REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wypowiedzenie zmieniające umowę o pracę

REKLAMA

Wypowiedzenie zmieniające spowodowane uchyleniem lub zmianą układu zbiorowego powinno być szerzej uzasadnione i nie może opierać się wyłącznie na zmianach układu - stwierdził Sąd Najwyższy na posiedzeniu 4 stycznia 2008 r.

Spółka D. w październiku 2001 r. zawarła ze związkami zawodowymi nowy zakładowy układ zbiorowy pracy. Jedno z postanowień tego układu przewidywało, że w razie rozwiązania lub wypowiedzenia układu strony mają niezwłocznie przystąpić do negocjacji treści nowego układu zbiorowego pracy, ale do czasu jego zawarcia będą obowiązywać przepisy poprzedniego, wypowiedzianego układu.

Autopromocja

W czerwcu 2005 r. spółka podjęła decyzję o wypowiedzeniu układu. Termin wypowiedzenia upłynął 30 września 2005 r. Miesiąc później spółka złożyła wypowiedzenia zmieniające kilku pracownikom. Spowodowały one niekorzystne zmiany w warunkach ich zatrudnienia, gdyż znosiły szczególne uprawnienia wynikające z wypowiedzianego układu zbiorowego pracy, dotyczące m.in. czasu pracy, wynagrodzeń, premii, nagród jubileuszowych itp. Przyczyną wypowiedzeń zmieniających było - jak wskazał pracodawca - wypowiedzenie opisanego wyżej układu zbiorowego.

Wszyscy pracownicy odwołali się do sądu, żądając przywrócenia do pracy na dotychczasowych zasadach (tj. anulowania wypowiedzeń zmieniających i ich skutków) oraz zapłaty należnych wynagrodzeń i świadczeń wynikających z układu zbiorowego.

Sąd I instancji uwzględnił powództwa oraz zasądził pracownikom żądane należności. Spółka wniosła apelację wskazując, że sporne postanowienia układu zbiorowego pracy w istocie stanowiły powielenie obowiązujących przepisów kodeksowych. Nie były one przedmiotem negocjacji, a zostały zamieszczone na żądanie związków zawodowych „dla wygody i informacji pracownika” - jak określono w apelacji.

Rozpatrujący sprawę w II instancji Sąd Okręgowy w K., niezależnie od rozpoznawania merytorycznego sprawy, powziął jednak poważną wątpliwość prawną, która pojawiła się niejako na marginesie sprawy. Otóż okazało się, że strony układu „przepisały” do niego dokładnie art. 2417 § 4 Kodeksu pracy, zgodnie z którym w razie rozwiązania układu do czasu wejścia w życie nowego układu stosuje się postanowienia układu dotychczasowego, chyba że strony w układzie ustaliły lub w drodze porozumienia ustalą inny termin stosowania postanowień rozwiązanego układu. Ten przepis został uchylony - Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 18 listopada 2002 r. (sygn. K 37/01, DzU nr 196, poz. 1660) uznał go za sprzeczny z konstytucją. W efekcie powstały problemy prawne dotyczące skuteczności wypowiedzenia stosunków pracy oraz układu zbiorowego. Sąd Okręgowy w K. zadał Sądowi Najwyższemu następujące pytania:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• czy pracodawca będący stroną zakładowego układu zbiorowego pracy zawartego przed 26 listopada 2002 r., po rozwiązaniu tego układu jest bezwzględnie związany zakazem wypowiadania warunków pracy i płacy w sytuacji, gdy strony wprowadziły do układu zapis odpowiadający swoją treścią art. 2417 § 4 k.p. w brzmieniu obowiązującym przed 26 listopada 2002 r. oraz

• czy w przypadku wypowiadania indywidualnych warunków płacy i pracy w związku z rozwiązaniem zakładowego układu zbiorowego pracy stosuje się art. 38 § 1 k.p. i art. 45 § 1 k.p. w zakresie zasadności wypowiedzenia?

Sąd Najwyższy w uchwale podjętej przez skład 3 sędziów 4 stycznia 2008 r. (I PZP 9/07), udzielił na nie następującej odpowiedzi:

• zakładowego układu zbiorowego pracy, zawartego w okresie między 1 stycznia 2001 r. a 26 listopada 2002 r., w którym zamieszczono postanowienie, że „w razie rozwiązania lub wypowiedzenia układu, strony przystąpią niezwłocznie do negocjacji treści nowego układu, a do czasu zawarcia przez strony nowego układu obowiązuje dotychczasowy”, nie stosuje się po jego rozwiązaniu z upływem okresu wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę po ogłoszeniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 18 listopada 2002 r. (K 37/01), chyba że postanowienie to zostało ustalone z zachowaniem swobody pracodawcy co do podejmowania decyzji w sprawie związania się wynegocjowanym układem zbiorowym,

• do wypowiedzenia wynikających z układu zbiorowego pracy warunków umowy o pracę w razie rozwiązania tego układu, gdy nie został on zastąpiony nowym układem zbiorowym pracy ani regulaminem wynagradzania, stosuje się art. 38 § 1 i art. 45 § 1 Kodeksu pracy.

Uzasadniając uchwałę Sąd Najwyższy odniósł się w pierwszej kolejności do charakteru spornych unormowań układowych. Stwierdził, że przepisy dotyczące obowiązywania układu zbiorowego pracy nie są w ścisłym znaczeniu normami obligatoryjnymi (jak wiadomo, układ zbiorowy składa się z dwóch kategorii przepisów - normatywnych, dotyczących samego układu, jego obowiązywania, trybu zmian, oraz obligatoryjnych, mających bezpośredni wpływ na stosunki pracy i warunki zatrudnienia; znajdują się tu przepisy o wynagradzaniu, stanowiskach służbowych, zakresie obowiązków pracowniczych itp.). W związku z tym należy badać te przepisy także pod kątem zgodności z konstytucją. Jeżeli takie przepisy czy klauzule układowe ograniczałyby swobodę negocjacji - to trzeba je uznać za sprzeczne z ustawą zasadniczą. Trzeba więc zbadać, czy pracodawca miał prawo wprowadzić taką klauzulę - o dalszym obowiązywaniu układu mimo wypowiedzenia - w ramach swojego swobodnego oświadczenia woli. Jeżeli nie mógł tego zrobić swobodnie, bo ograniczały go obowiązujące przepisy ustawowe (tak było do listopada 2002 r.), to taka klauzula nie może obowiązywać.

Jeżeli jednak pracodawca zgodził się na takie postanowienie już po ogłoszeniu wspomnianego wyżej wyroku TK, to wówczas jest ono obowiązujące, gdyż pracodawca wyraził na to zgodę mając możliwość swobodnej decyzji i prawo negocjowania. Obecnie bowiem takie postanowienie - o obowiązywaniu starego układu mimo jego wypowiedzenia - może, ale nie musi znaleźć się w układzie. Gdy strony je wprowadzą, wówczas jest ono bezwzględnie obowiązujące jako norma umowna.

Odnosząc się do kwestii badania zasadności wypowiedzeń zmieniających spowodowanych wypowiedzeniem układu zbiorowego, Sąd Najwyższy stwierdził, że wypowiedzenie układu zbiorowego pracy nie jest obwarowane żadnymi warunkami. W związku z tym zmiana warunków pracy i płacy powinna podlegać kontroli. Brak układu zbiorowego pracy powoduje sytuację, w której de facto pracodawca może wszystkim pracownikom obniżyć wynagrodzenia do poziomu płacy minimalnej. Zamiast układu obowiązują bowiem tylko przepisy kodeksowe i ustaw, które regulują poziom minimalnego wynagrodzenia za pracę. Bezzasadnym wypowiedzeniem zmieniającym może być także wypowiedzenie ustalające warunki pracy lub płacy znacznie poniżej kwalifikacji pracownika - podkreślił sąd.

Wypowiedzenie układu zbiorowego jest więc warunkiem niezbędnym do zmiany umów o pracę, ale nie jest to jedyny warunek. Wypowiedzenia zmieniające umowy mają charakter zindywidualizowany. Trzeba więc odpowiednio uzasadnić, dlaczego jeden pracownik ma mieć zmienione warunki zatrudnienia, umowa drugiego pozostaje bez zmian, a jeszcze innego pracownika dotykają zmiany mające całkowicie inny zakres.

Michał Culepa

specjalista w zakresie prawa pracy

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Praca w Święta Wielkanocne

    Kiedy wypadają Święta Wielkanocne 2024? Praca w Poniedziałek Wielkanocny i Niedzielę Wielkanocną - czy przysługuje za to dodatek? Czy za pracę w Wielkanoc (w niedzielę oraz święto) przysługuje rekompensata?

    Światowy Dzień Świadomości Autyzmu

    Dzień 2 kwietnia to Światowy Dzień Świadomości Autyzmu. Został on ustanowiony w 2008 r. Jego celem jest propagowanie wiedzy na temat autyzmu i budowanie wrażliwości społecznej w tym zakresie. Wiele osób neuroróżnorodnych wciąż spotyka się z trudnościami w znalezieniu odpowiedniego dla siebie miejsca pracy. Kiedy dojdzie już do zatrudnienia ważne jest to jak pracodawcy i współpracownicy traktują osoby z autyzmem. 

    Komunikat ZUS: 29 marca 2024 r. kontakt z ZUS będzie możliwy tylko przez Platformę Usług Elektronicznych - PUE ZUS

    W Wielki Piątek, 29 marca 2024 r., wszystkie placówki ZUS będą zamknięte. W tym dniu czynna będzie jedynie Platforma Usług Elektronicznych (PUE ZUS).

    BHP: Bony, talony, kupony zamiast posiłku profilaktycznego. Kiedy i komu przysługują, kto wydaje

    Pracownicy zatrudnieni w warunkach szczególnie uciążliwych mają prawo do posiłków profilaktycznych. Zamiast posiłku w formie dania gorącego pracodawca może im przekazać bony, talony, kupony i inne dowody uprawniające do otrzymania produktów spożywczych lub posiłku.

    REKLAMA

    Profilaktyk - czy ten zawód medyczny ochroni nas przed kolejną epidemią?

    Profilaktyk - czy ten zawód medyczny ochroni nas przed kolejną epidemią? Profilaktyk będzie się zajmował oceną sytuacji zdrowotnej i społecznej populacji, jej potrzeb, określaniem priorytetów jak i opracowywaniem danych epidemiologicznych. Trzeba wiedzieć, że od dnia 26 marca obowiązują nowe zawody medyczne, takie jak: profilaktyk, asystentka stomatologiczna, elektroradiolog, higienistka stomatologiczna, instruktor terapii uzależnień, opiekun medyczny, optometrysta, ortoptystka, podiatra, protetyk słuchu, technik farmaceutyczny, technik masażysta, technik ortopeda, technik sterylizacji medycznej, terapeuta zajęciowy.

    Terapeuta zajęciowy - nowość, szczególnie dla niepełnosprawnych

    Terapeuta zajęciowy, często pracuje z osobami wykluczonymi społecznie (chorymi, niepełnosprawnymi, starszymi, bezrobotnymi). Często wykorzystuje różnorodne metody aktywności życiowej pacjentów, stara się przeciwdziałać powstawaniu przewlekłego stanu chorobowego lub trwałego kalectwa oraz wspierać podopiecznego w przystosowaniu do życia w społeczności szpitalnej i pozaszpitalnej. Głównymi zadaniem terapeuty zajęciowego jest dobór odpowiednich form terapii, dostosowanych do stanu zdrowia, potrzeb, zainteresowań i możliwości podopiecznego. Trzeba wiedzieć, że to nowy zawód medyczny.

    Dożywotnie świadczenie honorowe: Co miesiąc dodatkowe 6246,13 zł od ZUS

    Świadczenie honorowe to dodatkowe pieniądze od ZUS dla osób, które ukończyły 100 lat życia. Od 1 marca 2024 r. kwota świadczenia honorowego dla nowych stulatków wynosi 6246,13 zł brutto.

    Rada Ochrony Pracy: Marszałek Sejmu Szymon Hołownia wręczył akty powołania członkom Rady

    27 marca 2024 r. Szymon Hołownia, marszałek Sejmu RP, powołał nową Radę Ochrony Pracy. Akty powołania na nową kadencję odebrało 25 członków Rady.

    REKLAMA

    10000 zł brutto – ile to netto?

    10000 zł brutto wynagrodzenia - ile to netto? Umowa o pracę zawiera wynagrodzenie brutto, od którego należy odjąć składki ZUS, składkę zdrowotną i zaliczkę na podatek. Pozostaje wynagrodzenie netto. Oblicz za pomocą kalkulatora, ile na rękę z 10000 zł brutto otrzyma pracownik.

    Wybierasz się do urzędu, ZUS-u , czy na pocztę w Wielki Piątek? Lepiej sprawdź, które placówki są czynne

    Wielki Piątek nie jest dniem wolnym od pracy, ale nie wszystkie urzędy będą otwarte. Niektóre urzędy marszałkowskie i gminne będą zamknięte, a inne skrócą godziny pracy do 13:00.

    REKLAMA