Czy pracownik niepełnosprawny może odmówić wyjazdu w podróż służbową

Pracownik niepełnosprawny może wyjątkowo odmówić wyjazdu służbowego tylko wówczas, gdy jego schorzenie znacznie utrudnia mu swobodne poruszanie się. W pozostałych przypadkach jest zobowiązany wykonać polecenie pracodawcy wyjazdu w delegację służbową.

UZASADNIENIE

Pracownik powinien wykonywać polecenia pracodawcy pod warunkiem, że:

• dotyczą one pracy,
• nie są sprzeczne z przepisami prawa,
• nie są sprzeczne z umową o pracę (art. 100 § 1 Kodeksu pracy).

Polecenie udania się w delegację, które spełnia te warunki, musi zostać wykonane przez pracownika, jeśli nie należy on do grupy osób szczególnie chronionych, od których jest wymagane uzyskanie zgody na wyjazd służbowy. Nie ma w tym przypadku znaczenia, że wyjazd dezorganizuje pracownikowi np. życie prywatne czy utrudnia wykonywanie innych (tj. poza danym stosunkiem pracy) zajęć.

Nie ma zakazu delegowania pracowników niepełnosprawnych w podróż służbową, mimo wprowadzenia znacznych odrębności dotyczących czasu pracy dla tej grupy osób. Zgoda pracownika na wyjazd w podróż służbową wymagana jest tylko od pracownicy w ciąży czy pracownika opiekującego się dzieckiem w wieku do 4 lat (art. 178 Kodeksu pracy).

WAŻNE!

Pracowników niepełnosprawnych nie dotyczy zakaz delegowania w podróż służbową.

Brak zakazu delegowania pracowników niepełnosprawnych poza stałe miejsce pracy powoduje, że pracodawca zachowuje swobodę w zakresie wydania pracownikowi niepełnosprawnemu polecenia udania się w podróż służbową.

Pracodawca nie może czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego (art. 8 Kodeksu pracy). Takie działanie lub zaniechanie pracodawcy nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie jest chronione przez prawo. Pojęcie „zasady współżycia społecznego” jest zwrotem niedookreślonym, który odsyła do pozaprawnych reguł oraz pozaprawnych ocen danej sytuacji. Należy w tej sytuacji brać pod uwagę normy moralne, obyczajowe, zwyczaje itp.

Niezgodne z zasadami współżycia społecznego byłoby wydanie polecenia wyjazdu w podróż służbową osobie, która ze względu na swoją niepełnosprawność jest znacznie ograniczona w możliwości samodzielnego przemieszczania się. Polecenie służbowe wydane w takich okolicznościach należy uznać za niezgodne z prawem. W takim przypadku pracownik może odmówić jego wykonania bez narażania się na konsekwencje służbowe.