REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zarządzanie zasobami ludzkimi w strukturze macierzowej

Halina Guryn
Halina Guryn

REKLAMA

Struktura macierzowa jest jednym z typów struktur organizacyjnych, jakie funkcjonują w naszych firmach – obok hierarchicznej opartej na pionowym układzie zależności i procesowej związanej z bieżącą realizacją procesów.
Strukturę macierzową wyróżnia fakt, że nie jest silnie sformalizowana i łączy w sobie cechy struktur skoncentrowanych zarówno na produkcie, rynku, technologii. Co więcej – wymaga ona zarządzania, w którym umiejętność negocjacji, współpracy w grupie, a także zdolność do podejmowania kompromisów stawiane są na pierwszym miejscu wśród wymaganych kompetencji.

Zdaniem specjalistów z Deloitte Advisory Sp. z o.o. uczestniczących w tworzeniu struktur organizacyjnych w przedsiębiorstwach, wybór rodzaju struktury powinien być m.in. podyktowany zadaniami, jakie są wykonywane w firmie, a nie typem branży, w której ona funkcjonuje.

Różne struktury w jednej firmie

Sformalizowana struktura zakładająca precyzyjne określenie procedur i realizowanych procesów sprawdza się najlepiej podczas wykonywania rutynowych i powtarzalnych zadań na przykład, w dziale produkcji. Natomiast w trakcie realizowania prac mających charakter innowacyjny, wymagających kreatywności, dobrze funkcjonuje struktura macierzowa. Warto ją wdrożyć na przykład, w działach rozwoju czy laboratoriach badawczych, czyli tam, gdzie wykonuje się zadania niepowtarzalne, a narzucone procedury i ściśle określone metody realizacji procesów mogą wręcz zaszkodzić.

Jednak równolegle w działach np. produkcyjnych przedsiębiorstwa, może sprawnie funkcjonować struktura silnie sformalizowana. Dobrym przykładem może tu być firma farmaceutyczna, w której obok siebie pracują np. dział dystrybucji gotowych produktów i dział projektowy. Trudno więc wyobrazić sobie jednorodną strukturę zbudowaną w oparciu o jeden model organizacyjny.

Drugie ważne kryterium wyboru struktury macierzowej stanowi rozproszenie geograficzne firmy. W przedsiębiorstwach mających liczne oddziały funkcjonujące na dużym terytorium, na przykład w bankach lub instytucjach ubezpieczeniowych, sprawdzian zda- je struktura macierzowa.

Innym typem organizacji, do których pasuje takie wewnętrzne uporządkowanie, są korporacje międzynarodowe, które działają w licznych rozsianych po świecie filiach. Chcą zachować swoją jednolitość, a jednocześnie zależy im na zachowaniu indywidualnych i unikatowych na rynku cech.

Z konfliktem interesów w tle

Praca w strukturze macierzowej, a także zarządzanie pracownikami nie są łatwe. Cechą tej struktury jest bowiem podwójna podległość służbowa. Z reguły ma dwa wymiary: geograficzny i funkcjonalny, a pracownik jest podległy dwóm przełożonym. Ma zatem obowiązek przygotować raporty do dwóch szefów. Dlatego funkcjonowanie i rozwój organizacji opartej na strukturze macierzowej wymaga zdolności do kompromisu, zarówno w gronie menedżerów, jak i wśród pracowników.

Zdaniem doradców Deloitte Advisory, jest to typowa struktura zawierająca źródła potencjalnych konfliktów interesów. Z tego względu olbrzymią rolę odgrywa tu kadra kierownicza wyższego i średniego szczebla, ponieważ to przede wszystkim na niej spoczywa odpowiedzialność za rozwiązywanie konfliktów i koordynowanie funkcjonalno-geograficzne struktury firmy.

Dość często konflikt interesów jest spowodowany kwestią wykorzystania czasu pracownika. Jest on zatrudniony w ramach struktury macierzowej np. w dziale finansów i w dziale ubezpieczeń, opracowuje dwa raporty dla dwóch szefów.

Jeżeli jego przełożeni nie mogą porozumieć się, które zadanie jest priorytetowe w danym czasie, to on sam – wobec braku wsparcia ze strony szefów – musi sam koordynować prace i podejmować decyzje o kolejności i znaczeniu poszczególnych zadań. A to już może być źródłem chaosu, a w konsekwencji trudności we wdrażaniu struktury macierzowej.

Czynniki sukcesu

Co w firmie może zadecydować o powodzeniu wdrożenia, a potem efektywnym funkcjonowaniu struktury macierzowej?

Oto kilka przykładów warunków wewnętrznych:

• dopasowanie do strategii przedsiębiorstwa – zanim podjęta zostanie decyzja o wdrożeniu struktury macierzowej warto przeanalizować, czy planowane zmiany organizacyjne odpowiadają funkcjonującej już strategii firmy, czy nie są z nią sprzeczne;

• zgodność struktury z podstawowymi celami firmy związanymi ze wzrostem efektywności i wymiernej wartości firmy;

• sprawny przepływ informacji między osobami pracującymi w różnych działach w firmie wpisanych w ramy struktury;

• jasna i zrozumiała dla pracowników forma komunikowania zmian;

• odpowiednio wczesne zakomunikowanie planowanych zmian;

• opracowanie przejrzystego zakresu obowiązków pracowników działających w ramach struktury;

• precyzyjne określenie dróg raportowania, zwłaszcza wobec typowej dla struktury macierzowej sytuacji, kiedy raporty składane są dwóm szefom (np. działu badawczego i działu finansowego);

• dopasowanie struktury macierzowej do zadań realizowanych w firmie, a nie do branży.

Współpraca zamiast gwiazdorstwa

Dobrze działająca struktura macierzowa wymaga zaangażowania ludzi o określonych kompetencjach. Szczególnie liczy się bowiem nastawienie na współpracę, zdolność do negocjacji i osiągania kompromisów. Dlatego ważne jest, aby w strukturze macierzowej znaleźli się pracownicy nie przypadkowo wybrani. Nie tzw. gwiazdy, ale ludzie dobrze czujący się we współdziałaniu z innymi.

Cechą struktury macierzowej, w której znajdą miejsce pracownicy o odpowiednich kompetencjach, jest elastyczność i zdolność do modyfikacji pod wpływem zmieniających się warunków rynkowych. Jest to możliwe m.in. dlatego, że w tej strukturze zakłada się optymalne wykorzystanie kompetencji pracowników, od których również wymaga się elastyczności.

Koncentracja uwagi pracowników na sprawach produkcji (charakterystyczna dla struktury produktowej) połączona jest więc z nastawieniem na wzrost poziomu satysfakcji klienta (podobnie jak w strukturze funkcjonalnej).

Inicjatorzy i twórcy struktury

Kto powinien budować strukturę macierzową? Najlepiej, jeżeli inicjatorem tworzenia struktury macierzowej jest najwyższe kierownictwo firmy. Zmiany dotykają bowiem zagadnień związanych z kulturą wewnętrzną przedsiębiorstwa i preferowanym stylem zarządzania.

Struktura macierzowa – skoro ma wspomagać efektywność biznesową firmy – nie może być żywiołowo wprowadzana. Choćby dlatego, że przesada podczas wprowadzania regulacji, np. w postaci ściśle określonych zależności służbowych, może być niebezpieczna. Dlatego dużą rolę odgrywa tu szef firmy, który powinien równoważyć skrajności w ustalaniu stopnia sformalizowania struktur organizacyjnych.

Opracowanie i wdrożenie zasad struktury macierzowej to z kolei zadanie dla poszczególnych przedstawicieli tych grup pracowników, których działania i zakres odpowiedzialności są połączone czy też krzyżują się. To przedstawiciele konkretnych obszarów zarządzania firmy (kierownicy liniowi). Oni pełnią funkcję liderów zmian w trakcie procesu wdrażania struktur macierzowej.

 
UWAGA!
Artykuł powstał na podstawie informacji uzyskanych w rozmowie przeprowadzonej ze specjalistami Deloitte Advisory Sp. z o.o.: Krzysztofem Kwietniem, dyrektorem i członkiem zarządu oraz Piotrem Durą – menedżerem.
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Komunikat ZUS: 29 marca 2024 r. kontakt z ZUS będzie możliwy tylko przez Platformę Usług Elektronicznych - PUE ZUS

    W Wielki Piątek, 29 marca 2024 r., wszystkie placówki ZUS będą zamknięte. W tym dniu czynna będzie jedynie Platforma Usług Elektronicznych (PUE ZUS).

    BHP: Bony, talony, kupony zamiast posiłku profilaktycznego. Kiedy i komu przysługują, kto wydaje

    Pracownicy zatrudnieni w warunkach szczególnie uciążliwych mają prawo do posiłków profilaktycznych. Zamiast posiłku w formie dania gorącego pracodawca może im przekazać bony, talony, kupony i inne dowody uprawniające do otrzymania produktów spożywczych lub posiłku.

    Profilaktyk - czy ten zawód medyczny ochroni nas przed kolejną epidemią?

    Profilaktyk - czy ten zawód medyczny ochroni nas przed kolejną epidemią? Profilaktyk będzie się zajmował oceną sytuacji zdrowotnej i społecznej populacji, jej potrzeb, określaniem priorytetów jak i opracowywaniem danych epidemiologicznych. Trzeba wiedzieć, że od dnia 26 marca obowiązują nowe zawody medyczne, takie jak: profilaktyk, asystentka stomatologiczna, elektroradiolog, higienistka stomatologiczna, instruktor terapii uzależnień, opiekun medyczny, optometrysta, ortoptystka, podiatra, protetyk słuchu, technik farmaceutyczny, technik masażysta, technik ortopeda, technik sterylizacji medycznej, terapeuta zajęciowy.

    Terapeuta zajęciowy - nowość, szczególnie dla niepełnosprawnych

    Terapeuta zajęciowy, często pracuje z osobami wykluczonymi społecznie (chorymi, niepełnosprawnymi, starszymi, bezrobotnymi). Często wykorzystuje różnorodne metody aktywności życiowej pacjentów, stara się przeciwdziałać powstawaniu przewlekłego stanu chorobowego lub trwałego kalectwa oraz wspierać podopiecznego w przystosowaniu do życia w społeczności szpitalnej i pozaszpitalnej. Głównymi zadaniem terapeuty zajęciowego jest dobór odpowiednich form terapii, dostosowanych do stanu zdrowia, potrzeb, zainteresowań i możliwości podopiecznego. Trzeba wiedzieć, że to nowy zawód medyczny.

    REKLAMA

    Dożywotnie świadczenie honorowe: Co miesiąc dodatkowe 6246,13 zł od ZUS

    Świadczenie honorowe to dodatkowe pieniądze od ZUS dla osób, które ukończyły 100 lat życia. Od 1 marca 2024 r. kwota świadczenia honorowego dla nowych stulatków wynosi 6246,13 zł brutto.

    Rada Ochrony Pracy: Marszałek Sejmu Szymon Hołownia wręczył akty powołania członkom Rady

    27 marca 2024 r. Szymon Hołownia, marszałek Sejmu RP, powołał nową Radę Ochrony Pracy. Akty powołania na nową kadencję odebrało 25 członków Rady.

    10000 zł brutto – ile to netto?

    10000 zł brutto wynagrodzenia - ile to netto? Umowa o pracę zawiera wynagrodzenie brutto, od którego należy odjąć składki ZUS, składkę zdrowotną i zaliczkę na podatek. Pozostaje wynagrodzenie netto. Oblicz za pomocą kalkulatora, ile na rękę z 10000 zł brutto otrzyma pracownik.

    Wybierasz się do urzędu, ZUS-u , czy na pocztę w Wielki Piątek? Lepiej sprawdź, które placówki są czynne

    Wielki Piątek nie jest dniem wolnym od pracy, ale nie wszystkie urzędy będą otwarte. Niektóre urzędy marszałkowskie i gminne będą zamknięte, a inne skrócą godziny pracy do 13:00.

    REKLAMA

    Pracownicy chcą zmienić pracodawcę - raport z rynku pracy

    Aż 45% pracowników w Polsce chce zmienić pracodawcę - taka informacja wynika z raportu "Barometr Rynku Pracy".

    Urlop bezpłatny a zapis do PPK

    Urlop bezpłatny - jak wpływa na zapis do PPK? Okazuje się, że nie każda nieobecność w pracy przeszkadza w „zapisaniu” do PPK. Kiedy urlop bezpłatny opóźni zapis do PPK?

    REKLAMA