nie mogą być ani skracane, ani przedłużane postano­wieniami stron stosunku pracy. Jak wygląda kwestia przedawnienia należności w ubezpieczeniach społecznych?

Definicja podstawowa

Zasada prawna, według której nie można ścigać przestępstwa ani dochodzić swoich praw w sądzie po upływie określonego czasu.

Autopromocja

W prawie pracy

Zgodnie z ogólnie obowiązującą zasadą roszcze­nie ze stosunku pracy ulega przedawnieniu z upły­wem 3 lat od dnia, w którym roszczenie to stało się wymagalne.

Termin, w którym roszczenie stało się wymagalne, jest uzależniony od rodzaju tego rosz­czenia. Zaczyna się on w dniu, w którym pracownik lub pracodawca mogą żądać spełnienia roszczenia od drugiej strony stosunku pracy, np. wypłacenia ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Roszczenia pracodawcy o naprawienie szkody wyrządzonej przez pracownika wskutek niewyko­nania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ulegają przedawnieniu z upływem 1 roku od dnia, w którym pracodawca dowiedział się o wyrządzeniu przez pracownika szkody, nie póź­niej jednak niż z upływem 3 lat od jej wyrządzenia. Zarówno pracownik, jak i pracodawca nie mogą dochodzić przedawnionego roszczenia, z wyjąt­kiem sytuacji, gdy osoba, która powinna spełnić roszczenie, zrzeka się korzystania z przedawnienia.

Terminy przedawnienia określone w Kodeksie pracy mają charakter bezwzględnie obowiązujący i nie mogą być ani skracane, ani przedłużane postano­wieniami stron stosunku pracy. Nie można więc tego zrobić w drodze umowy o pracę czy przez wprowadzenie odpowiednich zapisów w regulami­nach wewnątrzzakładowych.

Redakcja poleca: Zmiany w prawie pracy + kodeks pracy gratis

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W wynagrodzeniach

Roszczenia pracownika ze stosunku pracy (np. o wypłatę wynagrodzenia) ulegają przedaw­nieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszcze­nie stało się wymagalne.

Terminy przedawnienia nie mogą być skracane ani przedłużane przez czyn­ność prawną. Pracownik nie może domagać się np. wypłaty wynagrodzenia, które należało mu się przed 3 laty. Wyjątkiem od tej zasady jest moż­liwość zrzeczenia się pracodawcy z korzystania z zarzutu przedawnienia. Roszczenie stwierdzo­ne prawomocnym orzeczeniem organu powołane­go do rozstrzygania sporów, a także roszczenie stwierdzone ugodą zawartą w trybie określonym w Kodeksie pracy przed takim organem ulega prze­dawnieniu z upływem 10 lat od dnia uprawomocnie­nia się orzeczenia lub zawarcia ugody.

W ubezpieczeniach

Należności z tytułu nieopłaconych składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat od dnia, w którym stały się wymagalne.

Należności z tytułu nieopła­conych składek zabezpieczone hipoteką lub zasta­wem nie ulegają przedawnieniu, jednak po upływie 5-letniego terminu przedawnienia można ich docho­dzić tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu (do wysokości zaległych składek i odsetek za zwłokę liczonych do dnia przedawnienia). Przedawnienie należności z tytułu składek wynika­jących z decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej lub następcy prawnego następuje po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym decyzja została wydana.

Bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu od dnia zawarcia umowy o odroczenie płatności składek oraz ukła­du ratalnego do dnia terminu płatności odroczonej należności z tytułu składek lub ostatniej raty. Bieg terminu przedawnienia zostaje zawieszony od dnia podjęcia pierwszej czynności zmierzającej do wyeg­zekwowania należności z tytułu składek, o której dłużnik został zawiadomiony, do dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego.

Bieg terminu prze­dawnienia zawiesza się również, jeżeli wydanie decy­zji jest uzależnione od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd. Zawieszenie biegu terminu przedawnienia trwa do dnia, w którym decyzja innego organu stała się ostateczna lub orze­czenie sądu uprawomocniło się (nie dłużej jednak niż przez 2 lata). W przypadku wydania przez ZUS decyzji ustalającej obowiązek podlegania ubezpie­czeniom społecznym, podstawę wymiaru składek lub obowiązek opłacania składek na te ubezpiecze­nia, bieg terminu przedawnienia ulega zawieszeniu od dnia wszczęcia postępowania do dnia, w którym decyzja stała się prawomocna.

Bieg terminu prze­dawnienia ulega zawieszeniu od dnia śmierci spad­kodawcy do dnia uprawomocnienia się postanowie­nia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo zare­jestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia, nie dłużej jednak niż do dnia, w którym upłynęły 2 lata od śmierci spadkodawcy.

Bieg terminu przedawnienia przerywa ogłoszenie upadłości. Po przerwaniu bieg terminu przedaw­nienia rozpoczyna się na nowo od dnia następują­cego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o ukończeniu postępowania upadłościowego lub jego umorzeniu.

Termin na dochodzenie zwrotu nienależnie pobranych świadczeń

Nie można żądać zwrotu kwot nienależnie pobra­nych świadczeń z ubezpieczeń społecznych za okres dłuższy niż ostatnie 12 miesięcy, jeżeli osoba pobierająca świadczenia zawiadomiła ZUS o zaj­ściu okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty, a mimo to świadczenia były nadal wypłacane, a w pozostałych przypadkach - za okres dłuższy niż ostatnie 3 lata.

Przedawnienie nienależnie opłaconych składek ZUS z urzędu zalicza nadpłacone składki na poczet zaległych lub bieżących składek, chyba że płatnik wystąpi o ich zwrot. ZUS zawiadamia płatnika skła­dek o kwocie nienależnie opłaconych składek, które mogą być zwrócone, chyba że nie przekraczają kosz­tów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym. Nienależnie opłacone składki podlegają przedaw­nieniu.

Termin przedawnienia nienależnie opłaco­nych składek wynosi 5 lat, licząc od dnia:

  • otrzymania z ZUS zawiadomienia o kwocie nie­należnie opłaconych składek lub
  • opłacenia składek - w przypadku braku zawia­domienia z ZUS.

Zadaj pytanie na FORUM

Bieg terminu przedawnienia nienależnie opłaco­nych składek ulega zawieszeniu:

  • w przypadku wydania przez ZUS decyzji w spra­wie nienależnie opłaconych składek - od dnia wszczęcia postępowania do dnia, w którym decyzja stała się prawomocna,
  • jeżeli wydanie decyzji w sprawie nienależnie opłaconych składek jest uzależnione od roz­strzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd - do dnia, w którym decyzja inne­go organu stała się ostateczna lub orzeczenie sądu uprawomocniło się (nie dłużej jednak niż na okres 2 lat),
  • od dnia śmierci spadkodawcy do dnia uprawo­mocnienia się postanowienia sądu o stwierdze­niu nabycia spadku albo zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia, nie dłużej jednak niż do dnia, w którym upłynęły 2 lata od śmierci spadkodawcy,
  • w przypadku wydania przez ZUS decyzji stwier­dzającej brak obowiązku podlegania ubezpie­czeniom społecznym lub obniżającej podsta­wę wymiaru składek na te ubezpieczenia - od dnia wszczęcia postępowania do dnia, w którym decyzja stała się prawomocna.

W emeryturach i rentach

Wypłatę świadczenia wznawia się od miesiąca, w którym je wstrzymano, jednak za okres nie dłuż­szy niż 3 lata poprzedzające bezpośrednio miesiąc, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie wypła­ty. Jeżeli wstrzymanie wypłaty świadczenia nastą­piło na skutek błędu ZUS, wypłatę wznawia się, poczynając od miesiąca, w którym je wstrzymano, jednak za okres nie dłuższy niż 3 lata poprzedza­jące bezpośrednio miesiąc, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie wypłaty lub wydano decyzję z urzędu o jej wznowieniu. Roszczenia o wypłatę świadczeń po osobie zmar­łej wygasają po upływie 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której świadczenia przysługiwa­ły, chyba że przed upływem tego okresu zostanie zgłoszony wniosek o dalsze prowadzenie postę­powania.

W zasiłkach

Roszczenie o wypłatę zasiłku chorobowego, wyrównawczego, macierzyńskiego, opiekuńcze­go oraz świadczenia rehabilitacyjnego przedaw­nia się po upływie 6 miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek/świadczenie przysługuje. Jeżeli niezgłoszenie roszczenia o wypłatę zasiłku/ /świadczenia nastąpiło z przyczyn niezależnych od osoby uprawnionej, termin 6 miesięcy liczy się od dnia, w którym ustała przeszkoda uniemożliwiająca zgłoszenie roszczenia.

Jeżeli niewypłacanie zasił­ku/świadczenia w całości lub w części było następ­stwem błędu płatnika składek albo ZUS, roszcze­nie o wypłatę zasiłku/świadczenia przedawnia się po upływie 3 lat.

Dołącz do nas na Facebooku

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Encyklopedia kadrowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Komunikat ZUS: 29 marca 2024 r. kontakt z ZUS będzie możliwy tylko przez Platformę Usług Elektronicznych - PUE ZUS

    W Wielki Piątek, 29 marca 2024 r., wszystkie placówki ZUS będą zamknięte. W tym dniu czynna będzie jedynie Platforma Usług Elektronicznych (PUE ZUS).

    BHP: Bony, talony, kupony zamiast posiłku profilaktycznego. Kiedy i komu przysługują, kto wydaje

    Pracownicy zatrudnieni w warunkach szczególnie uciążliwych mają prawo do posiłków profilaktycznych. Zamiast posiłku w formie dania gorącego pracodawca może im przekazać bony, talony, kupony i inne dowody uprawniające do otrzymania produktów spożywczych lub posiłku.

    Profilaktyk - czy ten zawód medyczny ochroni nas przed kolejną epidemią?

    Profilaktyk - czy ten zawód medyczny ochroni nas przed kolejną epidemią? Profilaktyk będzie się zajmował oceną sytuacji zdrowotnej i społecznej populacji, jej potrzeb, określaniem priorytetów jak i opracowywaniem danych epidemiologicznych. Trzeba wiedzieć, że od dnia 26 marca obowiązują nowe zawody medyczne, takie jak: profilaktyk, asystentka stomatologiczna, elektroradiolog, higienistka stomatologiczna, instruktor terapii uzależnień, opiekun medyczny, optometrysta, ortoptystka, podiatra, protetyk słuchu, technik farmaceutyczny, technik masażysta, technik ortopeda, technik sterylizacji medycznej, terapeuta zajęciowy.

    Terapeuta zajęciowy - nowość, szczególnie dla niepełnosprawnych

    Terapeuta zajęciowy, często pracuje z osobami wykluczonymi społecznie (chorymi, niepełnosprawnymi, starszymi, bezrobotnymi). Często wykorzystuje różnorodne metody aktywności życiowej pacjentów, stara się przeciwdziałać powstawaniu przewlekłego stanu chorobowego lub trwałego kalectwa oraz wspierać podopiecznego w przystosowaniu do życia w społeczności szpitalnej i pozaszpitalnej. Głównymi zadaniem terapeuty zajęciowego jest dobór odpowiednich form terapii, dostosowanych do stanu zdrowia, potrzeb, zainteresowań i możliwości podopiecznego. Trzeba wiedzieć, że to nowy zawód medyczny.

    REKLAMA

    Dożywotnie świadczenie honorowe: Co miesiąc dodatkowe 6246,13 zł od ZUS

    Świadczenie honorowe to dodatkowe pieniądze od ZUS dla osób, które ukończyły 100 lat życia. Od 1 marca 2024 r. kwota świadczenia honorowego dla nowych stulatków wynosi 6246,13 zł brutto.

    Rada Ochrony Pracy: Marszałek Sejmu Szymon Hołownia wręczył akty powołania członkom Rady

    27 marca 2024 r. Szymon Hołownia, marszałek Sejmu RP, powołał nową Radę Ochrony Pracy. Akty powołania na nową kadencję odebrało 25 członków Rady.

    10000 zł brutto – ile to netto?

    10000 zł brutto wynagrodzenia - ile to netto? Umowa o pracę zawiera wynagrodzenie brutto, od którego należy odjąć składki ZUS, składkę zdrowotną i zaliczkę na podatek. Pozostaje wynagrodzenie netto. Oblicz za pomocą kalkulatora, ile na rękę z 10000 zł brutto otrzyma pracownik.

    Wybierasz się do urzędu, ZUS-u , czy na pocztę w Wielki Piątek? Lepiej sprawdź, które placówki są czynne

    Wielki Piątek nie jest dniem wolnym od pracy, ale nie wszystkie urzędy będą otwarte. Niektóre urzędy marszałkowskie i gminne będą zamknięte, a inne skrócą godziny pracy do 13:00.

    REKLAMA

    Pracownicy chcą zmienić pracodawcę - raport z rynku pracy

    Aż 45% pracowników w Polsce chce zmienić pracodawcę - taka informacja wynika z raportu "Barometr Rynku Pracy".

    Urlop bezpłatny a zapis do PPK

    Urlop bezpłatny - jak wpływa na zapis do PPK? Okazuje się, że nie każda nieobecność w pracy przeszkadza w „zapisaniu” do PPK. Kiedy urlop bezpłatny opóźni zapis do PPK?

    REKLAMA