REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nadużywanie umów o pracę na czas określony wobec pracowników w starszym wieku

Agnieszka Zwolińska

REKLAMA

Trybunał Sprawiedliwości UE uznał, że umowy o pracę zawarte na czas określony powinny mieć charakter wyjątkowy i regułą jest zawieranie umów na czas nieokreślony. Prawo krajowe nie może pozbawiać pracowników (również starszych) ochrony przed nadużywaniem umów na czas określony.

Z dotychczasowego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE wynika, że zakaz dyskryminacji ze względu na wiek jest zasadą ogólną prawa unijnego (wyrok w sprawie Mangold, C-144/04).

Autopromocja

Zatrudnianie na czas określony ze względu na wiek pracownika

W przywołanej sprawie Mangold – podobnie jak w sprawie Lufthansa (C-109/09) – Trybunał badał zgodność z prawem unijnym § 14 ust. 3 niemieckiej ustawy o pracy w niepełnym wymiarze czasu i umowach o pracę na czas określony (dalej powoływanej jako ustawa), która wdraża do prawa niemieckiego dyrektywę 99/70. Przepis ten wprowadzał wyjątek od zasady, że dozwolone jest zawarcie umowy na czas określony, jeżeli istnieje ku temu obiektywny powód i stanowił, że zawarcie umowy na czas określony z pracownikiem, który ukończył 58. rok życia, nie wymaga obiektywnego powodu. Ograniczenie czasu trwania umowy nie było jednak możliwe w sytuacji, gdy istniał ścisły obiektywny związek z inną umową o pracę na czas nieokreślony zawartą z tym samym pracodawcą. Przepis ten z dniem 1 stycznia 2003 r. zmodyfikowano w ten sposób, że w okresie do 31 grudnia 2006 r. zamiast granicy wiekowej 58 lat wprowadzono limit wieku 52 lata.

Trybunał w sprawie Mangold orzekł, że regulacja niemiecka jest sprzeczna z zasadą niedyskryminacji ze względu na wiek i nie jest uzasadniona w świetle oczekującego wówczas na implementację art. 6 ust. 1 dyrektywy 2000/78. Ocenił, że zastosowanie wyłącznie kryterium wieku niezależenie od innych okoliczności związanych ze strukturą rynku pracy czy sytuacją osobistą konkretnego pracownika nie służy integracji zawodowej osób starszych. Tym samym nie podzielił argumentacji, że brak ograniczeń co do zawierania umów na czas określony z osobami, które ukończyły 52. rok życia, a w konsekwencji nierówne ich traktowanie ze względu na wiek, był uzasadniony trudnością w znalezieniu przez te osoby pracy.

Stan faktyczny w sprawie Lufthansa był zbliżony do sprawy Mangold. Otóż, pani Kumpan była zatrudniona jako stewardesa na podstawie umowy na czas nieokreślony. Od 15 marca 1991 r. była objęta układem zbiorowym dotyczącym personelu pokładowego Lufthansy. Zgodnie z § 19 tego układu stosunek pracy ustawał wraz z ukończeniem przez pracownika 55 lat. Po ukończeniu 55 lat można było zawrzeć kolejną umowę o pracę, z tym że stosunek pracy ustawał z końcem miesiąca, w którym pracownik kończył kolejny rok życia. W każdym jednak przypadku stosunek pracy ustawał z ukończeniem przez pracownika 60 lat. Począwszy od ukończenia przez panią Kumpan 55 lat, zawierano z nią co roku kolejną umowę o pracę na czas określony, ostatnią w roku, w którym miała ukończyć 59 lat. Kiedy ostatnia umowa wygasła zwróciła się ona – bezskutecznie – o ponowne zawarcie umowy o pracę. Twierdziła, że postanowienie układu zbiorowego wprowadzające kryterium wieku 60 lat nie było obiektywnie uzasadnione w rozumieniu § 14 ust. 1 niemieckiej ustawy, a ponadto, że § 14 ust. 3 tej ustawy w brzmieniu z 23 stycznia 2004 r. był niezgodny z prawem unijnym i nie powinien być stosowany.

Sąd krajowy skierował do Trybunału pytanie o zbadanie zgodności regulacji przewidującej możliwość zawierania z pracownikiem nieograniczonej liczby umów na czas określony, bez konieczności wskazania obiektywnego powodu zawarcia takich umów i bez ograniczenia długości ich trwania, tylko ze względu na wiek pracownika, o ile nie istniał ścisły obiektywny związek z umową na czas nieokreślony zawartą wcześniej z tym samym pracodawcą, z przepisami dyrektywy 2000/78 oraz z klauzulą 5 ust. 1 porozumienia ramowego stanowiącego załącznik do dyrektywy 99/70.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ochrona przed nadużywaniem umów na czas określony

Trybunał ocenił, że regulacja ta jest niezgodna z klauzulą 5 pkt 1 porozumienia ramowego mówiącą o obowiązku państw członkowskich przyjęcia rozwiązań, które zapobiegałyby nadużywaniu umów na czas określony. Zdaniem Trybunału regulacja niemiecka pozbawiała pracowników ochrony przed nadużywaniem umów na czas określony, które powinny mieć charakter wyjątkowy w stosunku do umów na czas nieokreślony.

Jednocześnie Trybunał wskazał, że klauzula 5 pkt 1 porozumienia ramowego nie jest bezwarunkowa i wystarczająco precyzyjna, aby mogła stanowić podstawę żądań pani Kumpan wobec Lufthansy przed sądem krajowym. Wobec braku bezpośredniej skuteczności klauzuli w prawie krajowym Trybunał wskazał na obowiązek wykładni prawa krajowego – w tym § 14 ust. 3 niemieckiej ustawy – w zgodzie z celem dyrektywy 99/70. W konsekwencji zasugerował, aby użyte w § 14 ust. 3 niemieckiej ustawy pojęcie „ścisły obiektywny związek z wcześniejszą umową o pracę na czas nieokreślony, zawartą z tym samym pracodawcą” interpretować w ten sposób, że obejmuje ono również sytuację, w której umowę na czas określony i wcześniejszą umowę na czas nieokreślony oddziela wieloletnia przerwa, jeżeli w czasie tej przerwy zatrudnienie u tego samego pracodawcy jest kontynuowane, w odniesieniu do tej samej działalności, na podstawie kolejno bezpośrednio po sobie zawieranych umów na czas określony.

Porównując rozstrzygnięcia w sprawach Mangold oraz Kumpan, warto zauważyć, że o ile w pierwszej sprawie Trybunał oceniał § 14 ust. 3 niemieckiej ustawy ze względu na jego zgodność z zasadą niedyskryminacji ze względu na wiek (podniesioną do rangi ogólnej zasady prawa unijnego), o tyle w drugiej oprał swoje rozstrzygnięcie wyłącznie na dyrektywie 99/70. W sprawie Kumpan Trybunał nie ocenił zgodności tego przepisu z dyrektywą 2000/78 i zasadą niedyskryminacji ze względu na wiek, poprzestając na stwierdzeniu, że nie jest to konieczne wobec stwierdzenia jego niezgodności z klauzulą 5 pkt 1 porozumienia ramowego. Trybunał w wyroku w sprawie Kumpan zatem dystansuje się od koncepcji ogólnej zasady prawa unijnego przyjętej w sprawie Mangold.

Podstawa prawna:

  • dyrektywa Rady 99/70/WE z 28 czerwca 1999 r. dotycząca Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, zawartego przez Europejską Unię Konfederacji Przemysłowych i Pracodawców (UNICE), Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych (CEEP) oraz Europejską Konfederację Związków Zawodowych (ETUC) (DzUrz WE L 175 z 10.07.1999 r., s. 43, DzUrz UE Polskie wydanie specjalne 2004, rozdz. 5, t. 3, s. 368),
  • dyrektywa Rady 2000/78/WE z 27 listopada 2000 r. ustanawiająca ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy (DzUrz WE L 303 z 2.12.2000 r., s. 16, DzUrz UE Polskie wydanie specjalne 2004, rozdz. 5, t. 4, s. 79).

Orzecznictwo:

  • wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 22 listopada 2005 r. w sprawie Werner Mangold przeciwko Rüdiger Helm (C-144/04),
  • wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 10 marca 2011 r. w sprawie Deutsche Lufthansa AG przeciwko Gertraud Kumpan (C-109/09).
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Czy 14 kwietnia 2024 to niedziela handlowa?

    Czy 14 kwietnia 2024 to niedziela handlowa? Czy przed weekendem majowym jest niedziela handlowa? Jak wypadają niedziele handlowe w kwietniu?

    Czy 7 kwietnia 2024 to niedziela handlowa?

    Czy 7 kwietnia 2024 to niedziela handlowa? Czy w kwietniu 2024 jest niedziela handlowa? Jakie kary za pracę w dni niehandlowe?

    ZUS odpowiada: Czy po 1 kwietnia składać wniosek o ponowne przeliczenie emerytury [nowe tablice GUS]?

    Od 1 kwietnia, przy obliczaniu przyszłych emerytur, ZUS skorzysta z nowej tablicy dalszego trwania życia GUS, co sprawi, że emerytura osoby w wieku 60 lat będzie niższa o 3,7 proc., a osoby w wieku 65 lat – o 4,1 proc. niż obliczona na podstawie poprzedniej tablicy – poinformował rzecznik ZUS Paweł Żebrowski.

    Dodatki funkcyjne w sądach

    Dodatki funkcyjne w sądach - trwają prace nad przepisami. Mają się zmienić zasady wynagradzania sędziów pełniących funkcje rzeczników dyscyplinarnych. Proponowane zmiany mają charakter przekrojowy, dotyczą modyfikacji wysokości dodatków funkcyjnych przysługujących Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Sędziów Sądów Powszechnych, Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego działającemu przy sądach apelacyjnych, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego działającemu przy sądach okręgowych oraz Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Ministra Sprawiedliwości, i służą dostosowaniu wysokości dodatków do rzeczywistego obciążenia zadaniami związanymi z pełnieniem tych funkcji. 

    REKLAMA

    Jak zarządzać zespołem? Liderem nie trzeba się urodzić. Liczy się cel i chęć współpracy z innymi

    Osoby zarządzające zespołem mają kluczowe znaczenie dla firmy. Prawie co czwarty pracownik chciałby, by jego przełożony częściej go doceniał. Blisko połowa jest gotowa odejść z pracy z powodu szefa.

    Odmienne poglądy polityczne pracownika a dyskryminacja

    Zbliżają się wybory samorządowe. W wielu miejscach, w tym w pracy, trwają rozmowy, spory i wymiana myśli politycznych co do programów i kandydatów. Trzeba jednak wiedzieć, że pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, m.in. bez względu na przekonania polityczne. Nie można więc ponosić negatywnych konsekwencji w miejscu pracy, szczególnie jeżeli ma się odmienne poglądy od pracodawcy. Nawet jeżeli jest się zatrudnionym w jednotach samorządu terytorialnego, gdzie niestety często ma miejsce rotacja pracowników ze względu na tzw. układy polityczne - powinna obowiązywać zasada wolności słowa i własnych poglądów politycznych.

    Urlop bezpłatny - zastanów się czy chcesz iść, możesz być wytypowany do zwolnienia

    Urlop bezpłatny - zastanów się czy chcesz iść, możesz być wytypowany do zwolnienia. Dal pracodawcy liczy się dyspozycyjność pracownika. Wytypowanie do zwolnienia pracownika, przebywającego na długotrwałym urlopie bezpłatnym i korzystającego w tym czasie z innego źródła utrzymania, stanowi obiektywne i racjonalne kryterium doboru do wypowiedzenia umowy o pracę, co nie świadczy o charakterze dyskryminacyjnym zwolnienia. Zgodne z zasadami współżycia społecznego jest przyjęcie przez pracodawcę jako kryterium doboru pracowników do zwolnienia ich dyspozycyjności, rozumianej jako możliwość liczenia na obecność pracownika w pracy, w czasie na nią przeznaczonym, gdy przeciwieństwem tak rozumianej dyspozycyjności są częste absencje pracownika, spowodowane złym stanem zdrowia, jak również inne przypadki usprawiedliwionej nieobecności.

    Elektroradiolog - kim jest i co robi?

    Elektroradiolog to nowy zawód medyczny. Wielu idąc na tzw. prześwietlenie, tj. n. badanie w pracowniach rentgenowskich RTG - nie zdaje sobie sprawy, że jest to wymagający zawód, który wiąże się z pracą w szkodliwych i trudnych warunkach dla zdrowia tego pracownika - ze względu na promieniowanie. Praca przy wykonywaniu badań z zakresu diagnostyki obrazowej (rentgenografia, rentgenoskopia, radiologia stomatologiczna, mammografia, densytometria rentgenowska, tomografia komputerowa) jest wymagająca.

    REKLAMA

    Kim jest technik sterylizacji medycznej?

    Jakie trzeba mieć wykształcenie, żeby zostać technikiem sterylizacji medycznej? Jakie czynności wykonuje technik sterylizacji medycznej? To główne pytania, które się pojawiają. Niektórzy pytają też: dlaczego ten zawód został wpisany na listę zawodów medycznych - odpowiedź jest prosta jest to zawód wymagający specjalistycznych kwalifikacji. Technicy muszą mieć szczególne prawa ale i obowiązki. Muszą też ponosić odpowiedzialność z powodu swoich błędów medycznych. W gruncie rzeczy, gdyby nie technicy i nienależyta dezynfekcja i sterylizacja wyrobów medycznych - wielu pacjentów byłoby narażonych na choroby zakaźne - zagrażające życiu i zdrowiu. 

    Praca w Święta Wielkanocne

    Kiedy wypadają Święta Wielkanocne 2024? Praca w Poniedziałek Wielkanocny i Niedzielę Wielkanocną - czy przysługuje za to dodatek? Czy za pracę w Wielkanoc (w niedzielę oraz święto) przysługuje rekompensata?

    REKLAMA