REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy pracownik może odmówić pracy w nadgodzinach

Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Agnieszka Brzostek
Czy pracownik może odmówić pracy w nadgodzinach/ Fot. Fotolia
Czy pracownik może odmówić pracy w nadgodzinach/ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Przepisy Kodeksu pracy wyraźnie określają w jakich przypadkach może być wykonywana praca w godzinach nadliczbowych. Czy pracodawca może zmusić do pracy w godzinach nadliczbowych? Czy pracownik może odmówić wykonywania pracy po godzinach?

Pracownik, który odmawia pracodawcy wykonywania pracy po godzinach, naraża się na oskarżenie o naruszenie obowiązków pracowniczych i zwolnienie z pracy.

Autopromocja

Problem czytelnika: Pracuję jako dostawca w sieci supermarketów. Praca polega głównie na prowadzeniu auta dostawczego i ciężkiej pracy fizycznej przy wnoszeniu zakupów do mieszkań klientów. Notorycznie brakuje nam pracowników, a ludzie robią szalone ilości nadgodzin. Czy przy ciągłym braku rąk do pracy pracodawca ma prawo zmuszać nas do codziennych nadgodzin?

Odpowiedź: Nadgodziny pracodawca może zlecić tylko pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę i wyłącznie w szczególnych przypadkach, a mianowicie, gdy trzeba usunąć awarię czy przeprowadzić akcje ratowniczą. Jednak może być to także podyktowane po prostu szczególnymi potrzebami pracodawcy, czyli potrzebami niecodziennymi, występującymi sytuacjach wyjątkowych. Zasadniczo uzasadnieniem powierzenia pracy nadliczbowej nie powinien być zatem normalny, stały wzrost zapotrzebowania na pracę w firmie, który jest związany ze zwiększeniem zakresu działalności przedsiębiorstwa. Na pewno więc nadgodziny nie mogą być wcześniej dokładnie planowane i wyliczane.

Polecamy: Urlopy wypoczynkowe Pytania i odpowiedzi

Jednak oceny, czy wystąpiły szczególne potrzeby uzasadniające powierzenie pracy nadliczbowej dokonuje zawsze pracodawca. Co więcej, ustawodawca nie przewidział bieżącej procedury kontrolnej i ocena, czy polecenie pracodawcy było zasadne, może dokonać tylko Państwowa Inspekcja Pracy w zakresie przestrzegania przepisów o czasie pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Tylko wyjątkowo pracownik może odmówić pracodawcy pozostania w pracy po godzinach, a mianowicie, gdy narusza ono zasady współżycia społecznego (np. pracownik jest chory lub ma trudną sytuację rodzinną) lub gdy polecenie jest bezprawne, czyli jeśli zostało wydane osobom, wobec których obowiązuje zakaz bezwzględnego lub względnego zakazu pracy w godzinach nadliczbowych. Do grupy pracowników, których obowiązuje bezwzględny zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych należą pracownicy młodociani i kobiety w ciąży. Natomiast do pracowników, którzy mogą odmówić wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych, choć nie muszą tego robić zaliczają się: rodzice wychowujący dzieci w wieku do lat 4, osoby niepełnosprawne oraz pracownicy zatrudnieni na stanowiskach pracy, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia. 

W innych przypadkach pracownik, który nie wykona polecenia pracodawcy o pozostaniu dłużej w pracy i na przykład pomimo wydania polecenia, nie zostanie w pracy po godzinach, narazi się na karę pieniężną od pracodawcy, która grozi za opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia. Takie zachowanie może również stanowić podstawę do rozwiązania umowy o pracę.

W efekcie, w omawianym przypadku pracownik, jeśli nie należy do jednej z chronionych grup, nie może raczej odmówić pracy nadliczbowej, ponieważ - o ile nadgodziny mieszczą się w rocznym limicie godzin nadliczbowych - pracodawca zasadniczo nie narusza praw pracowniczych. - W przedstawionym przypadku istnieje jeszcze możliwość odmówienia wykonania pracy w godzinach nadliczbowych z uwagi na przemęczenie dotychczasową jej intensywnością i rozmiarem, niemniej jednak pracownik musi liczyć się z tym, że jego odmowa może być przez pracodawcę potraktowana jako naruszenie obowiązków pracowniczych, czego konsekwencją będzie wypowiedzenie umowy o pracę i dochodzenie roszczeń przez pracownika na drodze sądowej - zaznacza mecenas Marta Kowalczyk, ekspert prawa pracy.

Jeśli dojdzie do rozprawy sądowej, ocena ewentualnej nadmierności wysiłku fizycznego będzie wymagała każdorazowego uwzględnienia możliwości fizycznych i psychicznych pracownika, w tym jego wieku i kondycji, która zależy również od tego, czy pracownik przystąpił do pracy w okresie dłuższego odpoczynku (urlopu) czy też wykonywał ją przemęczony dotychczasową jej intensywnością i rozmiarem oraz bez odpoczynku przez dłuższy czas (patrz: wyrok SN z dnia 30 czerwca 1999 roku, sygn. akt II UKN 22/99).

Jednocześnie pracownik, który został przez pracodawcę zmuszony do zostania w pracy po godzinach powinien otrzymać dodatkowe wynagrodzenie, które stanowi minimum 60 proc. jego normalnego wynagrodzenia. Oprócz tego przysługuje mu dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych, wynoszący:

Jednak rekompensowanie nadgodzin dodatkiem jest dopuszczalne dopiero w przypadku, gdy pracodawca nie ma możliwości udzielenia pracownikowi czasu wolnego do końca okresu rozliczeniowego. Przy czym, jeśli z wnioskiem o czas wolny zwróci się sam pracownik, otrzyma 1 wolną godzinę za 1 godzinę dodatkowej pracy. Natomiast w przypadku, gdy udzielenie czasu wolnego następuje z inicjatywy pracodawcy, to za jedną godzinę pracy zatrudniony otrzyma 1,5 godziny czasu wolnego.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: gazetaprawna.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(3)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
  • Ona25
    2021-11-03 09:00:39
    a co jak pracodawca wymusza prace po godzinach za co nie płaci?
    0
  • Fefe
    2022-04-26 20:26:08
    Szefowa ciągle ma problem, bo nie robi nic przez całe miesiące, jak przychodzi do kontroli to wyżywa się na wszystkich. Ściągnęła mnie z urlopu, nie oddając mi tego dnia, dodała mi jeden dodatkowy dzień, żeby wyrobić się na kontrolę, a kasy za to nie widać... Szok!
    0
    pokażodpowiedzi (1)
QR Code
Uprawnienia rodzicielskie
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne
Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Praca w Święta Wielkanocne

Kiedy wypadają Święta Wielkanocne 2024? Praca w Poniedziałek Wielkanocny i Niedzielę Wielkanocną - czy przysługuje za to dodatek? Czy za pracę w Wielkanoc (w niedzielę oraz święto) przysługuje rekompensata?

Światowy Dzień Świadomości Autyzmu

Dzień 2 kwietnia to Światowy Dzień Świadomości Autyzmu. Został on ustanowiony w 2008 r. Jego celem jest propagowanie wiedzy na temat autyzmu i budowanie wrażliwości społecznej w tym zakresie. Wiele osób neuroróżnorodnych wciąż spotyka się z trudnościami w znalezieniu odpowiedniego dla siebie miejsca pracy. Kiedy dojdzie już do zatrudnienia ważne jest to jak pracodawcy i współpracownicy traktują osoby z autyzmem. 

Komunikat ZUS: 29 marca 2024 r. kontakt z ZUS będzie możliwy tylko przez Platformę Usług Elektronicznych - PUE ZUS

W Wielki Piątek, 29 marca 2024 r., wszystkie placówki ZUS będą zamknięte. W tym dniu czynna będzie jedynie Platforma Usług Elektronicznych (PUE ZUS).

BHP: Bony, talony, kupony zamiast posiłku profilaktycznego. Kiedy i komu przysługują, kto wydaje

Pracownicy zatrudnieni w warunkach szczególnie uciążliwych mają prawo do posiłków profilaktycznych. Zamiast posiłku w formie dania gorącego pracodawca może im przekazać bony, talony, kupony i inne dowody uprawniające do otrzymania produktów spożywczych lub posiłku.

REKLAMA

Profilaktyk - czy ten zawód medyczny ochroni nas przed kolejną epidemią?

Profilaktyk - czy ten zawód medyczny ochroni nas przed kolejną epidemią? Profilaktyk będzie się zajmował oceną sytuacji zdrowotnej i społecznej populacji, jej potrzeb, określaniem priorytetów jak i opracowywaniem danych epidemiologicznych. Trzeba wiedzieć, że od dnia 26 marca obowiązują nowe zawody medyczne, takie jak: profilaktyk, asystentka stomatologiczna, elektroradiolog, higienistka stomatologiczna, instruktor terapii uzależnień, opiekun medyczny, optometrysta, ortoptystka, podiatra, protetyk słuchu, technik farmaceutyczny, technik masażysta, technik ortopeda, technik sterylizacji medycznej, terapeuta zajęciowy.

Terapeuta zajęciowy - nowość, szczególnie dla niepełnosprawnych

Terapeuta zajęciowy, często pracuje z osobami wykluczonymi społecznie (chorymi, niepełnosprawnymi, starszymi, bezrobotnymi). Często wykorzystuje różnorodne metody aktywności życiowej pacjentów, stara się przeciwdziałać powstawaniu przewlekłego stanu chorobowego lub trwałego kalectwa oraz wspierać podopiecznego w przystosowaniu do życia w społeczności szpitalnej i pozaszpitalnej. Głównymi zadaniem terapeuty zajęciowego jest dobór odpowiednich form terapii, dostosowanych do stanu zdrowia, potrzeb, zainteresowań i możliwości podopiecznego. Trzeba wiedzieć, że to nowy zawód medyczny.

Dożywotnie świadczenie honorowe: Co miesiąc dodatkowe 6246,13 zł od ZUS

Świadczenie honorowe to dodatkowe pieniądze od ZUS dla osób, które ukończyły 100 lat życia. Od 1 marca 2024 r. kwota świadczenia honorowego dla nowych stulatków wynosi 6246,13 zł brutto.

Rada Ochrony Pracy: Marszałek Sejmu Szymon Hołownia wręczył akty powołania członkom Rady

27 marca 2024 r. Szymon Hołownia, marszałek Sejmu RP, powołał nową Radę Ochrony Pracy. Akty powołania na nową kadencję odebrało 25 członków Rady.

REKLAMA

10000 zł brutto – ile to netto?

10000 zł brutto wynagrodzenia - ile to netto? Umowa o pracę zawiera wynagrodzenie brutto, od którego należy odjąć składki ZUS, składkę zdrowotną i zaliczkę na podatek. Pozostaje wynagrodzenie netto. Oblicz za pomocą kalkulatora, ile na rękę z 10000 zł brutto otrzyma pracownik.

Wybierasz się do urzędu, ZUS-u , czy na pocztę w Wielki Piątek? Lepiej sprawdź, które placówki są czynne

Wielki Piątek nie jest dniem wolnym od pracy, ale nie wszystkie urzędy będą otwarte. Niektóre urzędy marszałkowskie i gminne będą zamknięte, a inne skrócą godziny pracy do 13:00.

REKLAMA