Dodatki do wynagrodzenia za udział w szkoleniu, które odbyło się w sobotę

Zdarza się jednak – tak jak w przedstawionym przypadku – że udzielenie dnia wolnego w danym okresie rozliczeniowym nie jest możliwe. Jeżeli pracodawca nie udzieli dnia wolnego w zamian za pracę w sobotę, która jest dniem wolnym od pracy z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy (co może mieć miejsce zupełnie wyjątkowo, np. tak jak w przedstawionej sytuacji pracująca sobota wystąpi pod koniec okresu rozliczeniowego), to oprócz normalnego wynagrodzenia pracownikowi należy wypłacić dodatek. Wysokość dodatku zależy od tego, czy praca w sobotę była świadczona w ramach 8 godzin, czy też przekroczyła 8 godzin. Zorganizowane szkolenie dla pracowników obsługujących maszyny nie przekroczyło 8 godzin, zatem przysługuje im wyłącznie dodatek w wysokości 100% za każdą godzinę szkolenia w sobotę – są to bowiem godziny przekraczające wyłącznie średniotygodniową normę czasu pracy (art. 151¹ § 2 k.p.).

Natomiast w przypadku pracowników zajmujących się konserwacją maszyn doszło do przekroczenia zarówno normy średniotygodniowej (czas szkolenia od 8.00 do 16.00), jak i normy dobowej (czas szkolenia od 16.00 do 17.00). W takim przypadku za pracę przekraczającą normę średniotygodniową pracownikom konserwującym maszyny należy wypłacić dodatek w wysokości 100%, natomiast za pracę przekraczającą normę dobową dodatek w wysokości 50%, ponieważ godziny szkolenia przypadały na porę dzienną (art. 151¹ § 1 pkt 2 k.p.).

Godziny przepracowane w sobotę przekraczające 8 godzin pracodawca może również zrekompensować udzieleniem czasu wolnego na zasadach określonych w art. 151² k.p.:

• na pisemny wniosek pracownika w tym samym wymiarze (niekoniecznie w tym samym okresie rozliczeniowym) lub
• z inicjatywy pracodawcy w wymiarze o połowę wyższym (do końca okresu rozliczeniowego).

Wskazana rekompensata może mieć miejsce także wówczas, kiedy za pracę w sobotę zostanie udzielony dzień wolny, a praca w sobotę trwała dłużej niż 8 godzin. Dzień wolny rekompensuje bowiem wyłącznie pracę w sobotę w ramach 8 godzin. Natomiast godziny przekraczające 8 godzin powinny zostać zrekompensowane wypłatą dodatku lub udzieleniem czasu wolnego.

W literaturze oraz w praktyce kadrowej można spotkać różne metody ustalania, czy doszło do przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy.

Metoda rekomendowana przez większość praktyków (zgodna ze stanowiskiem Państwowej Inspekcji Pracy) wskazuje, że należy w tym celu dokonać następujących obliczeń:

• od liczby godzin faktycznie przepracowanych w danym okresie rozliczeniowym odjąć liczbę godzin nadliczbowych wynikających z przekroczenia norm dobowych, a następnie
• od uzyskanego wyniku odjąć liczbę godzin wynikających z obowiązującego wymiaru czasu pracy w danym okresie rozliczeniowym.

Uzyskany wynik stanowi liczbę godzin, o którą przekroczono normę średniotygodniową.