REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Obowiązek pracy w godzinach nadliczbowych /Fot. Fotolia
Obowiązek pracy w godzinach nadliczbowych /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Polecenie pracodawcy pracy w godzinach nadliczbowych nie ma charakteru bezwzględnego. Pracownik może odmówić jego wykonania. Jednakże odmowa musi mieć uzasadnienie w przepisach prawa lub zasadach współżycia społecznego.

Praca w godzinach nadliczbowych

Pracę w godzinach nadliczbowych stanowi praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy. Kodeks pracy dopuszcza pracę w godzinach nadliczbowych w dwóch przypadkach:

Autopromocja
  1. w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;
  2. jeżeli wynika to ze szczególnych potrzeb pracodawcy (art. 151 § 1k.p.).

Interpretacja pierwszej ze wskazanych powyżej okoliczności nie sprawia problemu i nie wzbudza kontrowersji. Obejmuje ona sytuacje nadzwyczajne, których nie można było przewidzieć i które wymagają nadzwyczajnych zachowań, np. powódź, pożar, awaria maszyny.

Problemy interpretacyjne wywołuje natomiast druga z przesłanek pracy w godzinach nadliczbowych. Ustawodawca nie zdefiniował szczególnych potrzeb pracodawcy. W związku z tym pojęcie to stało się przedmiotem rozważań doktryny i judykatury. W ich ocenie szczególne potrzeby pracodawcy stanowią okoliczności specjalne, niecodzienne, odróżniające się od zwykłych potrzeb związanych z prowadzoną działalnością (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 maja 2000 r., sygn. akt I PKN 667/99).

Zobacz serwis: Kodeks pracy

Odmowa pracy w godzinach nadliczbowych

Powierzenie pracownikowi pracy w godzinach nadliczbowych następuje w drodze polecenia pracodawcy. Sprawuje on bowiem kierownictwo nad organizacją procesu pracy w zakładzie pracy (zob. uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2009 r., sygn. akt II PK 248/08). Pracownik może odmówić jednak wykonania przedmiotowego polecenia, jeżeli jest ono sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Odmowa pracy w godzinach nadliczbowych z uwagi na sprzeczność z przepisami prawa winna mieć miejsce, jeżeli polecenie pracodawcy narusza konkretny przepis prawa, w szczególności:

  • art. 151 § 2 k.p. - zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia;
  • art. 178 § 1 k.p. - zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych pracownic w ciąży;
  • art. 178 § 2 k.p. - zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych pracownika opiekującego się dzieckiem do ukończenia przez nie 4 roku życia;
  • art. 203 § 1 k.p. - zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych młodocianego;
  • art. 15 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 2046 z późn. zm.) - zakaz zatrudnienia w godzinach nadliczbowych pracowników tymczasowych.

Naruszenie prawa stanowi również wydanie przez pracodawcę polecenia pracy w godzinach nadliczbowych z pogwałceniem norm dobowego i tygodniowego odpoczynku (art. 132, 133 k.p.).

Polecamy produkt: Kodeks pracy 2017 - praktyczny komentarz z przykładami

Możliwość odmowy wykonania polecenia z uwagi na sprzeczność z zasadami współżycia społecznego powstaje, gdy polecenie pracodawcy jest sprzeczne z powszechnie akceptowanymi zasadami postępowania moralnego i etycznego. Pracownik może na przykład odmówić pracy w godzinach nadliczbowych, w sytuacji gdy pracodawca poleca ją pracownikowi, którego członek rodziny znajduję się w stanie ciężkim w szpitalu.

Nie stanowi natomiast okoliczności uzasadniającej odmowę pracy w godzinach nadliczbowych zmęczenie pracownika. Praca w godzinach nadliczbowych jest bowiem wykonywana w warunkach określonego już zmęczenia pracownika i w związku z tym nie uzasadnia odmowy pracownika wykonania polecenia pozostania poza godzinami pracy (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r., sygn. akt I PRN 68/87).

Zobacz: Indywidualne prawo pracy

Sankcje za nieuzasadnioną odmowę pracy w godzinach nadliczbowych

Pracodawca może ukarać pracownika, który bezzasadnie odmówił pracy w godzinach nadliczbowych karą porządkową. W skrajnych przypadkach odmowa wykonania polecenia pracodawcy stanowić może podstawę rozwiązania z pracownikiem stosunku pracy, w tym także w trybie dyscyplinarnym z uwagi na ciężkie naruszenie przez pracownika jego podstawowych obowiązków (art. 52 § 1 pkt 1 k.p.).

Zobacz: Wskaźniki i stawki

Autopromocja

REKLAMA

Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Najbardziej poszukiwany zawód w Polsce! Sprawdź, kogo poszukują pracodawcy.

    Jaki zawód jest najbardziej poszukiwany w Polsce? Kogo na polskim rynku pracy brakuje nawet bardziej niż kierowców i informatyków? Kompetencje tych pracowników są niezbędne do uruchamiania nowych, dużych inwestycji.

    Pracownicy urzędów państwowych. Będą nowe przepisy o czasie pracy w urzędach

    Prezes Rady Ministrów określi w rozporządzeniu zasady ustalania przez kierowników urzędów czasu pracy urzędów, w których są zatrudnieni urzędnicy państwowi oraz inni pracownicy. Nowe przepisy mają m.in. na celu umożliwienie zastosowania bardziej elastycznych rozwiązań w zakresie organizacji pracy urzędów.

    Decyzja o potrzebie wsparcia – kto wydaje i ile się czeka?

    Decyzja ustalająca poziom potrzeby wsparcia jest niezbędna dla osoby niepełnosprawnej do uzyskania świadczenia wspierającego. Kto wydaje decyzję o potrzebie wsparcia i ile się czeka? Gdzie złożyć wniosek?

    Pracownicy domowi i globalny kryzys opiekuńczy nad osobami niepełnosprawnymi i starszymi

    Rośnie globalne zapotrzebowanie na płatną opiekę, czy to nad osobami starszymi czy nad osobami niepełnosprawnymi. Coraz więcej państw na całym świecie, w tym szczególnie w UE boryka się z kryzysem opiekuńczym. Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP) szacuje, że kobiety stanowią trzy czwarte z 75,6 miliona pracowników domowych na całym świecie. Konieczne jest zapewnienie im ochrony w zatrudnieniu, w tym ochrony ubezpieczeniowej. MOP alarmuje o implementację przepisów. Praca domowa jest w dalszym ciągu niedoceniana i niedostrzegana oraz że w znacznej części jest wykonywana przez kobiety i dziewczęta, z których wiele jest migrantkami lub członkami społeczności znajdujących się w trudnej sytuacji i które są w szczególny sposób narażone na łamanie praw człowieka i pracownika, molestowanie seksualne czy dyskryminację. Czas to zmienić!

    REKLAMA

    Kolejne podwyżki w budżetówce. Jakie będą wynagrodzenia pracowników podmiotów leczniczych?

    Wzrosną wynagrodzenia pracowników podmiotów leczniczych. Minimalne kwoty wynagrodzenia zasadniczego tych pracowników będą wynosiły od 4190 zł do 4640 zł. Natomiast maksymalne kwoty wynagrodzenia zasadniczego będą wynosiły od 6000 zł do 12720 zł.

    Wysoko wrażliwi w pracy i biznesie - przepis na sukces z 6 składników

    Wysoko wrażliwi w pracy i biznesie nie mają łatwo. Mogą jednak przekuć swoją ponadprzeciętną wrażliwość w atut. Oto przepis na sukces dla osób wysoko wrażliwych od psycholog Aleksandry Kolińskiej. Potrzebujesz tylko 6 składników.

    Podwyżki w budżetówce. Nowelizacja przepisów o wynagradzaniu pracowników administracji rządowej i innych jednostek

    Szykują się podwyżki dla kolejnych grup pracowników budżetówki. Do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów trafił zapis o kolejnym projekcie rozporządzenia. Chodzi o rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad wynagradzania pracowników niebędących członkami korpusu służby cywilnej zatrudnionych w urzędach administracji rządowej i pracowników innych jednostek.

    Zmotywowani do działania pracownicy to jeden z kluczowych sposobów budowania konkurencyjności na rynku

    REKLAMA

    Rozliczanie freelancera – praktyczne przykłady

    Rozliczanie freelancera przy umowie zlecenie i umowie o dzieło - jak to zrobić? Na co zwrócić uwagę przy corocznym rozliczeniu podatkowym? Jak rozliczać podatkowo freelancera z zagranicy?

    Nieobecność w pracy. Jak pracownik powinien usprawiedliwić nieobecność w pracy

    Pracownik, który nie stawi się do pracy, zobowiązany jest do usprawiedliwienia swojej nieobecności. Przepisy określają, jakie przyczyny usprawiedliwiają nieobecność w pracy. Jednak pracodawca może uznać także inne przyczyny wskazane przez pracownika i usprawiedliwić jego nieobecność w pracy.

    REKLAMA