Odprawy i odszkodowania w prawie pracy

ODSZKODOWANIA

Odszkodowanie jest jednorazowym świadczeniem pieniężnym zmierzającym do naprawienia wyrządzonej szkody (rekompensaty uszczerbku w majątku poszkodowanego). Odszkodowanie spełnia dwojaką funkcję. Z jednej strony czyni zadość potrzebie naprawienia wyrządzonej szkody, przywracając w majątku pokrzywdzonego stan sprzed naruszenia. Z drugiej zaś strony w pewnym sensie stanowi dolegliwość dla sprawcy naruszenia, zbliżając w swoim charakterze odszkodowanie do kary.

Należy przy tym podkreślić, że w ogólności szkoda powinna być rozumiana jako uszczerbek we wszelkiego rodzaju dobrach osoby poszkodowanej, takich jak np. zdrowie, życie, majątek itp. Przy czym w literaturze przedmiotu oraz w orzecznictwie sądowym następuje wyraźne rozróżnienie uszczerbku majątkowego (tj. powstałego w majątku pokrzywdzonego) i niemajątkowego (tj. powstałego w dobrach niematerialnych, np. w sferze przeżyć psychicznych).

Uszczerbek majątkowy jest rekompensowany odszkodowaniem, albowiem w takim przypadku poszkodowany jest w stanie ocenić rozmiar szkody i określić konkretną, policzalną i dającą się wyrazić w pieniądzu stratę, np. utrata konkretnego świadczenia pieniężnego.

Natomiast w sytuacji uszczerbku niemajątkowego, zwanego też krzywdą lub krzywdą moralną, dokładna pieniężna wycena straty nie jest możliwa, albowiem jest to tego rodzaju uszczerbek, który nie odbija się bezpośrednio na majątku poszkodowanego i dlatego też nie jest możliwy do wyceny w pieniądzu. Krzywda jako szkoda niemajątkowa polega na ujemnych przeżyciach osoby poszkodowanej, związanych z cierpieniem psychicznym, fizycznym lub moralnym, a więc rozumując w tych kategoriach, zadośćuczynienie można przyrównać do swoistego „zastępczego naprawienia wyrządzonej szkody”.

Przesłankami odpowiedzialności są:

• powstanie szkody jako uszczerbku majątkowego,

• niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania przez jedną ze stron,

• związek przyczynowy między niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania a powstałą szkodą.