Prawo do zasiłku rodzinnego - niekonstytucyjne

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 30 czerwca 2009 r. orzekł, że § 17 ust. 2 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z 2 czerwca 2005 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (DzU nr 105, poz. 881 ze zm.) jest niezgodny z art. 92 ust. 1 Konstytucji RP w związku z art. 23 ust. 5 i art. 5 ust. 4 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (DzU z 2006 r. nr 139, poz. 992 ze zm.).

Trybunał stwierdził, że kwestionowany przepis MPS jest niezgodny z Konstytucją RP, ponieważ nie spełnia warunków określonych przez ustawodawcę co do zakresu spraw przekazanych do uregulowania w rozporządzeniu. Zmienia też na niekorzyść sytuację prawną osoby ubiegającej się o zasiłek rodzinny w stosunku do uregulowania przyjętego w art. 5 ust. 4 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych. Przepis ten stanowi, że w przypadku utraty dochodu prawo do zasiłku rodzinnego ustala się na podstawie dochodu rodziny lub dochodu osoby uczącej się pomniejszonego o utracony dochód. Ustawodawca uzależnił prawo do pomniejszonego dochodu rodziny od samego faktu utraty dochodu przez kogoś z jej członków, niezależnie od tego, kiedy ta utrata nastąpiła i w jakim terminie nastąpiło ewentualne uzyskanie innego dochodu. Tymczasem § 17 ust. 2 rozporządzenia ograniczył stosowanie instytucji z art. 5 ust. 4 ustawy, wprowadzając przesłankę negatywną w postaci uzyskania innego dochodu w tym samym roku kalendarzowym. Wyłącza to przewidziane art. 5 ust. 4 ustawy pomniejszenie dochodu rodziny w sytuacji, gdy utrata i uzyskanie innego dochodu nastąpiły w tym samym roku kalendarzowym. Kwestionowany przepis rozporządzenia zawiera więc unormowanie, które wbrew ustawie ogranicza możliwość korzystania przez osoby ubiegające się o zasiłek rodzinny z przysługującego im na podstawie art. 5 ust. 4 ustawy prawa do odliczenia od dochodu rodziny dochodu utraconego.