REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Na jakich zasadach można podnosić kwalifikacje pracowników, jeżeli przestały obowiązywać przepisy dotyczące szkoleń

Renata Majewska
Niezależny ekspert z zakresu prawa pracy, prawnik, doświadczony szkoleniowiec w dziedzinie prawa pracy, w tym w praktycznym rozliczaniu wynagrodzeń. Autorka licznych artykułów poświęconych praktycznym aspektom stosowania prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Autorka licznych artykułów publikowanych w: Monitorze Prawa Pracy i Ubezpieczeń, Dzienniku Gazeta Prawna.

REKLAMA

Od 11 kwietnia 2010 r. nie weszła w życie nowelizacja Kodeksu pracy dotycząca podnoszenia kwalifikacji pracowników. Natomiast tylko do 10 kwietnia 2010 r. obowiązywały dotychczasowe przepisy regulujące kwestię szkoleń pracowników, czyli art. 103 Kodeksu pracy oraz wydane na jego podstawie rozporządzenie z 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz.U. Nr 103, poz. 472 ze zm.). Nie ma zatem obecnie przepisów, które regulowałyby odbywanie szkoleń pracowników.

W wyroku z 31 marca 2009 r. (K 28/08; Dz.U. Nr 58, poz. 485) Trybunał Konstytucyjny zakwestionował jako sprzeczne z ustawą zasadniczą przepisy dotyczące podnoszenia kwalifikacji przez pracowników. Uchybienie polegało na tym, że art. 103 Kodeksu pracy „nie zawiera ani szczegółowo wskazanego zakresu spraw przekazanych do uregulowania w rozporządzeniu, ani wytycznych co do treści aktu wykonawczego”. Aby dać szansę ustawodawcy na naprawienie błędu, TK odroczył utratę mocy obowiązującej przepisów o podnoszeniu kwalifikacji o rok, czyli do 10 kwietnia 2010 r. Jednak Parlament nie zdążył do tego czasu uchwalić nowych przepisów, dlatego przepisy zgodne z Konstytucją RP o szkoleniach pracowników nie wejdą w życie 11 kwietnia br. (obecnie w Sejmie trwają prace nad projektem nowelizacji przepisów dotyczących podnoszenia kwalifikacji pracowników). Opóźnienie wyniesie prawdopodobnie 2 miesiące, ale przez ten czas nie będzie praktycznie żadnych przepisów prawa pracy określających wzajemne relacje między dokształcającymi się osobami a pracodawcami finansującymi im naukę.

Autopromocja

Szkolenia pracowników, którzy podjęli naukę przed uchyleniem przepisów

Brak przepisów w zakresie szkoleń pracowników nie oznacza jednak, że przez czas, kiedy nie będą obowiązywały żadne regulacje, firmy nie mogą na swój koszt posyłać pracowników na szkolenia i zawierać z nimi umów obejmujących te kwestie. Nadal wolno im to robić w tym okresie, z tym że na kilka sposobów.

Pracodawcy i zatrudnieni u nich pracownicy, których łączy umowa o podnoszeniu kwalifikacji zawarta na podstawie dotychczasowego uchylonego rozporządzenia, powinni kontynuować współpracę na zasadach określonych w tej umowie. Stosują zatem dotychczasowe regulacje, m.in. maksymalnie 3 lata odpracowania dofinansowania u pracodawcy, ograniczone możliwości domagania się od pracownika zwrotu pieniędzy wyłożonych na naukę. Żadna nowelizacja nie powinna anulować bowiem umów tylko dlatego, że przepisy stanowiące podstawę ich nawiązania okazały się niekonstytucyjne.

Istnieje również kategoria przedsiębiorców, którzy przed 11 kwietnia 2010 r. finansowali naukę pracownika ze skierowaniem lub bez skierowania, ale nie w ramach pisemnej umowy. Rozporządzenie z 12 października 1993 r. wymagało bowiem zawarcia umowy jedynie od pracodawcy, który skierował pracownika na naukę w formie:


  • szkolnej,
  • pozaszkolnej — jeśli firma zamierza zobowiązać uczestnika szkolenia do odpracowania u niej pewnego okresu, a w razie niedotrzymania zobowiązania — do oddania części kosztów poniesionych na jego naukę.

Ta grupa pracodawców musi po 10 kwietnia 2010 r. przestrzegać ustnych ustaleń zawartych z pracownikiem, którego wspomaga w doskonaleniu zawodowym.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jest również możliwe, że zakład uregulował zasady dofinansowania nauki pracowników w regulaminach pracy, wynagradzania czy funduszu szkoleniowego. Dokumenty te stanowią tzw. wewnątrzfirmowe źródła prawa pracy i wiążą obydwie strony (art. 9 § 1 Kodeksu pracy).

Dokształcanie pracowników w czasie nieobowiązywania przepisów o szkoleniach

Firma, która zamierza dofinansować kształcenie zatrudnionego pracownika na podstawie umowy po 10 kwietnia 2010 r., zawiera ją zgodnie z Kodeksem cywilnym, czyli na zasadzie swobody umów. Strony mogą bowiem ułożyć stosunek prawny według swego uznania, tak aby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego (art. 3531 Kodeksu cywilnego). Dlatego pracodawca i pracownik nie muszą tym razem odwoływać się do rozporządzenia z 12 października 1993 r.

Ryzykowne jest również konstruowanie cywilnej umowy o podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracownika na koszt firmy w sposób ewidentnie niekorzystny dla pracownika. Istnieje bowiem niebezpieczeństwo, że sądy zakwalifikują taką umowę jako naruszającą zasady współżycia społecznego (art. 5 Kodeksu cywilnego) i unieważnią ją w tej części. Będzie to dotyczyło zapewne postanowień umowy np. nakazujących zatrudnionemu odpracowanie kosztów poniesionych przez zakład na jego naukę przez 10 lat po jej zakończeniu (dotychczas było maksymalnie 3 lata) albo zwrot pieniędzy w każdej sytuacji rozwiązania stosunku pracy (rozporządzenie ściśle limitowało możność domagania się zwrotu).

WAŻNE!

Firmy nadal mają prawo po 10 kwietnia 2010 r. posyłać pracowników na naukę na swój koszt i zawierać z nimi umowy ustalające ich prawa i obowiązki w tym zakresie.


Jest jednak wątpliwe, czy w czasie nieobowiązywania przepisów o dokształcaniu firmy będą chciały szkolić pracowników. Będzie tak dlatego, że świadczenia wydane przez pracodawcę na kształcenie zatrudnionego przestały od 11 kwietnia br. być zwolnione z podatku dochodowego oraz ze składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Podatku i składek nie odprowadza się bowiem od wartości świadczeń przyznanych przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych, ale wyłącznie na podstawie odrębnych przepisów (§ 2 ust. 1 pkt 29 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. oraz art. 21 ust.1 pkt 90 updof). Wyjątek stanowią wynagrodzenia za urlop szkoleniowy oraz za zwolnienia z części dnia pracy przysługujące pracownikom dokształcającym się w formach pozaszkolnych, z tytułu których podatki i składki należy płacić. Skoro od 11 kwietnia 2010 r. nie ma rozporządzenia z 12 października 1993 r., brakuje odrębnych przepisów, według których pracodawcy udzielają zatrudnionym pomocy w dokształcaniu. Dlatego dofinansowania podlegają od tej daty opodatkowaniu i oskładkowaniu. Zmienić to może decyzja ustawodawcy, np. zaniechanie poboru podatku od tych świadczeń, zmiana rozporządzenia składkowego czy wprowadzenie w życie nowelizacji Kodeksu pracy z mocą wsteczną od 11 kwietnia 2010 r. O wprowadzeniu nowych przepisów w zakresie szkoleń pracowników poinformujemy w najbliższych numerach MPPiU po ich uchwaleniu przez Parlament.

Podstawa prawna:

  • art. 9 § 1, uchylony art. 103 Kodeksu pracy,
  • uchylone rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz.U. Nr 103, poz. 472 ze zm.),
  • art. 5, art. 3531 Kodeksu cywilnego,
  • § 2 ust. 1 pkt 29 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr 161, poz. 1106 ze zm.),
  • art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.).
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Majówka 2024 – kiedy dni wolne?

    Majówka 2024 – kiedy wypada? Jakie dni wolne wypadają w majówkę? W maju 2024 roku mamy aż 4 święta wolne od pracy. Sprawdź, kiedy wypada długi weekend majowy, a może nawet i dwa długie weekendy!

    Przygotuj się na ograniczenia w handlu w Wielką Sobotę. Sklepy będą pracować krócej!

    Wielkanoc tuż, tuż, więc nic dziwnego, że sklepy są oblężone. W Wielki Piątek wiele z nich przedłużyło godziny handlu. Warto zrobić wcześniej zakupy, bowiem w sobotę handel będzie ograniczony. W jakich godzinach sklepy będą handlować w Wielką Sobotę?

    ZUS: 1431 zł odszkodowania za każdy procent uszczerbku na zdrowiu. Od 1 kwietnia 2024 r. nowe kwoty odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej

    Od 1 kwietnia 2024 r. obowiązują nowe, wyższe kwoty odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Lekarz orzecznik może przyznać 1431 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

    Czy 14 kwietnia 2024 to niedziela handlowa?

    Czy 14 kwietnia 2024 to niedziela handlowa? Czy przed weekendem majowym jest niedziela handlowa? Jak wypadają niedziele handlowe w kwietniu?

    REKLAMA

    Czy 7 kwietnia 2024 to niedziela handlowa?

    Czy 7 kwietnia 2024 to niedziela handlowa? Czy w kwietniu 2024 jest niedziela handlowa? Jakie kary za pracę w dni niehandlowe?

    ZUS odpowiada: Czy po 1 kwietnia składać wniosek o ponowne przeliczenie emerytury [nowe tablice GUS]?

    Od 1 kwietnia, przy obliczaniu przyszłych emerytur, ZUS skorzysta z nowej tablicy dalszego trwania życia GUS, co sprawi, że emerytura osoby w wieku 60 lat będzie niższa o 3,7 proc., a osoby w wieku 65 lat – o 4,1 proc. niż obliczona na podstawie poprzedniej tablicy – poinformował rzecznik ZUS Paweł Żebrowski.

    Dodatki funkcyjne w sądach

    Dodatki funkcyjne w sądach - trwają prace nad przepisami. Mają się zmienić zasady wynagradzania sędziów pełniących funkcje rzeczników dyscyplinarnych. Proponowane zmiany mają charakter przekrojowy, dotyczą modyfikacji wysokości dodatków funkcyjnych przysługujących Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Sędziów Sądów Powszechnych, Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego działającemu przy sądach apelacyjnych, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego działającemu przy sądach okręgowych oraz Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Ministra Sprawiedliwości, i służą dostosowaniu wysokości dodatków do rzeczywistego obciążenia zadaniami związanymi z pełnieniem tych funkcji. 

    Jak zarządzać zespołem? Liderem nie trzeba się urodzić. Liczy się cel i chęć współpracy z innymi

    Osoby zarządzające zespołem mają kluczowe znaczenie dla firmy. Prawie co czwarty pracownik chciałby, by jego przełożony częściej go doceniał. Blisko połowa jest gotowa odejść z pracy z powodu szefa.

    REKLAMA

    Odmienne poglądy polityczne pracownika a dyskryminacja

    Zbliżają się wybory samorządowe. W wielu miejscach, w tym w pracy, trwają rozmowy, spory i wymiana myśli politycznych co do programów i kandydatów. Trzeba jednak wiedzieć, że pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, m.in. bez względu na przekonania polityczne. Nie można więc ponosić negatywnych konsekwencji w miejscu pracy, szczególnie jeżeli ma się odmienne poglądy od pracodawcy. Nawet jeżeli jest się zatrudnionym w jednotach samorządu terytorialnego, gdzie niestety często ma miejsce rotacja pracowników ze względu na tzw. układy polityczne - powinna obowiązywać zasada wolności słowa i własnych poglądów politycznych.

    Urlop bezpłatny - zastanów się czy chcesz iść, możesz być wytypowany do zwolnienia

    Urlop bezpłatny - zastanów się czy chcesz iść, możesz być wytypowany do zwolnienia. Dal pracodawcy liczy się dyspozycyjność pracownika. Wytypowanie do zwolnienia pracownika, przebywającego na długotrwałym urlopie bezpłatnym i korzystającego w tym czasie z innego źródła utrzymania, stanowi obiektywne i racjonalne kryterium doboru do wypowiedzenia umowy o pracę, co nie świadczy o charakterze dyskryminacyjnym zwolnienia. Zgodne z zasadami współżycia społecznego jest przyjęcie przez pracodawcę jako kryterium doboru pracowników do zwolnienia ich dyspozycyjności, rozumianej jako możliwość liczenia na obecność pracownika w pracy, w czasie na nią przeznaczonym, gdy przeciwieństwem tak rozumianej dyspozycyjności są częste absencje pracownika, spowodowane złym stanem zdrowia, jak również inne przypadki usprawiedliwionej nieobecności.

    REKLAMA