Związek zawodowy – utworzenie

Związek zawodowy

Zgodnie z art. 1 ustawy o związkach zawodowych związkiem zawodowym jest dobrowolna i samorządna organizacja ludzi pracy, która została powołana do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych. Związek zawodowy jest niezależny w swojej działalności statutowej od pracodawców, administracji państwowej i samorządu terytorialnego oraz od innych organizacji.

Autopromocja

Związek zawodowy może w sposób swobodny określić swoją nazwę, pod warunkiem że przyjęta nazwa dostatecznie identyfikuje związek w obrocie prawnym i społecznym (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 1996 r., sygn. akt I PR 1/96). Zarejestrowanie związku zawodowego, którego nazwa jest zbliżona do nazwy innego związku zawodowego jest dopuszczalne, jeżeli tylko nazwa ta pozwala na identyfikację tego związku (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 1996 r. sygn. akt I PRZN 1/96).

Utworzenie związku zawodowego

Związek zawodowy powstaje z mocy uchwały o jego utworzeniu. Uchwałę tę podejmują osoby uprawnionych do tworzenia związków zawodowych. Musi ich być co najmniej 10. Te same osoby uchwalają ponadto statut i wybierają komitet założycielski w liczbie od 3 do 7 osób.

Zobacz również: Związki zawodowe - funkcje

Autopromocja

Webinarium: Świadectwo pracy – jak je przygotować bez błędów?

Termin: 10 kwietnia 2024 r.

Sprawdź

Osoby uprawnione do tworzenia związków zawodowych to pracownicy bez względu na podstawę stosunku pracy (umowa o pracę, powołanie, mianowanie, wybór, spółdzielcza umowa o pracę), członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, jeżeli nie są pracodawcami. Prawo to nie przysługuje osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą.

Statut związku zawodowego

Art. 13 ustawy o związkach zawodowych zawiera wykaz informacji, które w szczególności powinien zawierać statut związku zawodowego. Katalog obejmuje:

1. nazwę związku,
2. siedzibę związku,
3. terytorialny i podmiotowy zakres działania,
4. cele i zadania związku oraz sposoby i formy ich realizacji,
5. zasady nabywania i utraty członkostwa,
6. prawa i obowiązki członków,
7. strukturę organizacyjną związku ze wskazaniem, które z jednostek organizacyjnych związku mają osobowość prawną,
8. sposób reprezentowania związku oraz osoby upoważnione do zaciągania zobowiązań majątkowych w imieniu związku,
9. organy związku, tryb ich wyboru i odwołania, zakres ich kompetencji oraz okres kadencji,
10. źródła finansowania działalności związku oraz sposób ustanawiania składek członkowskich,
11. zasady uchwalania i zmian statutu,
12. sposób rozwiązania związku i likwidacji jego majątku.

Polecamy również serwis: Spory zbiorowe

Autopromocja

Dokumentacja i oświadczenia związane z pracą zdalną – wzory dokumentów dla każdej formy pracy zdalnej

Sprawdź

Rejestracja

Każdy związek zawodowy podlega obowiązkowej rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym. Jeżeli jednak, wbrew obowiązkowi, komitet założycielski nie złoży w terminie 30 dni od dnia założenia związku wniosku o rejestrację, uchwała o utworzeniu związku utraci moc. W takiej sytuacji, zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 1997 r. (I PKN 4/97), członek komitetu założycielskiego związku zawodowego traci ochronę przed wypowiedzeniem i rozwiązaniem stosunku pracy.

Z dniem zarejestrowania związek zawodowy oraz jego jednostki organizacyjne wskazane w statucie nabywają osobowość prawną. Oznacza to, że postanowienia statutu mają decydujące znaczenie dla stwierdzenia posiadania osobowości prawnej przez jednostkę organizacyjną związku zawodowego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 2007 r., sygn. akt II PK 196/06).

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Zmiana statutu związku zawodowego

Związek zawodowy zawiadamia niezwłocznie właściwy sąd o zmianie statutu. Zmiana statutu związku zawodowego wchodzi w życie z upływem 14 dni od dnia zawiadomienia, jeżeli sąd nie zgłosił wcześniej zastrzeżeń co do jej zgodności z prawem. Natomiast w razie zgłoszenia zastrzeżeń sąd zawiadamia o nich związek zawodowy i wyznacza rozprawę dla ich rozpatrzenia w terminie 30 dni od dnia zawiadomienia przez związek o zmianie statutu.

Postanowienie sądu w przedmiocie zmiany statutu związku zawodowego, wydane zgodnie z art. 16 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. nr 55, poz. 234), podlega zaskarżeniu (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 marca 1994 r., sygn. akt I PZP 8/94).

Zadaj pytanie: Forum Kadry

Wykreślenie związku zawodowego z rejestru

Zgodnie z art. 17 ustawy o związkach zawodowych sąd dokonuje skreślenia związku zawodowego z rejestru w trzech przypadkach. Zalicza się do nich:

Autopromocja

IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

Sprawdź

1. wskazany w statucie organ podjął uchwałę o rozwiązaniu związku,
2. zakład pracy, w którym dotychczas działał związek zawodowy, został wykreślony z właściwego rejestru z powodu likwidacji lub upadłości tego zakładu albo jego przekształcenia organizacyjno-prawnego, uniemożliwiającego kontynuowanie działalności tego związku,
3. liczba członków związku utrzymuje się poniżej 10 przez okres dłuższy niż 3 miesiące.

Wszystkie trzy okoliczności sąd stwierdza z urzędu lub na wniosek związku zawodowego.

Postępowanie o rejestrację związku zawodowego

Sprawy dotyczące rejestracji związków zawodowych są rozpatrywane w trybie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu nieprocesowym. Sąd rozpatruje je w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku. Warto dodać, że postępowanie w sprawach rejestracji jest wolne od opłat sądowych.

Autopromocja

ZFŚS
Zasady tworzenia i prowadzenia

Sprawdź

W rozumieniu art. 510 Kodeksu postępowania cywilnego w związku z art. 20 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych nie jest zainteresowanym w sprawie o rejestrację związku zawodowego zakład pracy, na obszarze którego ma działać utworzony związek. Dlatego zakład pracy nie może być dopuszczony w charakterze uczestnika w postępowaniu o rejestrację zakładowej organizacji związkowej (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1989 r., sygn. akt I PRZ 15/89).

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. z 2001 Nr 79, poz. 854 z późn. zm.)

Autopromocja

Zatrudnianie cudzoziemców. Procedury i rozliczenia

Sprawdź