Jak obliczyć wynagrodzenie za czas zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy
REKLAMA
RADA
Wynagrodzenie przysługujące za cały okres 3 miesięcy wypowiedzenia wyniesie 5083,84 zł. Przy wyliczeniach kwoty należnej za czas zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy powinni Państwo posłużyć się zasadami obowiązującymi przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.
UZASADNIENIE
W przepisach prawa pracy nie ma uregulowań dotyczących zwolnienia pracownika z obowiązku wykonywania pracy w okresie wypowiedzenia. W praktyce jednak występują sytuacje, kiedy pracodawca, po wypowiedzeniu pracownikowi umowy o pracę, odsuwa go od wykonywania pracy. W celu uniknięcia zarzutu naruszenia postanowień chociażby Kodeksu pracy, na zastosowanie takiego rozwiązania pracodawca powinien uzyskać od pracownika zgodę w formie pisemnej. Jest również prezentowane w literaturze prawa pracy stanowisko, zgodnie z którym, wyjątkowo, można pracownika odsunąć od wykonywania pracy, bez jego pisemnej zgody, jednostronnie - decyzją pracodawcy. Może się tak zdarzyć w przypadku utraty zaufania do pracownika, gdy pracownik dopuścił się naruszenia obowiązków, uzasadniającego zwolnienie dyscyplinarne (art. 52 Kodeksu pracy), a pracodawca dał mu wypowiedzenie w trybie ustawowym. Drugi przypadek, kiedy do zwolnienia ze świadczenia pracy wystarczy jednostronna decyzja pracodawcy - to obiektywne przeszkody uniemożliwiające pracownikowi faktyczne świadczenie pracy w okresie wypowiedzenia. Taką przeszkodą może być np. rzeczywista likwidacja stanowiska.
Za pełny okres niewykonywania pracy z powodu zwolnienia ze świadczenia pracy zatrudniona osoba powinna otrzymać wynagrodzenie na warunkach nie mniej korzystnych niż te, które by obowiązywały, gdyby normalnie pracowała.
Po skutecznym zwolnieniu pracownika z obowiązku wykonywania pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia pracodawca nie może jednostronnie zmienić podjętej decyzji i wezwać podwładnego do stawienia się do pracy. Nawet jeśli pracownik w takim okresie niewykonywania pracy podejmie inne zatrudnienie, nie zwalnia to pracodawcy z konieczności wypłaty pensji.
WAŻNE!
Za okres niewykonywania pracy z powodu zwolnienia ze świadczenia pracy pracownik powinien otrzymać wynagrodzenie nie niższe od tego, które otrzymałby, gdyby normalnie pracował.
Odnosząc się do zagadnienia obliczania płacy należnej za czas zwolnienia ze świadczenia pracy, obecnie funkcjonują dwie zasady ustalające sposób liczenia wynagrodzenia za ten czas.
Pierwsza z nich zakłada, że zatrudnionemu za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej świadczenia, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania - określone stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - 60% wynagrodzenia (art. 81 Kodeksu pracy). Przy czym, w żadnym przypadku takie wynagrodzenie (w odniesieniu do pełnego etatu) nie może być niższe od płacy minimalnej, czyli w 2009 r. od kwoty 1276 zł.
Takie stanowisko zajął też Sąd Najwyższy w wyroku z 16 czerwca 2005 r. (sygn. I PK 260/04; OSNP 2006/9-10/145). Sąd orzekł, że pracownik zwolniony przez pracodawcę z obowiązku świadczenia pracy doznaje przeszkód w jej wykonywaniu z przyczyn dotyczących pracodawcy (art. 81 § 1 Kodeksu pracy) i z tego tytułu przysługuje mu wynagrodzenie w wysokości określonej w tym przepisie.
Zgodnie z drugim stanowiskiem, kalkulując wartość pensji za dni zwolnienia ze świadczenia pracy należy stosować reguły przyjęte do wyliczania pieniężnego ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Ustalając kwotę należnego świadczenia za okres zwolnienia z wykonywania pracy, przy zastosowaniu zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu na urlop wypoczynkowy, bierzemy pod uwagę zarówno składniki o charakterze stałym, jak i zmiennym, uwzględniając:
- stałe składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do wynagrodzenia za czas zwolnienia ze świadczenia pracy,
- zmienne składniki wynagrodzenia za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc - w przeciętnej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do wynagrodzenia za czas zwolnienia z obowiązku świaczenia pracy. Jeżeli pracownik nie przepracował takiego pełnego okresu, to dokonujemy tzw. dopełnienia podstawy, polegającego na podzieleniu faktycznie uzyskanego przez niego wynagrodzenia przez liczbę dni pracy, za które przysługiwało, i pomnożeniu otrzymanego wyniku przez liczbę dni, jakie pracownik przepracowałby w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Z tej grupy składników wyłączamy (analogicznie jak przy wynagrodzeniu urlopowym) m.in.: jednorazowe lub nieperiodyczne wypłaty za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie, nagrody jubileuszowe oraz nagrody z zakładowego funduszu nagród,
- składniki płacowe przysługujące za okresy dłuższe niż 1 miesiąc w średniej wysokości z okresu 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do wynagrodzenia za czas zwolnienia ze świadczenia pracy.
Porównując oba podejścia wyliczania wynagrodzenia za okres zwolnienia ze świadczenia pracy należy stwierdzić, że stosowanie zasad obowiązujących przy ekwiwalencie za urlop jest korzystniejsze dla pracownika z uwagi na uwzględnianie składników stałych i zmiennych i z tego samego powodu jest bezpieczniejsze.
W pojęciu wynagrodzenia wynikającego z osobistego zaszeregowania pracownika, określonego stawką godzinową lub miesięczną (art. 81 Kodeksu pracy) mieści się bowiem jedynie stawka wynagrodzenia zasadniczego, wynikająca z umowy o pracę, określona godzinowo lub miesięcznie (wyrok Sądu Najwyższego z 3 kwietnia 2007 r., sygn. II PZP 4/07, Biul. SN 2007/4/26)
Naliczanie pensji za czas zwolnienia ze świadczenia pracy będzie polegać na:
- ustaleniu średniej miesięcznej podstawy obliczeń,
- skalkulowaniu kwoty za 1 godzinę pracy przez podzielenie ww. podstawy przez współczynnik do ekwiwalentu (wynoszący w 2009 r. 21,08), a później przez 8,
- obliczeniu należnego wynagrodzenia przez pomnożenie stawki za 1 godzinę przez liczbę godzin zwolnienia z wykonywania pracy (§ 18 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop).
Z tego względu przyjmując założenia z pytania, obliczenie wynagrodzenia za okres 3-miesięcznego wypowiedzenia przedstawiają się następująco:
Kwota za 1 godzinę zwolnienia ze świadczenia pracy:
[1500 zł + 200 zł (stałe składniki: zasadnicze i dodatek stażowy)] : 21,08 (wskaźnik do ekwiwalentu) = 80,65 zł,
80,65 zł : 8 godz. = 10,08 zł.
Przy wyliczeniach należy pominąć premię uznaniową, gdyż nie ma ona charakteru roszczeniowego i nie jest wypłacana periodycznie, nie była bowiem wypłacana co miesiąc.
Wynagrodzenie za styczeń:
- za urlop:
[1500 zł + 200 zł (stałe składniki)] : 168 godz. (czas do przepracowania w styczniu 2009 r.) = 10,12 zł,
10,12 zł x 88 godz. urlopu = 890,56 zł,
- za czas zwolnienia ze świadczenia pracy:
10,08 zł x 80 godz. zwolnienia ze świadczenia pracy = 806,40 zł.
Razem za styczeń: 1696,96 zł.
Wynagrodzenie za luty:
10,08 zł x 160 godz. zwolnienia ze świadczenia pracy = 1612,80 zł.
Wynagrodzenie za marzec:
10,08 zł x 176 godz. zwolnienia ze świadczenia pracy = 1774,08 zł.
Łącznie za cały okres wypowiedzenia wynagrodzenie wynosi 5083,84 zł.
Podstawa prawna:
- art. 81 § 1 Kodeksu pracy,
- § 6, § 14-19 rozporządzenia z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (DzU nr 2, poz. 14 ze zm.),
- § 1 rozporządzenia z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289 ze zm.).
Orzecznictwo uzupełniające:
- Tak zwana premia uznaniowa, która nie ma charakteru roszczeniowego, nie stanowi składnika wynagrodzenia za pracę i wobec tego nie mieści się w pojęciu wynagrodzenia urlopowego. (Wyrok Sądu Najwyższego z 20 lipca 2000 r., I PKN 17/00, OSNP 2002/3/77)
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat