REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

W jaki sposób pracodawca może kontrolować pracowników?

Donata Hermann
ekspert ds. prawa i rynku pracy
W jaki sposób pracodawca może kontrolować pracowników?/ Fot. Fotolia
W jaki sposób pracodawca może kontrolować pracowników?/ Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Pracodawca zatrudniający pracowników często korzysta z możliwości monitorowania ich pracy w celu sprawdzenia ich wydajności, jakości i rezultatów pracy. W jaki sposób pracodawca może monitorować pracowników? Za pomocą jakich urządzeń, środków może dokonywać monitoringu? Czy w każdym przypadku jest dozwolone stosowanie kontroli pracowników?

Monitorowanie to nic innego jak wykonywanie czynności kontrolnych, które można dokonywać na wiele sposobów, z użyciem różnorodnych narzędzi.

Autopromocja

Pracodawca ma do wyboru wiele środków umożliwiających mu kontrolowanie/nadzorowanie pracowników, m.in. takich jak:

- wykorzystywanie kamer w miejscu zatrudnienia,

- rejestrowanie rozmów i analiza bilingów,

- sprawdzanie aktywności na komputerze lub monitorowanie poczty elektronicznej,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- stosowanie urządzeń umożliwiających ustalenie lokalizacji, np. poprzez użycie systemu GPS,

- skanowanie linii papilarnych lub tęczówki oka.

Pracodawca może zdecydować o wykorzystaniu różnych form monitorowania pracowników. Pracodawca ma pełne prawo korzystać z dostępnych form monitorowania. Monitoring może być nieustający, permanentny ale również sporadyczny. Może mieć charakter prewencyjny ale również może być stosowany w celu uzyskania informacji o zachowaniu danego pracownika czy grupy pracowników.

Polecamy: Monitor prawa pracy i ubezpieczeń

W przepisach prawa pracy nie została uregulowania kwestia monitorowania pracowników. Ogólne przepisy Kodeksu pracy nakazują pracodawcy poszanowanie godności i innych dóbr osobistych pracownika. Ponadto Konstytucja RP nakłada na pracodawcę obowiązek poszanowania sfery życia prywatnego pracownika, ochrony jego danych osobowych, ochrony tajemnicy komunikowania się oraz gwarancji nienaruszalności mieszkania.

W związku z brakiem szczególnych regulacji w tym zakresie, pracodawca jest zobowiązany do sprecyzowania kwestii użytkowania monitoringu w zakładowym regulaminie pracy lub innym akcie wewnątrzzakładowym, z którym pracownik powinien obowiązkowo się zapoznać. Szczególną uwagę należy zwrócić na kwestie gromadzenia, przetwarzania i przechowywania danych osobowych podczas stosowania monitoringu.

Pracodawca powinien ustalić jakiego rodzaju monitoring stosuje w zakładzie pracy, określić jego granice oraz zasady użytkowania. Wszelkie działania pracodawcy służące monitorowaniu działalności pracowników nie mogą powodować nadużyć ani łamać prawa, w szczególności prawa do prywatności.

Monitoring może być stosowany wyłącznie w celu kontroli procesu pracy. Jeżeli monitoring odbywa się w taki sposób, że pracodawca nie gromadzi danych osobowych, to nie ma konieczności stosowania przepisów Ustawy o ochronie danych osobowych.


Monitoring wizyjny

Monitoring wizyjny przy użyciu kamer jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych metod kontroli. Obraz może być odtwarzany na monitorach w czasie rzeczywistym lub zapisywany i przechowywany.

Przy stosowaniu tego rodzaju monitoringu, pracodawca powinien bezwzględnie poinformować pracowników o stosowaniu tego rodzaju monitorowania obowiązującego na terenie zakładu pracy oraz o celu stosowania monitoringu wizyjnego. Ponadto pracodawca powinien użyć odpowiednich znaków ostrzegawczych przy wejściu na teren monitorowany.

Ukryte monitorowanie jest dozwolone tylko i wyłącznie wyjątkowo, gdy służy realizacji celu niemożliwego do osiągnięcia przy zastosowaniu innych metod.

Oczywiście zabronione jest umieszczanie monitoringu wizyjnego z toaletach, szatniach, w miejscach mogących naruszyć prywatność pracownika.

Monitoring za pomocą kamer nie może być wprowadzony tylko ze względu na subiektywne zapotrzebowanie pracodawcy w celu kontroli pracowników. Stosowanie monitoringu jest jednak uzasadnione ze względu na bezpieczeństwo pracowników.

Jeśli pracodawca rejestruje i archiwizuje nagrania monitoringu powinien liczyć się z dodatkowymi obowiązkami wynikającymi z przepisów o ochronie danych osobowych. Pracodawca powinien w odpowiedni sposób zabezpieczyć dane przed ich udostępnieniem osobom nieupoważnionym, zabraniem przez osobę nieupoważnioną, przetwarzaniem danych oraz zmianą, utratą, uszkodzeniem lub zniszczeniem. Ponadto administrator danych, którym w tym przypadku jest pracodawca powinien zgłosić zbiór danych do rejestracji Generalnemu Inspektorowi.

Lokalizacja przez GPS, kartę SIM

Geolokalizacja pracowników oznacza możliwość określenia położenia geograficznego danej osoby przy użyciu odbiornika GPS lub za pomocą monitorowania karty SIM w telefonie komórkowym lub innych sprzęcie elektronicznym.

Najczęściej tę metodą monitorowania stosują pracodawcy zatrudniający pracowników mobilnych, np. przedstawicieli handlowych, kierowców.

Pracodawca może stosować monitorowanie pracowników przy pomocy geolokalizacji ale musi bezwzględnie poinformować pracowników o stosowaniu takiej metody monitorowania.

Zgoda pracownika na zainstalowanie systemu GPS nie jest potrzebna w przypadku gdy wynika to z konieczności kontroli obowiązków pracowniczych w godzinach pracy, a przetwarzanie danych nie narusza praw i wolności pracownika. Oczywiście poza godzinami pracy pracownika, stosowanie tej metody monitoringu jest niedozwolone.

Monitorowanie rozmów telefonicznych

Pracodawca często oddaje do dyspozycji pracowników służbowy telefon komórkowy. W takim przypadku pracodawca powinien zastrzec, że użytkowanie telefonu służy wyłącznie do celów służbowych, a pracownik nie może wykorzystywać telefonu służbowego do celów prywatnych.

Pracodawca jest właścicielem służbowego telefonu pracownika dlatego może monitorować użytkowanie telefonu poprzez analizę bilingów telefonicznych.

Pracodawca powinien precyzyjnie określić reguły użytkowania telefonu komórkowego w przepisach wewnątrzzakładowych.

Monitorowanie rozmów prywatnych pracownika jest niedopuszczalne! Podobnie jak podsłuchiwanie rozmów prywatnych nawet jeśli miałyby odbywać się w czasie pracy.


Monitorowanie komputera i poczty elektronicznej

Pracodawca jako właściciel urządzeń użytkowanych przez pracownika, ma prawo ich kontrolowania, np. poprzez stosowanie urządzeń szpiegowskich.

Uzasadnieniem stosowania monitoringu poczty elektronicznej czy przeglądarki internetowej jest potrzeba zapobiegania przekazywaniu ważnych informacji na zewnątrz zakładu pracy osobom nieuprawnionym lub zapobiegania zainfekowaniu komputera w związku z niewłaściwym użytkowaniem Internetu lub przechowania na komputerze treści niezgodnych z prawem.

Pracodawca powinien wyraźnie poinformować pracowników o stosowaniu monitoringu komputerów, czy poczty elektronicznej oraz ustalić zasady ich użytkowania w celach służbowych.

Jeżeli pracodawca wyraźnie nie zakazał użytkowania poczty służbowej do wysyłania prywatnych wiadomości, to musi liczyć się z tym, że w skrzynce mogą znajdować się wiadomości prywatne. Zezwolenie na rozsądne korzystanie z Internetu przez pracowników, powinno być wyraźnie zakomunikowane i precyzyjnie określone. Pracodawca może zezwolić na korzystanie z Internetu w celach prywatnych podczas 20-minutowej przerwy lub w wymiarze nieprzekraczającym 30 minut w ciągu dnia roboczego.

Monitoring biometryczny

„Rozszerzenie zakresu zbieranych przez pracodawcę danych o pracownikach o dane biometryczne w postaci charakterystycznych punktów linii papilarnych przetworzonych na kod cyfrowy w celu rejestracji czasu pracy stanowi naruszenie zasady adekwatności. Przetwarzanie danych biometrycznych nie jest niezbędne dla osiągnięcia celu, jakim jest rejestracja czasu pracy. Czas pracy pracownika może być przez pracodawcę kontrolowany za pomocą innych środków, mniej ingerujących w prywatność osoby zatrudnionej zwłaszcza, jeśli dany program informatyczny obsługuje czytnik kart z kodem kreskowym jako alternatywną formę rejestracji czasu pracy” – czytamy w piśmie Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych.

Dane biometryczne to wizerunek osoby, zapis linii papilarnych palców, obraz tęczówki czy zapis głosu. Wykorzystanie przez pracodawcy tego rodzaju danych do kontroli musi być szczególnie uzasadnione, np. w przypadku grona pracowników mających dostęp do bardzo ważnych informacji lub np. do skarbca bankowego.

Sankcje dla pracodawcy

Przekroczenie granic monitorowania pracowników wiąże się z odpowiedzialnością cywilnoprawną. Wówczas pracownik, którego prywatność lub tajemnica korespondencji została naruszona może domagać się naprawienia lub usunięcia skutków naruszenia, zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty określony kwoty.

Na pracodawcy może też ciążyć odpowiedzialność karna – grzywna lub kara pozbawienia wolności. Podsłuchiwanie pracowników może być uznane za przestępstwo.

Polecamy serwis: Urlop wychowawczy

Jeśli pracodawca nieprawidłowo pozyskuje lub przetwarza dane osobowe pracownika to grozi mu odpowiedzialność administracyjna lub karna. Pracodawca przetwarzający dane wrażliwe naraża się na karę grzywny, karę ograniczenia lub pozbawienia wolności.

Aby uniknąć odpowiedzialności pracodawca powinien szczegółowo określić w przepisach wewnątrzzakładowych rodzaje stosowanego monitoringu, zasady przeprowadzania monitoringu, wskazać osoby odpowiedzialne za dokonywanie kontroli, konsultować swoje działania ze związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników a także zapoznać pracownika z zasadami obowiązującymi w tym zakresie w zakładzie pracy.

Podstawa prawna:

- Konstytucja rzeczypospolitej polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.(dz.u.1997.78.483),

- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U.2016.922 ),

- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (dz.u.2014.1502),

- Pismo z dnia 15 grudnia 2009 r. Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych (DIS/DEC- 1261/46988/09).

Dołącz do nas na Facebooku!

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Przygotuj się na ograniczenia w handlu w Wielką Sobotę. Sklepy będą pracować krócej!

    Wielkanoc tuż, tuż, więc nic dziwnego, że sklepy są oblężone. W Wielki Piątek wiele z nich przedłużyło godziny handlu. Warto zrobić wcześniej zakupy, bowiem w sobotę handel będzie ograniczony. W jakich godzinach sklepy będą handlować w Wielką Sobotę?

    ZUS: 1431 zł odszkodowania za każdy procent uszczerbku na zdrowiu. Od 1 kwietnia 2024 r. nowe kwoty odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej

    Od 1 kwietnia 2024 r. obowiązują nowe, wyższe kwoty odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Lekarz orzecznik może przyznać 1431 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

    Czy 14 kwietnia 2024 to niedziela handlowa?

    Czy 14 kwietnia 2024 to niedziela handlowa? Czy przed weekendem majowym jest niedziela handlowa? Jak wypadają niedziele handlowe w kwietniu?

    Czy 7 kwietnia 2024 to niedziela handlowa?

    Czy 7 kwietnia 2024 to niedziela handlowa? Czy w kwietniu 2024 jest niedziela handlowa? Jakie kary za pracę w dni niehandlowe?

    REKLAMA

    ZUS odpowiada: Czy po 1 kwietnia składać wniosek o ponowne przeliczenie emerytury [nowe tablice GUS]?

    Od 1 kwietnia, przy obliczaniu przyszłych emerytur, ZUS skorzysta z nowej tablicy dalszego trwania życia GUS, co sprawi, że emerytura osoby w wieku 60 lat będzie niższa o 3,7 proc., a osoby w wieku 65 lat – o 4,1 proc. niż obliczona na podstawie poprzedniej tablicy – poinformował rzecznik ZUS Paweł Żebrowski.

    Dodatki funkcyjne w sądach

    Dodatki funkcyjne w sądach - trwają prace nad przepisami. Mają się zmienić zasady wynagradzania sędziów pełniących funkcje rzeczników dyscyplinarnych. Proponowane zmiany mają charakter przekrojowy, dotyczą modyfikacji wysokości dodatków funkcyjnych przysługujących Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Sędziów Sądów Powszechnych, Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego działającemu przy sądach apelacyjnych, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego działającemu przy sądach okręgowych oraz Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Ministra Sprawiedliwości, i służą dostosowaniu wysokości dodatków do rzeczywistego obciążenia zadaniami związanymi z pełnieniem tych funkcji. 

    Jak zarządzać zespołem? Liderem nie trzeba się urodzić. Liczy się cel i chęć współpracy z innymi

    Osoby zarządzające zespołem mają kluczowe znaczenie dla firmy. Prawie co czwarty pracownik chciałby, by jego przełożony częściej go doceniał. Blisko połowa jest gotowa odejść z pracy z powodu szefa.

    Odmienne poglądy polityczne pracownika a dyskryminacja

    Zbliżają się wybory samorządowe. W wielu miejscach, w tym w pracy, trwają rozmowy, spory i wymiana myśli politycznych co do programów i kandydatów. Trzeba jednak wiedzieć, że pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, m.in. bez względu na przekonania polityczne. Nie można więc ponosić negatywnych konsekwencji w miejscu pracy, szczególnie jeżeli ma się odmienne poglądy od pracodawcy. Nawet jeżeli jest się zatrudnionym w jednotach samorządu terytorialnego, gdzie niestety często ma miejsce rotacja pracowników ze względu na tzw. układy polityczne - powinna obowiązywać zasada wolności słowa i własnych poglądów politycznych.

    REKLAMA

    Urlop bezpłatny - zastanów się czy chcesz iść, możesz być wytypowany do zwolnienia

    Urlop bezpłatny - zastanów się czy chcesz iść, możesz być wytypowany do zwolnienia. Dal pracodawcy liczy się dyspozycyjność pracownika. Wytypowanie do zwolnienia pracownika, przebywającego na długotrwałym urlopie bezpłatnym i korzystającego w tym czasie z innego źródła utrzymania, stanowi obiektywne i racjonalne kryterium doboru do wypowiedzenia umowy o pracę, co nie świadczy o charakterze dyskryminacyjnym zwolnienia. Zgodne z zasadami współżycia społecznego jest przyjęcie przez pracodawcę jako kryterium doboru pracowników do zwolnienia ich dyspozycyjności, rozumianej jako możliwość liczenia na obecność pracownika w pracy, w czasie na nią przeznaczonym, gdy przeciwieństwem tak rozumianej dyspozycyjności są częste absencje pracownika, spowodowane złym stanem zdrowia, jak również inne przypadki usprawiedliwionej nieobecności.

    Elektroradiolog - kim jest i co robi?

    Elektroradiolog to nowy zawód medyczny. Wielu idąc na tzw. prześwietlenie, tj. n. badanie w pracowniach rentgenowskich RTG - nie zdaje sobie sprawy, że jest to wymagający zawód, który wiąże się z pracą w szkodliwych i trudnych warunkach dla zdrowia tego pracownika - ze względu na promieniowanie. Praca przy wykonywaniu badań z zakresu diagnostyki obrazowej (rentgenografia, rentgenoskopia, radiologia stomatologiczna, mammografia, densytometria rentgenowska, tomografia komputerowa) jest wymagająca.

    REKLAMA